Po latach bycia liderem światowych rankingów dotyczących smogu, Indie wytaczają ciężkie działa w walce o czyste powietrze. Rząd opublikował właśnie Krajowy Program Czystego Powietrza (National Clean Air Programme – NCAP). Konieczny, ambitny, choć niewystarczający – komentują eksperci.
Plan zakłada zmniejszenie stężenia cząsteczek PM2.5 i PM10 o 20-30% w ciągu kolejnych 5 lat (w porównaniu do poziomu z 2017 roku). Wchodzi w życie w tym roku. Rząd Indii przeznacza na razie na jego realizację budżet 45 milionów dolarów na kolejne 2 lata działania w 102 miastach notujących przekroczenia norm zanieczyszczenia powietrza.
Program zakłada zwiększenie liczby punktów monitorowania jakości powietrza. Obecnie jest tylko 101 takich punktów działających w czasie rzeczywistym, podczas gdy analizy wskazują, że potrzeba ich co najmniej 4000. Plan postuluje też inwentaryzację źródeł zanieczyszczeń i tworzenie krajowego spisu przyczyny zanieczyszczenia powietrza, a na ich podstawie, precyzyjnego sformułowania planów działania.
Pomimo, że plan uwzględnia konieczność działania we wszystkich ważniejszych obszarach powodujących zanieczyszczenie powietrza, m.in. przemyśle, transporcie czy rolnictwie – jego budżet wydaje się zbyt mały do osiągnięcia zakładanych celów. Eksperci wskazują, że jego powodzenie zależeć będzie przede wszystkim od właściwego wdrożenia. Jako plan działania, NCAP nie jest prawnie wiążący. Wymienione w nim miasta będą w jego ramach ustalały własne plany działania. Jego wartość to silny impuls polityczny do działania.
Krytycy wskazują też na brak rozwiązań dla skutków zanieczyszczeń przemysłowych poza miastami.
14 z 15 najbardziej zanieczyszczonych miast świata według Światowej Organizacji Zdrowia w 2018 r. znajduje się w Indiach. 95% mieszkańców kraju oddycha złym powietrzem. Indie są krajem o najwyższej przedwczesnej śmiertelności ludzi z powodu zanieczyszczenia powietrza (Lancet Commission on Pollution and Health). W 2015 roku oszacowano, że ponad 2,5 miliona zgonów związanych było z zanieczyszczonym powietrzem. Rocznie 25 proc. wszystkich zgonów łączy się ze skutkami smogu. Mieszkańcy Deli mogli być żyć 9 lat dłużej, jeśli jakość powietrza spełniałaby normy WHO (Air Quality Life Index designed by University of Chicago’s Energy Policy Institute).
Komentarze
Aarti Khosla, dyrektor, Climate Trends
“Rozwiązania przyczyniające się do likwidacji problemu jakości powietrza nadejdą szybciej, jeśli na szczycie będzie silniejsza wola polityczna. Rozwój musi i powinien być kontynuowany, ale nie powinien już odbywać się kosztem zdrowia publicznego. Nie ma powodu, aby tylko dlatego, że większość krajów na świecie przeszła przez ten etap rozwoju, my musimy również. Żyjemy już w innym świecie! Masowe upowszechnienie odnawialnych i bezemisyjnych technologii oraz odchodzenie od zanieczyszczających paliw, takich jak węgiel, ropa naftowa i gaz, nie tylko poprawi kwestię zanieczyszczenia powietrza, ale także finanse. Żaden rząd nie może sobie pozwolić na przeoczenie tej możliwości.
Po drugie, nawet oceniając NCAP jako pozytywny sygnał, nie należy zapominać, że rząd musi wzmocnić przestrzeganie przepisów. Widzieliśmy już wystarczająco dużo planów, ale podstawowe prawo do czystego powietrza nie może czekać z powodu braku silnego egzekwowania prawa i regulacji. Po trzecie, części Indii, w szczególności równiny Gangesu Indyjskiego, są najbardziej zaludnionym regionem na świecie i mają zasadnicze znaczenie dla przyszłego rozwoju kraju. Jednak region ten jest zagrożony najgorszą jakością powietrza. NCAP uznaje potrzebę regionalnych planów zarządzania jakością powietrza. Nawet surowe i niepopularne decyzje dotyczące zarządzania jakością powietrza w określonych ramach czasowych będą konieczne w uwzględnieniu wielosektorowego podejścia, które dotyczy głównych przyczyn zanieczyszczenia – przemysłu, transportu, biomasy / spalania odpadów i pyłu. To nie może być podejście “albo-albo”.”
Prof. Sachidanand Tripathi, Centre for Environmental Science and Civil Engineering, IIT-Kanpur
„To bardzo ambitna inicjatywa, która po wdrożeniu w odpowiedni sposób może sprawić, że w naszych miastach znów będzie można oddychać, a niebo znów będzie błękitne. Jest to ogromne zadanie, do którego powinny dołączyć wszystkie rządy stanowe i lokalne w równym stopniu, mając na celu zdrowie przyszłych pokoleń naszego kraju.”
Ashutosh Dikshit, CEO, United Residents Joint Action, Residents Apex body of Delhi
„NCAP jest efektem kilku takich planów. Jego pojawienie się jest pozytywnym sygnałem, jednak pozostanie intelektualnym ćwiczeniem, jeśli nie zostaną podjęte kroki w celu jego wdrożenia. Indie są narodem młodych i całe pokolenie stoi w obliczu cichego kryzysu zdrowotnego. Istotą wyzwania jest implementacja oraz ustawowo możliwe do zarejestrowania mechanizmy monitorowania realizacji tego ogromnego planu. Ważne będzie również, aby stany i miasta wzięły na siebie odpowiedzialność za swoje działania, aby NCAP był skuteczny.”
Sunil Dahiya, ekspert, Greenpeace India
„Po długim oczekiwaniu dobrze jest zobaczyć ostateczną wersję NCAP z wizją redukcji zanieczyszczenia powietrza w całym kraju. Najbardziej optymistyczna część w planie to potencjalna redukcja pyłów o 20 – 30% do 2024 r. Mieliśmy nadzieję, że plan będzie znacznie ambitniejszy w zapewnianiu sektorowych celów, konkretnych celów dla miast i prawnych możliwości działania w przypadku jego niewdrażania.“
Anup Bandivadekar, Międzynarodowa Rada Czystego Transportu (ICCT)
“Formalizacja Krajowego Programu Czystego Powietrza (NCAP) jest dobrym posunięciem, ale nie jest zaskoczeniem, że NCAP w obecnej wersji nie spełnia oczekiwań. Program koncentruje się na poprawie monitorowania jakości powietrza i powiązanych badaniach naukowych, a także planach działań na szczeblu miejskim jako niezbędnych pierwszych krokach. Oprócz ustanowienia konkretnych krajowych poziomów redukcji emisji, ramy NCAP powinny pomóc ustanowić podobne cele na szczeblu stanowym i miejskim i wymóc konieczność ich zgodności z krajowymi przepisami dotyczącymi emisji, wspieranymi przez niezbędne działania wspomagające.”
XIE Hongxing, dyrektor Clean Air China
„W ciągu ostatnich pięciu lat, dzięki bezprecedensowym wysiłkom, Chiny skutecznie zmniejszyły zanieczyszczenia związane z pyłami o ponad 20% w całym kraju. Region
Pekin-Tianjin-Hebei zmniejszył nawet stężenie PM2,5 o około 40%. Teraz pracujemy nad obliczaniem dodatkowych korzyści płynących z tego procesu dla ograniczania
zmian klimatu, które również są znaczące. Trend wzrostowy całkowitej emisji dwutlenku węgla w Chinach prawie zatrzymał się od roku, w którym zaczął obowiązywać “Plan działań w zakresie zapobiegania zanieczyszczeniom i kontroli” wydany w 2013 roku. Wspaniale jest wiedzieć, że Indie są gotowe do rozpoczęcia wojny z zanieczyszczeniami. Wierzę, że zarówno doświadczenie w zarządzaniu, jak i technologie z Chin mogą być cenne
dla Indii.”
Lauri Myllyvirta, analityk, Greenpeace Global Air Pollution Unit
„W Chinach wysokie normy emisji dla elektrowni i przemysłu, zmniejszona konsumpcja węgla i znacznie wzmocnione przepisy pozwoliły na osiągnięcie około 30% redukcji poziomów PM2,5 w latach 2013-2017 – w ciągu zaledwie czterech lat. To doskonały znak, że
Indie zmierzają do wyznaczenia istotnych celów w celu zmniejszenia zanieczyszczenia powietrza. Kluczowe doświadczenia Chin to: znaczenie niezachwianego wsparcia płynącego z najwyższego poziomu przywództwa; wdrażanie środków mających na celu redukcję emisji we wszystkich kluczowych sektorach emitujących, w tym elektrowniach, przemyśle, transporcie, rolnictwie i gospodarstwach domowych, bezzwłocznie; zajęcie się problemem zanieczyszczenia na poziomie regionalnym, a nie tylko w poszczególnych miastach; i inwestycje w czyste rozwiązania energetyczne zapewniające zarówno lepszą jakość powietrza, jak i redukcję gazów cieplarnianych.”
Źródło: informacja prasowa. Na podstawie: dokument rządowy NCAP, Climate Trends.
Fot. S. N. Johnson-Roehr (JR)/Flickr.
