European Academies Science Advisory Council (EASAC) – to stowarzyszenie europejskich akademii nauk, do którego należy również PAN. Zajmuje się przygotowywaniem ekspertyz, raportów oraz tekstów popularnonaukowych – w dziedzinie najbardziej aktualnych i społecznie istotnych tematów. W opublikowanym kilka dni temu raporcie europejscy naukowcy, z 27 krajów zrzeszonych w EASAC, wzywają do pilnych działań przeciw zmianom klimatu. Stawką – jak wynika z raportu – jest zdrowie Europejczyków.
W raporcie zatytułowanym Konieczność działań na rzecz klimatu w celu ochrony zdrowia ludzkiego w Europie naukowcy z 27 państw ostrzegają przed skutkami zmian klimatycznych. W dokumencie podkreślono, że zmiany klimatyczne niekorzystnie wpływają na zdrowie ludzkie oraz że – zgodnie z przewidywaniami badaczy – zagrożenie to będzie wzrastać.
Zdaniem naukowców już dziś dysponujemy rozwiązaniami, dzięki którym wiele można zrobić, jednak wymaga to woli politycznej. Wnioski te są ważne, ponieważ jednym z głównych zadań EASAC jest tworzenie raportów – w imieniu europejskiego środowiska naukowego – stanowiących strategiczne wskazówki dla Komisji Europejskiej.
Jednym z członków grupy roboczej, pracującej nad raportem, był członek Polskiej Akademii Nauk – prof. Zbigniew Kundzewicz. [Naszą rozmowę z prof. Kundzewiczem, na temat skutków zmian klimatu, można przeczytać tutaj]
Co nam grozi?
Wśród zagrożeń związanych ściśle ze zmianami klimatycznymi twórcy raportu wskazali m.in. na:
- zwiększoną ekspozycję na ekstremalne zjawiska pogodowe (m.in. upały, susze, powodzie), zanieczyszczenie powietrza oraz alergeny;
- niebezpieczeństwo związane z bezpieczeństwem żywnościowym;
- wzrost zachorowalności na niektóre choroby zakaźne, w tym przenoszonych przez komary, a także za pośrednictwem żywności oraz wody – m.in. E. coli i Salmonelli;
- wzrost ryzyka wymuszonej emigracji, spowodowanej zmianami klimatu.
W związku z nimi EASAC podkreśla konieczność ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Naukowcy zwracają przy tym uwagę, że działania te prawdopodobnie będą się wiązać ze znacznymi korzyściami ekonomicznymi.
Co postulują naukowcy?
Wśród wskazów wystosowanych przez naukowców znalazły się m.in.:
- ograniczenie spalania paliw kopalnych poprzez transformację w kierunku gospodarki bezemisyjnej – co przysłuży się zarówno klimatowi, jak i pomoże w walce ze szkodliwymi dla zdrowia zanieczyszczeniami powietrza, które również powstają podczas spalania paliw stałych;
- promowanie bardziej zrównoważonej i korzystniejszej dla zdrowia diety – tzn. z większą ilością warzyw, owoców i roślin strączkowych, a ograniczeniem spożycia czerwonego mięsa; zmniejszy to obciążenie chorobami niezakaźnymi ludności, a także zmniejszy ilość emitowanych gazów cieplarnianych;
- podkreślanie powiązań między zmianami klimatycznymi a zdrowiem publicznym – zdaniem autorów raportu jest to klucz do promowania zaangażowania publicznego.
Ponadto naukowcy zaznaczają, że zmiany klimatyczne w innych częściach świata również wpłyną na sytuację w Europie – stąd konieczność działań także poza granicami kontynentu.
Podkreślono również, że przeciwdziałać należy rozpowszechnianiu nieprawdziwych informacji o skutkach i przyczynach zmian klimatu – które mogą przyczyniać się do podważania woli politycznej.
Streszczenie raportu (w języku polskim) opublikowano na stronach Polskiej Akademii Nauk (PAN).
Z pełnym raportem EASAC (w języku angielskim) można zapoznać się tutaj.
Źródła: EASAC, PAN
Zdjęcie: Shutterstock/akshmiprasada S
