Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) wspólnie z Inspekcją Handlową kontrolują kotły pod względem ich bezpieczeństwa, emisyjności i spełniania wymogów prawnych. Celem kontroli jest wyeliminowanie z rynku tych kotłów, które są niebezpieczne dla zdrowia i zanieczyszczają środowisko. Jeden model przekraczał dopuszczalne emisje prawie trzykrotnie. W związku z tym został wycofany ze sprzedaży.
W minionym roku skontrolowano prawie 200 kotłów na paliwo stałe, ciekłe i gazowe. Dobrą informacją jest fakt, że producenci stosują się do zaleceń i – w razie konieczności – natychmiast poprawiają nieścisłości. Urząd podaje również wykaz parametrów, jakie należy uwzględnić kupując kocioł.
Kontrole kotłów
Przepisy i wytyczne dotyczące wymagań wobec kotłów zmieniają się dość dynamicznie. W związku z tym kontrole prowadzono na dwóch poziomach. Inspekcja Handlowa sprawdza jakość i oznakowanie takich produktów pod kątem przepisów prawa ochrony środowiska. Drugim jej zadaniem jest kontrola spełniania wymagań wynikających z przepisów unijnych – tzw. ekoprojektu.
– Zdrowie i bezpieczeństwo polskich konsumentów jest jednym z priorytetów Urzędu. Dbanie o środowisko leży w interesie nas wszystkich. UOKiK wraz z Inspekcją Handlową prowadzą kontrole, których celem jest wyeliminowanie z rynku kotłów, które nie tylko zanieczyszczają środowisko, ale również przyczyniają się do problemów zdrowotnych Polaków. Sprawdzamy rzetelność informowania konsumentów oraz spełnianie wymogów prawnych w dokumentacji technicznej czy deklaracji zgodności – powiedział Tomasz Chróstny, prezes UOKiK.
Kotły na paliwo stałe
Inspekcja Handlowa przeprowadziła kontrolę kotłów dostępnych w sieciach handlowych, u producentów, a także w sprzedaży internetowej. Inspektorzy sprawdzali czy kotły posiadają dokumentację techniczną i czy jest w niej potwierdzenie, że spełnione są wymagania w zakresie sprawności cieplnej oraz maksymalnej emisji.
Weryfikowana była również zgodność procedur i parametrów z prawem ochrony środowiska. Spośród 134 skontrolowanych kotłów na paliwo stałe zakwestionowano 10 modeli. Stwierdzono w nich nieścisłości formalne w oznakowaniu – brak informacji o parametrach zalecanego paliwa. Co istotne, przedsiębiorcy podjęli odpowiednie kroki, żeby zniwelować błędy wykryte podczas kontroli.
– W zakresie wymagań ekoprojektu skontrolowaliśmy łącznie 25 kotłów, z czego pod względem formalnym zakwestionowaliśmy 19 (76 proc. objętych sprawdzeniem). Wykryte nieścisłości dotyczyły nieprawidłowej deklaracji zgodności (9 przypadków), deklaracja techniczna była niezgodna z przepisami (3 przypadki), brak znaku CE (jeden przypadek). Inspektorzy zakwestionowali również 9 nieprawidłowo sporządzonych instrukcji obsługi – piszą o kontroli kotłów twórcy raportu UOKiK.
Badania laboratoryjne
Z 15 kotłów zbadanych w laboratorium, zakwestionowane zostały 2 modele. W pierwszym przypadku doszło do znacznego przekroczenia norm emisji tlenku azotu i tlenku węgla. Te bardzo szkodliwe związki są zagrożeniem zarówno dla naszego zdrowia, jak i dla środowiska. Dlatego właśnie produkt został natychmiastowo wycofany ze sprzedaży. W stosunku do jego producenta UOKiK wszczął postępowanie administracyjne. W drugim zakwestionowanym kotle stwierdzono wyższą wartość emisji tlenku węgla, niż zadeklarował producent. Ciągle jednak mieściła się w zakresie normy, więc w tym przypadku wystarczająca była korekta deklarowanej przez producenta emisji.
Kotły na paliwo ciekłe lub gazowe
Kontrola kotłów objęła nie tylko te, które są opalane paliwem stałym. Inspekcja Handlowa sprawdziła 15 kotłów na paliwo gazowe lub ciekłe wprowadzonych do obrotu po zmianie wymogów dotyczących emisji tlenków azotu. Tylko w jednym przypadku inspektorzy zakwestionowali względy formalne. Dotyczyły one rozbieżności między informacjami podanymi w instrukcji obsługi kotła, a wytycznymi dla instalacji i konserwacji. Producent wprowadził niezbędną korektę.
– W 2021 r. po raz pierwszy przeprowadzaliśmy kontrolę kotłów na paliwo gazowe i ciekłe. Wynika z niej, że przedsiębiorcy stosują się do wymogów dotyczących emisji substancji niebezpiecznych do środowiska – powiedział prezes UOKiK.
Kolejne 7 kotłów poddano badaniom laboratoryjnym pod kątem sezonowej efektywności energetycznej i ewentualnej emisji substancji niebezpiecznych. W tych przypadkach nie odnotowano przekroczeń norm.
Wskazówki dla kupujących kotły
Na co zwrócić uwagę podczas kupowania kotła? UOKiK wyszczególnia kilka istotnych czynników:
- Znak CE – musi być nim oznaczony każdy kocioł.
- Wykonanie kotła – np. jakość spawów, występowanie ostrych krawędzi, o które można się zranić. Jak mówi Małgorzata Cieloch – jest to pierwsza rzecz, którą możemy ocenić gołym okiem, a zakup odpowiedniego kotła ma służyć nie tylko nam, ale także otoczeniu.
- Wyposażenie kotła – kocioł musi mieć zawory bezpieczeństwa (np. przy sterowniku) oraz łatwo dostępny ogranicznik temperatury bezpieczeństwa (STB), czyli system zabezpieczający wytwornicę ciepła przed przegrzaniem. Powinien być wyposażony w zawirowywacze, które montuje się w kanałach spalinowych kotłów. Zaburzają one ruch spalin po to, aby wymiana ciepła między gazami spalinowymi a krążącą w wymienniku kotła wodą była intensywna. Przekłada się to na wysoką sprawność urządzenia. Kocioł nie może mieć dodatkowego rusztu.
- Materiały, z jakich wykonano komorę kotła – w przypadku kotłów węglowych sprawdź, czy palenisko jest wyposażone w elementy ceramiczne, które gromadzą ciepło. To pozwala uzyskać wysoką temperaturę, w której następuje dokładne spalanie substancji lotnych wydzielających się z paliwa, co oznacza mniejszą emisję szkodliwych związków do atmosfery.
- Wskazanie rodzaju paliwa, jakim można palić w kotle – im więcej rodzajów paliwa można stosować, tym niższa może być sprawność urządzenia. Ponadto używanie paliwa innego niż wskazane przez producenta może zwiększyć emisję szkodliwych związków do atmosfery lub uszkodzić kocioł. Zwróć także uwagę czy tam, gdzie mieszkasz, nie obowiązuje zakaz używania danego rodzaju paliwa.
– Przede wszystkim pamiętajmy, że kupując kocioł powinniśmy uwzględnić przepisy lokalne. Mogą one zakazywać użytkowania np. danego typu kotła na terenie naszego zamieszkania. Zwracajmy więc na to uwagę – radzi Małgorzata Cieloch, rzecznik prasowy UOKiK.
Ważne parametry kotła
Niezwykle istotne są też parametry, które wpływają na jakość i stopień trudności obsługi kotła. Wśród nich wymienia się m.in. sprawność kotła, którą wskazuje producent. Oczywiście wyższa sprawność oznacza większą ilość ciepła uzyskiwaną z danej ilości paliwa, w porównaniu do kotła o niższej sprawności. Taki będzie musiał otrzymać więcej paliwa i tym samym narazi użytkowników na wyższe koszty za surowiec.
Kolejny parametr to sposób podawania paliwa. Przy automatycznym oszczędzamy czas, co stanowi jego przewagę nad konwencjonalnym, ręcznym podawaniem. Również sposób spalania paliwa wpływa na nasze oszczędności. Spalanie dolne pozwala zaoszczędzić na paliwie, bo spala się go mniej. W takim piecu dochodzi do tego w dolnej części komory zasypowej. Ważnym czynnikiem jest także pojemność komory zasypowej przy automatycznym podawaniu.
Jako ostatni parametr UOKiK wymienia sposób czyszczenia kotła. Wyposażenie w półautomatyczne oczyszczanie ułatwia dbanie o sprawność i czystość urządzenia. Jeśli wymagane jest jego samodzielne czyszczenie, specjalne szczotki przeznaczone do konserwacji powinny być dostarczone wraz z kotłem. Należy pamiętać, że łatwy dostęp do paleniska pozwala na sprawne utrzymanie sprawności kotła. Dzięki temu można uniknąć nadmiernego osadzania się sadzy i innych produktów spalania, które w skrajnych przypadkach mogą prowadzić do samozapłonu.
–
Zdjęcie: NIKONSTOCKER/Shutterstock
