Aż 25 tysięcy zgonów mniej zawdzięczamy czystszemu powietrzu – to główny wniosek z analizy Europejskiego Centrum Czystego Powietrza. Eksperci zbadali, jak poprawa jakości powietrza przełożyła się na nasze zdrowie. Analizą objęto mieszkańców województwa śląskiego, małopolskiego i mazowieckiego w latach 2018-2022. Największą poprawę odnotowano w województwie śląskim – ponad 12,5 tysiąca zgonów mniej.
Europejskie Centrum Czystego Powietrza (ECAC) przeanalizowało jak spadek stężeń pyłu PM2.5 na przestrzeni lat 2018-2022 przełożył się na poprawę zdrowia mieszkańców województwa śląskiego, małopolskiego i mazowieckiego.
W Polsce trwa proces likwidacji „kopciuchów” – starych, nieefektywnych kotłów na węgiel i drewno. Instytut Ekonomii Środowiska z Krakowa szacuje, że liczba takich kotłów zmalała o około 800 tysięcy sztuk. To z kolei sprawiło, że zimowe powietrze nad Polską nieco się oczyściło. To musiało mieć wpływ na stan zdrowia obywateli – przypuszczali badacze ECAC i poddali analizie zdrowie mieszkańców trzech województw. Okazało się, że w ciągu pięciu lat poprawa jakości powietrza ocaliła życie aż 25 tysięcy osób.
6 tys. zgonów mniej w Małopolsce, ponad 2 tys. mniej w samej stolicy
W ciągu pięciu lat (2018-2022), dla których analizowano efekty zdrowotne poprawiającego się stanu powietrza, liczba przedwczesnych zgonów, których udało się uniknąć wyniosła tylko w Małopolsce aż 5,9 tys. Dla województwa mazowieckiego było to 6 723 (z czego 2 382 w Warszawie) i aż 12 571 w województwie śląskim.
– Walka ze smogiem ma swój głęboko ludzki wymiar – skomentował wyniki badań Piotr Siergiej, rzecznik Polskiego Alarmu Smogowego (PAS). – Z wielką radością czytałem ten raport. Widać, że to o co walczymy zapewnia Polakom dłuższe i lepsze życie. Dla mnie wnioski z raportu są oczywiste, ale wciąż słyszymy głosy osób, a nawet instytucji podważających sens walki z zanieczyszczeniem powietrza. Uratowanie czyjegoś życia to jedno. Jednak dla budżetu państwa każdy pacjent, każda zaoszczędzona hospitalizacja to potężne oszczędności, które można przekierować na inne ważne działania zdrowotne. Walka ze smogiem to naprawdę dobry interes – w bardzo szerokim sensie tego słowa – zaznacza Piotr Siergiej z PAS.
Największa poprawa zdrowia nastąpiła w województwie śląskim. Tam dodatkowo udało się uniknąć 9 086 nagłych hospitalizacji z przyczyn kardiologicznych i pulmonologicznych. W woj. mazowieckim liczba tego typu nagłych wizyt szpitalnych zmalała o 5 615, a w Małopolsce o 5 086. Jak podkreślają badacze, wyniki analizy powinny stać się niezwykle ważnym impulsem do działania dla samorządowców. – Warto poprawiać jakość powietrza. To przekłada się na tysiące unikniętych przedwczesnych zgonów i hospitalizacji – mówi Łukasz Adamkiewicz, prezes Fundacji ECAC.
Tak wygląda szczegółowa sytuacja w Warszawie z rozbiciem na poszczególne dzielnice:
Przedwczesne zgony – tak zabija smog
– Nasza analiza objęła trzy województwa – mówi wspomniany Adamkiewicz. – Ale stopniowa poprawa jakości powietrza dotyczy przecież całego kraju. Możemy z dużą dozą pewności przyjąć, że przez pięć analizowanych lat udało się uniknąć w całej Polsce nie 25 tysięcy zgonów, ale być może dwu, trzykrotnie więcej. Niemniej należy przypomnieć, że problem zanieczyszczeń powietrza nadal istnieje. Dlatego w naszej analizie pokazujemy również jak wiele jeszcze pozostało do poprawy.
Analiza ECAC sprawdziła też ile przedwczesnych zgonów jest powodowanych przez zanieczyszczone powietrze. Corocznie jest to 2,2 tys. przedwczesnych zgonów w województwie małopolskim. Jeszcze więcej – bo 2,7 tys., w województwie mazowieckim i 4,6 tys. w województwie śląskim. To łącznie 9,6 tys. osób.
Jak pokazały obliczenia, dotychczas największą redukcję skutków zdrowotnych udało się osiągnąć w województwie śląskim. Na wynik analiz wpływ ma nie tylko zaobserwowana poprawa jakości powietrza, ale i wielkość populacji. Dlatego też województwo śląskie jest na pierwszym miejscu. Z tego samego powodu – mimo znaczącej poprawy jakości powietrza – najmniejsze spośród badanych województwo małopolskie znalazło się na końcu. Jednocześnie, nadal najwięcej działań zmierzających do poprawy jakości powietrza pozostaje do zrealizowania w województwie śląskim, gdzie przy gęsto zaludnionych miastach powietrze z badanych obszarów wciąż ma najgorsze parametry.
Badacze przeprowadzili analizę z wykorzystaniem metodyki oceny wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie populacji, stosowanej przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). Obliczenia obejmowały wykonanie analiz w zakresie unikniętej umieralności oraz nagłych hospitalizacji z przyczyn kardiologicznych i pulmonologicznych. Naukowcy określili również, ile skutków zdrowotnych powoduje nadal nieosiągnięcie nowych standardów czystego powietrza.
Pełna wersja raportu dostępna jest w tym miejscu.
–
Zdjęcie tytułowe: shutterstock/Lukasz Pawel Szczepanski
