Udostępnij

Antysmogowy dom na Podhalu. Nie zanieczyszcza, filtruje pyły i przyciąga turystów [FILM]

23.12.2020

Podczas stawiania domu budowlańcy twierdzili, że na pewno zaraz go porwie halny. Sąsiedzi nie mogli się nadziwić, że drewniana konstrukcja urosła w kilka dni i brakuje w niej komina. Turystów nie zrażają panujące w nim reguły, chroniące energię i czyste powietrze. Antysmogowy dom w Zakopanem to ewenement na mapie Podhala. 

Budynków energooszczędnych, czy domów pasywnych jest w Polsce wiele (a przynajmniej coraz więcej), ale ten przykuł moją uwagę już półtora roku temu. Wydało mi się ciekawe, że w regionie, w którym problem smogu często był spychany na margines, powstaje projekt reklamujący się tym, że jest “antysmogowy”. 

Ale to nie marketing zadecydował o takiej formie projektu Tatra Green House, a potrzeba serca jego pomysłodawcy, Bartłomieja Zubka. Zakopiański inżynier środowiska i pracownik Tatrzańskiego Parku Narodowego jest bohaterem kolejnego odcinka cyklu MOŻNA INACZEJ. Pokazujemy w nim ludzi, inicjatywy i projekty, które idą wbrew utartemu myśleniu, otwierając oczy na inny sposób podejścia do problemów naszej planety w dobie kryzysu klimatycznego.

– Nie liczyliśmy na korzyści reklamowe, budowaliśmy ten dom jako inżynierowie ochrony środowiska, chcąc wykazać się swoją wiedzą praktyczną. Wcześniej jeździliśmy po Polsce, poznając tego typu rozwiązania. Nie było wtedy czasu na myślenie o PR – mówi nam dziś Zubek.

Najpierw zrezygnował z kotła w swoim rodzinnym domu, gdzie o mały włos domownicy nie zatruli się wskutek ulatniania dymu (choć był to piec nie na węgiel, a ekogroszek). Jak mówi, po takim doświadczeniu powiedział stanowcze nie epoce węglowej w swoim życiu. Skoro w „starym” domu udało się ją zakończyć, w nowym projekcie nie widział innego wyjścia, niż zbudowanie go na odnawialnych źródłach energii.

Czym jest antysmogowy dom?

Po pierwsze, nie powoduje emisji. Ogrzewanie elektryczne działa na bazie pompy ciepła powietrze-powietrze, zasilanej przez panele słoneczne umieszczone na dachu. Po drugie, istniejący na zewnątrz smog nie dostaje się do środka, bo powietrze jest filtrowane, zanim się tu dostanie (filtr zatrzymuje pyły zawieszone, a węgiel aktywny zapachy).

Turyści są czasami w szoku, że różnica w jakości powietrza między budynkiem, a tym, co na zewnątrz, może być tak duża. Kochają góry, więc wciąż przyjeżdżają do Zakopanego. Na szczęście, do szlaku mają stąd jakieś dziesięć minut.

– Sąsiedzi się dziwili, że budujemy bez komina, twierdząc, że „przecież zamarzniemy w tym domu”. Albo, że będziemy mieli wielkie rachunki za prąd, zwłaszcza z fotowoltaiką, bo w Zakopanem jest za mało słońca – wspomina nasz bohater.

Tymczasem żaden lokator nie narzekał do tej pory na brak ciepła, a całoroczny koszt rachunków nie przekracza 800 złotych. Do pierwszego domu dołączył drugi (i ostatni, bo Zubek chce zostawić przestrzeń przyrodzie) oraz stacja ładowania aut elektrycznych. Nowszy dom zyskał też poprawki. Wśród nich klimatyzację działającą osobno w każdym pomieszczeniu.

Inspiracja dla całej Polski

Marzeniem Bartłomieja Zubka jest całkowita niezależność od elektrowni węglowych, bo wtedy będzie się czuł „w stu procentach w porządku wobec środowiska”. Być może uda się to zrobić dzięki magazynowi energii w postaci wodoru – taki ma przynajmniej wstępny plan, jeśli na drodze nie staną wyzwania prawne.

Poprzednie marzenia już się spełniają, bo Tatra Green House zaczął spełniać swoją misję, czyli edukację o tym, że budownictwo energooszczędne nie jest jakimś wymysłem, a realną opcją do życia lub prowadzenia biznesu. Z pytaniami piszą zainteresowani z całej Polski. Znajomi naszego bohatera zmieniają nawyki. Ostatnio jedna z koleżanek, która ostatnio prawie zainwestowała w ekogroszek, zmieniła decyzję i kupiła pompę ciepła.

Na koniec naszego spotkania pytam Bartłomieja Zubka, jak daleko jest Podhale od zakończenia swojej epoki węglowej.

– Obawiam się, że to odległa przyszłość. Nawet jeśli ludzie decydują się na energię słoneczną, wciąż zostawiają kotły. Może to zabezpieczenie na ewentualny kataklizm? Mój przykład pokazuje jednak, jak technika poszła do przodu i że raczej nie ma sensu utrzymywania kominów. Nawet jeśli ktoś boi się wielkiej awarii, wystarczy wówczas agregat prądotwórczy – ocenia.

__

Zdjęcie: Zygfryd Turchan

Autor

Karolina Gawlik

Dziennikarka i pieśniarka, opiekunka projektu Mantra Ziemia łączącego świadomą sztukę i głęboką ekologię. Publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach najchętniej opowiada o prawdzie ludzkiego serca oraz naturze jako podmiocie. Autorka dokumentu „Świat do naprawy”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Udostępnij

Zobacz także

Wspierają nas

Partnerzy portalu

Partner cyklu "Miasta Przyszłości"

Partner cyklu "Żyj wolniej"

Partner naukowy

Bartosz Kwiatkowski

Dyrektor Frank Bold, absolwent prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprezes Polskiego Instytutu Praw Człowieka i Biznesu, ekspert prawny polskich i międzynarodowych organizacji pozarządowych.

Patrycja Satora

Menedżerka organizacji pozarządowych z ponad 15 letnim stażem – doświadczona koordynatorka projektów, specjalistka ds. kontaktów z kluczowymi klientami, menadżerka ds. rozwoju oraz PR i Public Affairs.

Joanna Urbaniec

Dziennikarka, fotografik, działaczka społeczna. Od 2010 związana z grupą medialną Polska Press, publikuje m.in. w Gazecie Krakowskiej i Dzienniku Polskim. Absolwentka Krakowskiej Szkoła Filmowej, laureatka nagród filmowych, dwukrotnie wyróżniona nagrodą Dziennikarz Małopolski.

Przemysław Błaszczyk

Dziennikarz i reporter z 15-letnim doświadczeniem. Obecnie reporter radia RMF MAXX specjalizujący się w tematach miejskich i lokalnych. Od kilku lat aktywnie angażujący się także w tematykę ochrony środowiska.

Hubert Bułgajewski

Ekspert ds. zmian klimatu, specjalizujący się dziedzinie problematyki regionu arktycznego. Współpracował z redakcjami „Ziemia na rozdrożu” i „Nauka o klimacie”. Autor wielu tekstów poświęconych problemom środowiskowym na świecie i globalnemu ociepleniu. Od 2013 roku prowadzi bloga pt. ” Arktyczny Lód”, na którym znajdują się raporty poświęcone zmianom zachodzącym w Arktyce.

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Martyna Jabłońska

Koordynatorka projektu, specjalistka Google Ads. Zajmuje się administacyjną stroną organizacji, współpracą pomiędzy organizacjami, grantami, tłumaczeniami, reklamą.

Przemysław Ćwik

Dziennikarz, autor, redaktor. Pisze przede wszystkim o zdrowiu. Publikował m.in. w Onet.pl i Coolturze.

Karolina Gawlik

Dziennikarka i trenerka komunikacji, publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach opowiada o Ziemi i jej mieszkańcach. Autorka krótkiego dokumentu „Świat do naprawy”, cyklu na YT „Można Inaczej” i Kręgów Pieśni „Cztery Żywioły”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Jakub Jędrak

Członek Polskiego Alarmu Smogowego i Warszawy Bez Smogu. Z wykształcenia fizyk, zajmuje się przede wszystkim popularyzacją wiedzy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie.

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Od 2020 r. redaktor Odpowiedzialnego Inwestora, dla którego pisze głównie o energetyce, górnictwie, zielonych inwestycjach i gospodarce odpadami. Zainteresowania: szeroko pojęta ochrona przyrody; prywatnie wielbicielka Wrocławia, filmów wojennych, literatury i poezji.

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Tomasz Borejza

Zastępca redaktora naczelnego SmogLabu. Dziennikarz naukowy. Wcześniej/czasami także m.in. w: Onet.pl, Przekroju, Tygodniku Przegląd, Coolturze, prasie lokalnej oraz branżowej.