Europejczycy gotowi ocieplać swoje domy – gdyby nie pieniądze

Europejczycy byliby skłonni przeprowadzić termomodernizację swoich domów, przede wszystkim, aby zwiększyć ich komfort cieplny, płacić niższe rachunki za energię i poprawić jakość życia – wynika z badań opublikowanych niedawno przez Europejską Fundację Klimatyczną (ECF). Przed skuteczną termomodernizacją – według raportu – powstrzymuje nas konieczność wydatków, a także obawa przed kłopotami z organizacją prac.

W badaniu przeprowadzonym przez IPSOS i zleconym przez Europejską Fundację Klimatyczną w pięciu krajach: Bułgarii, Francji, Niemczech, Hiszpanii i Polsce, sprawdzono, jakie są najważniejsze motywacje i bariery dla obywateli, którzy decydują o termomodernizacji swoich domów – zarówno jednorodzinnych, bliźniaków jak i domów wielorodzinnych.

Aby sprostać wyzwaniu ograniczenia emisji gazów cieplarnianych do zera w 2050 roku, w Europie ponad 97 proc. budynków musi zostać zmodernizowanych. Wymaga to zmian nie tylko polityki unijnej i krajowej, aby przyspieszyć inwestycje w efektywność energetyczną, ale także zmian minimalnych wymagań z zakresu efektywności energetycznej dla istniejących budynków.

Jak pokazują wyniki badań:

• Komfort cieplny, oszczędność pieniędzy i zdrowe środowisko to główne motywy skłaniające Europejczyków do przeprowadzenia termomodernizacji domów we wszystkich badanych krajach.
• Wszędzie główną barierą są pieniądze. Termomodernizacja wymaga znacznych inwestycji i nie każdy może sobie na nią pozwolić. Problemem są także formalności i zorganizowanie termomodernizacji. Proces ten zawsze wiąże się z wieloma etapami: uzyskaniem legalnego pozwolenia, koniecznością zawarcia umowy z innymi gospodarstwami domowymi w tym samym budynku, poszukiwaniem wiarygodnego kontrahenta, ewentualnie potrzebą wyprowadzenia się z domu, brudem i bałaganem. Trzecim czynnikiem hamującym jest brak wiedzy o procedurach prawnych i możliwościach finansowania.
• Kobiety bardziej martwią się o środowisko, zmiany klimatu i jakość powietrza i tym samym te czynniki są dla nich ważne, żeby dokonać termomodernizacji. Jednak bardziej martwią się także o konieczne inwestycje na ten cel. Jeśli zaś chodzi o motywacje mężczyzn, do termomodernizacji łatwiej ich skłonić jako do nowinki technologicznej.
• Rzadziej na termomodernizację decydują się mieszkańcy miast – obawiając się kłopotów z tym związanych czy przez brak informacji o możliwym finansowaniu. Jeśli już podejmują się ocieplenia budynków, głównie chcą zmniejszyć hałas we wnętrzach. Na obszarach wiejskich częściej do termomodernizacji skłaniają sąsiedzi, którzy już ją przeprowadzili. Jak wskazali respondenci, argumentami za termomodernizowaniem domów są także względu estetyczne – chcemy, żeby domy lepiej wyglądały lub aby były wyposażone w najnowszą technologię.
• Ludzie, którzy są właścicielami domów mają większą motywację do przeprowadzenia termomodernizacji. To samo dotyczy gospodarstw domowych o wyższych dochodach i gospodarstw domowych z dziećmi. Natomiast osoby w wieku 18-34 lata, którym brakuje pieniędzy na finansowanie termomodernizacji, są również bardziej sceptyczne co do tego, czy faktycznie doprowadzi ona do oszczędności energii lub ochrony środowiska.
• Liczba respondentów, którzy deklarują, że wykonali energooszczędne modernizacje domów, różni się w zależności od kraju: w Bułgarii to 87% respondentów, w Polsce – 69%, Hiszpanii – 58%, Francji – 49% i Niemczech – 41%. Najczęściej wykorzystywane sposoby to ocieplanie i wymiana okien. Warto również podkreślić, że kraje, w których przeprowadza się najwięcej termomodernizacji, mają największy odsetek właścicieli domów.
• Świadomość i wiedza na temat domów „energooszczędnych”, „domy o prawie zerowym zużyciu energii” lub „domów pasywnych” różnią się w zależności od kraju. Podczas gdy w Niemczech efektywność energetyczna jest popularnym tematem, Hiszpanie i Bułgarzy wykazują pewne zrozumienie różnych koncepcji. Francuzi i Polacy mają jednak bardzo niską świadomość tych terminów.

Omówione badania opinii przeprowadzono w sierpniu 2018 roku na grupach focusowych oraz jako ankietę online na reprezentatywnej grupie mieszkańców danego kraju (1000 osób) w listopadzie 2018 r.

Komentarze

Andrzej Guła, Polski Alarm Smogowy:

“Badania IPSOS potwierdzają, że główną barierą w termomodernizacji domów są pieniądze. To pokazuje jak ważną rolę mogą odegrać programy finansowe czy zachęty fiskalne. Od tego roku właściciele domów jednorodzinnych w Polsce mogą skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej na wymianę źródła ciepła, docieplenie ścian czy wymianę okien. Dodatkowo w ramach programu Czyste Powietrze, można uzyskać dotację do wymiany starych kotłów węglowych i zwiększenia efektywności energetycznej. Według rządowych założeń w ciągu dziesięciu lat z Czystego Powietrza skorzysta cztery miliony domów jednorodzinnych. Jednak żeby tak się stało konieczne są znaczne zmiany w funkcjonowaniu tego programu – należy stworzyć kanały dystrybucji, które umożliwią obsługę masowego beneficjenta oraz uprościć procedury przyznawania pomocy. Pierwsze pięć miesięcy pokazało, iż obecny system dystrybucji dotacji przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska jest niewydolny – na 30 tysięcy wniosków złożonych przez właścicieli domów podpisano jedynie 600 umów.”

Vijoleta Gordeljevic, koordynator ds. zdrowia i zmian klimatu, ekspertka ds. zdrowych budynków i ubóstwa energetycznego w HEAL:

„Badanie to potwierdza, że ludzie wiedzą, że jakość ich domów wpływa na ich zdrowie i samopoczucie. Termomodernizacja domów w celu zwiększenia efektywności energetycznej może przynieść korzyści w zakresie zdrowia fizycznego i psychicznego milionów Europejczyków, jeśli zostanie połączona z ambitnymi celami w zakresie poprawy jakości powietrza w pomieszczeniach oraz standardami komfortu cieplnego i dotyczących nietoksycznych produktów budowlanych. Dla tych najbardziej potrzebujących, dostępność tych rozwiązań pod względem finansowym jest kluczowa. Dlatego rolą rządu jest zapewnienie tej możliwości wszystkim.”

Adrian Joyce, manager kampanii Renovate Europe:

„To badanie IPSOS rzuca światło na jedno z najważniejszych pytań, przed którymi stoimy, próbując dokonać ambitnej termomodernizacji budynków w całej UE – co motywuje ludzi do działania? Dla mnie interesujące było to, że ogólna świadomość tego, co oznacza dom o niskim lub prawie zerowym zużyciu energii, jest wciąż dość niska w całej UE. Z drugiej strony pozytywne jest, że większy komfort, oszczędności i dbałość o środowisko są głównymi czynnikami motywującymi do termomodernizacji, jak podejrzewaliśmy, bardziej niż wyłącznie sama ekonomika termomodernizacji. Będziemy z pewnością bardzo uważnie analizować wyniki, przygotowując przyszłe komunikaty w ramach naszej kampanii Renovate Europe!”

Z pełnym raportem z badań (w języku angielskim) można zapoznać się tutaj.

Źródło: Informacja prasowa European Climate Foundation

Zdjęcie: Shutterstock/Kishivan