Udostępnij

„Jakby człowiek żył w budce telefonicznej”. Polacy za zakazem chowu klatkowego

16.01.2025

Polskie kury nioski żyją w tragicznych warunkach. – To niemal tak, jakby człowiek miał żyć zamknięty w budce telefonicznej – zauważa Julia Pająk ze stowarzyszenia Otwarte Klatki. W klatkach kury nie mają możliwości realizacji swoich naturalnych zachowań. Nie mogą nawet swobodnie rozprostować skrzydeł, a na skutek tych warunków dochodzi do ich śmierci, w tym także zjadania siebie wzajemnie – alarmują autorzy raportu.

Najnowsze badanie przeprowadzone przez Centrum Badawczo-Rozwojowe BioStat w grudniu 2024 r. wykazało, że 69 proc. Polaków popiera wprowadzenie zakazu hodowli klatkowej kur niosek. Większość ankietowanych jest w stanie zapłacić za jaja więcej, gdy ma pewność, że znoszące je kury żyją w dobrych warunkach,

Spożywamy i produkujemy więcej jaj

Tymczasem produkcja jaj w Polsce rośnie. W minionym roku osiągnęła najwyższy poziom od 25 lat. Co ważne, spada udział hodowli klatkowych. Obecnie ponad 30 proc. kur w Polsce hodowanych jest w systemach alternatywnych, takich jak: ściółkowy, ekologiczny oraz wolny wybieg.

Choć dziś 30 proc. kur utrzymuje się w systemach bezklatkowych, 10 lat temu odsetek ten wynosił zaledwie 12,6 proc. Polska wciąż jest jednak pod tym względem w tyle za Unią Europejską, gdzie ponad 60 proc. kur jest trzymanych w chowie bezklatkowym. Jednocześnie polska produkcja jaj w 2024 r. wzrosła wobec poprzedniego roku o prawie milion sztuk, osiągając najwyższy poziom od 1999 r. Spożycie jaj na jednego mieszkańca także odnotowało znaczący wzrost — o 27 sztuk, osiągając średnio 179 sztuk na osobę rocznie.

Fot. Stowarzyszenie Otwarte Klatki, materiały ze śledztwa ws. chowu klatkowego

Jak żyją polskie kury a jak żyć powinny?

W chowie klatkowym kury zmuszone są do życia w ścisku i stresie. Na jedną kurę przypada powierzchnia niewiele większa od kartki A4. Tymczasem w naturze kury większość czasu spędzają na eksploracji terenu i aktywnym poszukiwaniu jedzenia. W klatce nie mają szans na spełnienie tych potrzeb.

– W takich warunkach niestety kury wydziobują sobie pióra z frustracji. Zdarza się, że dochodzi również do kanibalizmu.

Fot. Stowarzyszenie Otwarte Klatki, materiały ze śledztwa ws. chowu klatkowego

Dodatkowo, jak tłumaczy ekspertka zapytana przez SmogLab, struktura klatek prowadzi często do różnych urazów ptaków. – Jest to najgorszy możliwy sposób utrzymywania kur.

Chów ściółkowy, w którym kury są zamknięte w wielkich halach, choć zdaniem Julii Pająk nie jest idealny, daje ptakom większe szanse na naturalne zachowania. Z kolei w chowie na wolnym wybiegu i ekologicznym kury mają ruch na powietrzu. – Mogą poczuć pod łapami ziemię. Mają więcej miejsca na eksplorację terenu – dodaje Pająk.

– Pomimo rosnącej świadomości na temat cierpienia zwierząt w chowie klatkowym, ten system wciąż dominuje w Polsce – mówi Julia Pająk. – Na szczęście aż 170 firm zadeklarowało wycofanie jaj z chowu klatkowego do końca 2025 r., a około 40 proc. z nich już te zobowiązania spełniło – dodaje.

Z badania wynika, że ponad 67 proc. ankietowanych sądzi, iż restauracje, sieci sklepów i producenci żywności powinny zrezygnować z jaj chowu klatkowego.

– Część dużych producentów jaj już w ogóle nie inwestuje w systemy klatkowe. Jednakże ta branża jest mocno zależna od wymagań swoich klientów, czyli sieci handlowych, restauracji, producentów żywności – przyznaje przedstawicielka Stowarzyszenia Otwarte Klatki.

Właśnie dlatego impulsem dobrej zmiany są decyzje firm z branży. Gdy te wycofają jaj z chowu klatkowego, wyślą producentom jaj jasny sygnał.

Zdjęcie tytułowe: shutterstock/Mai.Chayakorn

Autor

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Jej teksty ukazują się też w Onet.pl. Współpracuje również z Odpowiedzialnym Inwestorem. Pisze przede wszystkim o gospodarce odpadami, edukacji ekologicznej, zielonych inwestycjach, transformacji systemu żywności i energetycznej. Preferuje społeczne ujęcie tematu. Zainteresowania: ochrona przyrody; przede wszystkim GOZ i OZE, eco-lifestyle oraz psychologia.

Udostępnij

Zobacz także

Wspierają nas

Partnerzy portalu

Partner cyklu "Miasta Przyszłości"

Partner cyklu "Żyj wolniej"

Partner naukowy

Bartosz Kwiatkowski

Dyrektor Frank Bold, absolwent prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprezes Polskiego Instytutu Praw Człowieka i Biznesu, ekspert prawny polskich i międzynarodowych organizacji pozarządowych.

Patrycja Satora

Menedżerka organizacji pozarządowych z ponad 15 letnim stażem – doświadczona koordynatorka projektów, specjalistka ds. kontaktów z kluczowymi klientami, menadżerka ds. rozwoju oraz PR i Public Affairs.

Joanna Urbaniec

Dziennikarka, fotografik, działaczka społeczna. Od 2010 związana z grupą medialną Polska Press, publikuje m.in. w Gazecie Krakowskiej i Dzienniku Polskim. Absolwentka Krakowskiej Szkoła Filmowej, laureatka nagród filmowych, dwukrotnie wyróżniona nagrodą Dziennikarz Małopolski.

Przemysław Błaszczyk

Dziennikarz i reporter z 15-letnim doświadczeniem. Obecnie reporter radia RMF MAXX specjalizujący się w tematach miejskich i lokalnych. Od kilku lat aktywnie angażujący się także w tematykę ochrony środowiska.

Hubert Bułgajewski

Ekspert ds. zmian klimatu, specjalizujący się dziedzinie problematyki regionu arktycznego. Współpracował z redakcjami „Ziemia na rozdrożu” i „Nauka o klimacie”. Autor wielu tekstów poświęconych problemom środowiskowym na świecie i globalnemu ociepleniu. Od 2013 roku prowadzi bloga pt. ” Arktyczny Lód”, na którym znajdują się raporty poświęcone zmianom zachodzącym w Arktyce.

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Martyna Jabłońska

Koordynatorka projektu, specjalistka Google Ads. Zajmuje się administacyjną stroną organizacji, współpracą pomiędzy organizacjami, grantami, tłumaczeniami, reklamą.

Przemysław Ćwik

Dziennikarz, autor, redaktor. Pisze przede wszystkim o zdrowiu. Publikował m.in. w Onet.pl i Coolturze.

Karolina Gawlik

Dziennikarka i trenerka komunikacji, publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach opowiada o Ziemi i jej mieszkańcach. Autorka krótkiego dokumentu „Świat do naprawy”, cyklu na YT „Można Inaczej” i Kręgów Pieśni „Cztery Żywioły”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Jakub Jędrak

Członek Polskiego Alarmu Smogowego i Warszawy Bez Smogu. Z wykształcenia fizyk, zajmuje się przede wszystkim popularyzacją wiedzy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie.

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Od 2020 r. redaktor Odpowiedzialnego Inwestora, dla którego pisze głównie o energetyce, górnictwie, zielonych inwestycjach i gospodarce odpadami. Zainteresowania: szeroko pojęta ochrona przyrody; prywatnie wielbicielka Wrocławia, filmów wojennych, literatury i poezji.

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Tomasz Borejza

Zastępca redaktora naczelnego SmogLabu. Dziennikarz naukowy. Wcześniej/czasami także m.in. w: Onet.pl, Przekroju, Tygodniku Przegląd, Coolturze, prasie lokalnej oraz branżowej.