Małopolskie Klucze od lat czekają na budowę obwodnicy, która z centrum miejscowości wyrzuci tranzyt pojazdów ciężarowych. Jak się okazuje władze gminy zmieniły pierwotnie planowany przebieg drogi. Według mieszkańców przyczyni się to do degradacji cennych terenów. Zagrożona ma być Pustynia Błędowska, a na inwestycji ucierpi turystyczna marka regionu. Wątpliwości budzi też raport środowiskowy, który miał pominąć kluczowe gatunki występujące na tym terenie.
Trzy cenne tereny
Małopolskie Klucze liczą 5 tysięcy mieszkańców, a cała gmina 15 tysięcy. Droga wywołująca kontrowersje ma mieć długość 3,2 kilometra oraz przebiegać przez cenne przyrodniczo tereny. Tuż obok znajduje się Pustynia Błędowska.
Co ciekawe służby ochrony środowiska potrafią to podważać i zgadzać się z tym jednocześnie.
Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska (RDOŚ) w Krakowie w piśmie z maja 2020 roku napisał na przykład, że projektowana droga przebiegać będzie przez tereny leśne, nie wchodząc w kolizję z obszarem Pustyni. Trzy akapity dalej, w tym samym piśmie czytamy, że: inwestycja będzie realizowana częściowo w granicy następujących form ochrony przyrody: obszar Natura 2000 Pustynia Błędowska, Park Krajobrazowy Orlich Gniazd wraz z otuliną.
Droga ma przebiegać także w pobliżu użytku ekologicznego Pustynia Błędowska. To bardzo popularne i unikatowe tereny województwa małopolskiego, chętnie odwiedzane przez turystów i mieszkańców okolicznych gmin.
Petycja mieszkańców
Mieszkańcy złożyli do władz Gminy Klucze petycję przeciwko budowie obwodnicy przez najatrakcyjniejsze i najcenniejsze obszary przyrodnicze w Kluczach. W treści petycji mieszkańcy punktują założenie inwestycyjne jako szkodliwe dla środowiska i krajobrazu, a zagrożona ma być sama Pustynia Błędowska.
Według autorów chodzi o „tereny leśne, które są cennym walorem oraz korytarzami ekologicznymi.” Fragmentaryzacja tych terenów „bardzo negatywnie wpłynęłaby na występujące tu gatunki zwierząt: sarna, łoś, dzik, zając, wiewiórka, jeż, lis, izolując ich populacje. Konsekwencją omawianego planu budowy obwodnicy, byłaby wycinka drzew, zniszczenie wielu siedlisk ptaków: dzięcioł, puszczyk zwyczajny, dudek, lelek, lerka, zniszczenie całych ekosystemów, co może wpłynąć na bioróżnorodność tego obszaru. Ponadto teren pod wzgórzem Czubatka należy do chronionego siedliska buczyny w ramach programu Natura 2000 i w jego granicy” – czytamy w petycji.
Gmina jednak odpowiedzialność za kształt inwestycji zrzuciła na władze województwa. W związku z tym mieszkańcy w dalszym ciągu zbierają podpisy, które chcą przekazać do organów wojewódzkich.
W pół godziny obalili raport
Władze gminy ogłosiły przeprowadzenie konsultacji społecznych w ramach oceny oddziaływania na środowisko planowanej inwestycji. W trakcie konsultacji mieszkańcy wykazali szereg uchybień, które udało im się na własną rękę udowodnić.
„Raport, którego dotyczyły konsultacje liczy 180 stron. Nasza grupa Ratujmy Pustynię Błędowską, wśród której działają specjaliści m.in. biolodzy, w zasadzie obaliła ten raport. Nie uwzględniał on gatunków zagrożonych i chronionych występujących na terenie planowanej inwestycji. W pół godziny podczas inwentaryzacji w terenie specjalista wykazał występowanie gatunków, które nie zostały wykazane w raporcie„. – mówi dla SmogLabu Filip Jaworski z inicjatywy „Ratujmy Pustynię Błędowską”.
Czytaj także: Ekowioska na pustyni. Napędzana słońcem i ludzką energią
Po tym władze Gminy uzupełniły raport i ogłosiły ponowne konsultacje, które właśnie trwają. Jak udało nam się dowiedzieć mieszkańcy zrzeszeni w inicjatywie analizują obszerny dokument. W międzyczasie 25 czerwca 2021 roku RDOŚ w Krakowie pozytywnie uzgodnił przebieg drogi. RDOŚ zastrzega konieczność uwzględnienia szeregu rozwiązań mających na celu ochronę środowiska.
Alternatywny przebieg drogi
Mieszkańców okolicy pytamy dlaczego władze Gminy zmieniły przebieg planowanej drogi względem pierwotnych planów. Choć nikt tego oficjalnie nie chce powiedzieć padają sugestie, że nowy kształt inwestycji ma uwzględniać interes lokalnego giganta. Jest to znana firma produkująca papier toaletowy.
Według naszych rozmówców zakłady produkcyjne są sukcesywnie rozbudowywane i powiększane, a pozwolenia na te budowy wydaje wójt. Planowana pierwotnie droga miałaby uniemożliwiać dalszą ekspansję zakładów. Przedstawiciel firmy nie odbierał od nas telefonów, listę pytań wysłaliśmy także mailem jednak nie uzyskaliśmy odpowiedzi. Kilkukrotnie próbowaliśmy się skontaktować z wójtem gminy Klucze, również bezskutecznie.
Mieszkańcy w swojej petycji przedstawiają też alternatywną trasę obwodnicy. Według niej początek drogi byłby ulokowany przy zakładach firmy Velvet Care w Kluczach od drogi wojewódzkiej nr 791. Droga byłaby poprowadzona wzdłuż niewykorzystywanych obecnie torów kolejowych. Droga miałaby omijać Zalesie Golczowskie i dochodzić do drogi nr 783 Olkusz-Wolbrom w Pazurku. Autorzy petycji dodają, że nie jest to pomysł nowy. „W 2016 i 2017 roku lokalna prasa, m.in. Echo Klucz, strony internetowe olkusz.naszemiasto.pl oraz serwisjurajski.pl opisywały tego typu inwestycję. Byłaby ona korzystna dla całej Gminy Klucze, obejmując swym zasięgiem dojazd do zakładów przemysłowych gminy: Velvet Care, kopalnię dolomitu, zakład Silikaty oraz Hutę Szkła Jaroszowiec”. – czytamy w treści dokumentu złożonego do władz Gminy.
Pustynia zaprasza
W najbliższy weekend, 28-29 sierpnia 2021 roku, malarka – Alicja Klimek organizuje wystawę swoich prac pn. PRAWO PUSTYNI. Wernisaż wystawy odbędzie się w sobotę 28 sierpnia o godzinie 16:00. Pełny program i więcej informacji dostępne są na stronie wydarzenia. Podczas weekendu swoje stanowisko organizują także mieszkańcy zrzeszeni wokół inicjatywy „Ratujmy Pustynię Błędowską”.
Materiały foto: Ratujmy Pustynię Błędowską
