Udostępnij

"Teraz ważniejsze od marzeń są realne działania"

13.12.2017

’- Niejednokrotnie spotykamy się z opinią, że zjawisko smogu jest wykreowane przez media i zagorzałych ekologów – mówi ekodoradca gminy Liszki, Katarzyna Stadnik. Podkreśla jednak, że wielu mieszkańców chce zrozumieć uchwałę antysmogową i pomóc w walce z zanieczyszczeniem.

Z czym przychodzą mieszkańcy Liszek do ekodoradcy?
Najczęściej pytają o  możliwość uzyskania dofinansowania do wymiany starych kotłów węglowych oraz termomodernizacji.
Czyli zainteresowanie jest.
I to bardzo duże! Obecnie mamy około 500 wniosków o wymianę dotychczasowego źródła ciepła i właściwie każdego dnia pojawiają się kolejne osoby zgłaszające chęć wymiany starego pieca. Nasza gmina po raz pierwszy udziela tego typu dotacji. Do końca października wymieniliśmy 54 kotły.
Świadomość mieszkańców, jeśli chodzi o jakość powietrza, jest coraz lepsza? Czy ta poprawa wciąż przed nami?
Mieszkańcy coraz częściej zwracają się do Referatu Rolnictwa i Ochrony Środowiska z prośbą o interpretację zapisów uchwały antysmogowej.  To świadczy to o ich zaangażowaniu w kwestie związane z ochroną powietrza. Często padają pytania o właściwości paliw stałych, a także o wymogi dotyczące kotłów C.O. Świadomość społeczna na temat zanieczyszczenia powietrza staje się coraz bardziej powszechna. Nie oznacza to jednak, że wszystkich można przekonać do zasadności dbania o otaczające nas powietrze. Niejednokrotnie spotykamy się z opinią, że zjawisko smogu jest wykreowane przez media i zagorzałych ekologów.
Jaka jest największa trudność, jaką musiała Pani pokonać w swojej pracy?
Taka, jak większości gmin borykających się z problemem zanieczyszczenia powietrza – brak odpowiednich możliwości zaspokojenia potrzeb mieszkańców w zakresie wymiany starych palenisk. Sprawa wydaje się być banalnie prosta: znamy przyczynę tego zjawiska, mieszkańcy są chętni do wymiany palenisk, tymczasem brakuje środków na twarde działania w tym zakresie. Jest to inwestycja bardzo kosztowna dla każdej gminy. Roszczeniowe postawy mieszkańców, sprawiają, że tylko sytuacja przymusu np. nagłej awarii skłania mieszkańca do wymiany kotła. Od kiedy w gminach uruchomiono dopłaty, pojawiły się sygnały, że jedynie kiedy gmina dofinansuje (a najlepiej sfinansuje) nowy kocioł, to mieszkaniec zdecyduje się na wymianę. Jest to w pewnym zakresie zrozumiałe, gdyż zauważyć można, że zarówno ceny kotłów, jak i paliw utrzymują się na wysokim poziomie.
Jakie akcje prowadziła Pani w gminie?  Co już się udało zrobić, a co jest jeszcze w planach? 
Obecnie otrzymaliśmy dofinansowanie do dwóch programów na wymianę starych kotłów węglowych na niskoemisyjne urządzenia grzewcze. Zamierzamy kontynuować te działania w kolejnych latach, bo jedynie eliminacja nieekologicznych palenisk oraz podnoszenie świadomości mieszkańców na temat szkodliwości oddychania zanieczyszczonym powietrzem pozwoli na osiągnięcie celu, jakim jest zdrowie mieszkańców naszego regionu. Ponadto w naszej gminie realizowany jest Projekt zintegrowany LIFE pod nazwą „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze”, w ramach którego ekodoradca realizuje szereg działań ukierunkowanych na ochronę powietrza. Docieramy do różnych grup wiekowych w naszej gminie, współpracujemy z przychodniami, szkołami, korzystamy z pomocy strażaków przy kolportażu materiałów edukacyjnych, organizujemy pokazy kotłów, utworzyliśmy portal Fb/EkoLiszki, prowadzimy kontrole systemowe i interwencyjne etc.; od listopada do przedszkoli będą sukcesywnie dostarczane oczyszczacze powietrza.
W niedalekiej przyszłości chcemy, we współpracy z GOPSem, zaplanować działania adresowane do najuboższych mieszkańców gminy. Czasami proste rozwiązania pozwalają na obniżenie rachunków za energię elektryczną czy ogrzewanie.
Jesteśmy otwarci na propozycje, czasami te oddolne okazują się być najbardziej cenne.
A władze gminy są otwarte na Pani propozycje?
Dostaję od nich bardzo dużo wsparcia. Wiele pomysłów zyskało aprobatę wójta. Jest to ważne, dlatego że świadomość istnienia problemu zanieczyszczenia powietrza to podstawa. Nigdy nie spotkałam się z bagatelizowaniem ze strony władz gminy zjawiska smogu i jego konsekwencji. Niestety, nie wszystkie plany można wdrożyć jednocześnie. Procedowanie nad uzyskaniem wsparcia finansowego do wymiany kotłów jest długotrwałe, a oczekiwanie na wyniki pracy są naglące.
Pani największe marzenie jako ekodoradcy?
Utopijne marzenia o czystym powietrzu w Małopolsce chyba zostawiam na kolejne lata. Teraz bardziej niż marzenia, mam oczekiwania wobec władz na szczeblu centralnym o realne wsparcie samorządów w działaniach mających na celu poprawę jakości powietrza. Zwiększenie udziału OZE w produkcji ciepła i energii elektrycznej, wsparcie dla energooszczędności, egzekwowanie wymogów dotyczących paliw, stabilizacja cen gazu i węgla, rzetelna kontrola pojazdów w zakresie emisji spalin i wiele innych to zadania z którymi wiele krajów zmierzyło się już lata temu i z powodzeniem wdrożyło dobre rozwiązania. Mamy duże zaległości, nie mamy czasu na ciągłe kompromisy i półśrodki.
Fot. Smogowa Mapa Polski.

Autor

Katarzyna Kojzar

Pisze o klimacie, środowisku, a czasami – dla odmiany – o kulturze. Absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego i Polskiej Szkoły Reportażu. Jej teksty ukazują się też m.in. w OKO.press i Wirtualnej Polsce.

Udostępnij

Zobacz także

Wspierają nas

Partnerzy portalu

Partner cyklu "Miasta Przyszłości"

Partner cyklu "Żyj wolniej"

Partner naukowy

Bartosz Kwiatkowski

Dyrektor Frank Bold, absolwent prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprezes Polskiego Instytutu Praw Człowieka i Biznesu, ekspert prawny polskich i międzynarodowych organizacji pozarządowych.

Patrycja Satora

Menedżerka organizacji pozarządowych z ponad 15 letnim stażem – doświadczona koordynatorka projektów, specjalistka ds. kontaktów z kluczowymi klientami, menadżerka ds. rozwoju oraz PR i Public Affairs.

Joanna Urbaniec

Dziennikarka, fotografik, działaczka społeczna. Od 2010 związana z grupą medialną Polska Press, publikuje m.in. w Gazecie Krakowskiej i Dzienniku Polskim. Absolwentka Krakowskiej Szkoła Filmowej, laureatka nagród filmowych, dwukrotnie wyróżniona nagrodą Dziennikarz Małopolski.

Przemysław Błaszczyk

Dziennikarz i reporter z 15-letnim doświadczeniem. Obecnie reporter radia RMF MAXX specjalizujący się w tematach miejskich i lokalnych. Od kilku lat aktywnie angażujący się także w tematykę ochrony środowiska.

Hubert Bułgajewski

Ekspert ds. zmian klimatu, specjalizujący się dziedzinie problematyki regionu arktycznego. Współpracował z redakcjami „Ziemia na rozdrożu” i „Nauka o klimacie”. Autor wielu tekstów poświęconych problemom środowiskowym na świecie i globalnemu ociepleniu. Od 2013 roku prowadzi bloga pt. ” Arktyczny Lód”, na którym znajdują się raporty poświęcone zmianom zachodzącym w Arktyce.

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Martyna Jabłońska

Koordynatorka projektu, specjalistka Google Ads. Zajmuje się administacyjną stroną organizacji, współpracą pomiędzy organizacjami, grantami, tłumaczeniami, reklamą.

Przemysław Ćwik

Dziennikarz, autor, redaktor. Pisze przede wszystkim o zdrowiu. Publikował m.in. w Onet.pl i Coolturze.

Karolina Gawlik

Dziennikarka i trenerka komunikacji, publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach opowiada o Ziemi i jej mieszkańcach. Autorka krótkiego dokumentu „Świat do naprawy”, cyklu na YT „Można Inaczej” i Kręgów Pieśni „Cztery Żywioły”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Jakub Jędrak

Członek Polskiego Alarmu Smogowego i Warszawy Bez Smogu. Z wykształcenia fizyk, zajmuje się przede wszystkim popularyzacją wiedzy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie.

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Od 2020 r. redaktor Odpowiedzialnego Inwestora, dla którego pisze głównie o energetyce, górnictwie, zielonych inwestycjach i gospodarce odpadami. Zainteresowania: szeroko pojęta ochrona przyrody; prywatnie wielbicielka Wrocławia, filmów wojennych, literatury i poezji.

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Tomasz Borejza

Zastępca redaktora naczelnego SmogLabu. Dziennikarz naukowy. Wcześniej/czasami także m.in. w: Onet.pl, Przekroju, Tygodniku Przegląd, Coolturze, prasie lokalnej oraz branżowej.