Gdy człowiek stawia się ponad innymi gatunkami jako „jedyna istota myśląca”, nauka przytacza kolejny dowód, że nie powinien być tego taki pewien. Nowe badania mózgów wron na niemieckim uniwersytecie ujawniają bowiem oszałamiające odkrycie: ptaki posiadają nie tylko duży spryt, ale również są świadome otaczającego ich świata. Innymi słowy, mają subiektywne doświadczenia.
Świadomość zaobserwowano wcześniej wyłącznie u ssaków naczelnych (np. małp). Odkrycie jej u ptaków oznacza, że możemy ponownie zweryfikować nasze rozumienie tego, w jaki sposób ona powstaje. I jest to zaskoczenie nawet dla naukowców, bo ptasi mózg nie posiada tak zwanej kory nowej, zaangażowanej w odbieranie i przetwarzanie wrażeń zmysłowych, planowanie i wykonywanie ruchów oraz procesy poznawcze – m.in. pamięć, myślenie i funkcje językowe.
Czytaj także: Pomimo zakazu lotów, wydano zgodę na jeden kurs. Pasażerami były zagrożone ptaki
“Wyniki naszych badań otwierają nowy sposób spojrzenia na ewolucję świadomości i jej neurobiologiczne ograniczenia” – powiedział fizjolog zwierząt Andreas Nieder z Uniwersytetu w Tybindze, gdzie przeprowadzono badania.
Jak wyglądał eksperyment?
Nieder i jego współpracownicy zaprojektowali eksperyment, aby sprawdzić, czy ptaki mogą mieć subiektywne doświadczenia. Przetestowali go na dwóch wronach. Najpierw ptaki szkolono, aby reagowały na bodźce wzrokowe – pokazano im ekrany, na których wyświetlane były światła; jeśli wrona je zobaczyła, miała poruszyć głową. Większość świateł była czysta i jednoznaczna, łatwa do zobaczenia; wrony niezawodnie potwierdzały, że je widzą.
Niektóre światła były jednak znacznie trudniejsze do zauważenia – krótkie i słabe. W tym przypadku wrony czasami zgłaszały, że widzą sygnały, a czasami nie. Właśnie przez to zjawisko badacze mogą mówić o subiektywnym doświadczeniu zmysłowym.
Każdej wronie pokazano w sumie około 20 tysięcy sygnałów rozłożonych na dziesiątki sesji. W międzyczasie elektrody wszczepione do ich mózgów rejestrowały ich aktywność neuronalną. Kiedy wrony wysyłały odpowiedź “tak” na ujrzenie bodźca, naukowcy rejestrowali ich aktywność neuronalną (w okresie między zobaczeniem światła a udzieleniem odpowiedzi). Kiedy odpowiedź brzmiała “nie”, nie zaobserwowano podwyższonej aktywności. Połączenie było tak wiarygodne, że można było przewidzieć reakcję wron na podstawie aktywności ich mózgu.
“Nasze wyniki niezbicie pokazują, że komórki nerwowe na wyższych poziomach przetwarzania mózgu wrony są pod wpływem subiektywnych doświadczeń, a dokładniej wytwarzają subiektywne doświadczenia” – podkreśla Nieder.
“Ostatni wspólny przodek ludzi i wron żył 320 milionów lat temu. Jest możliwe, że świadomość percepcji powstała wtedy i od tamtej była pory była przekazywana. W każdym razie, zdolność świadomego doświadczenia może być realizowana w mózgach o różnej strukturze i niezależnie od kory mózgowej” – dodaje badacz.
__
Źródło: Science Alert
Zdjęcie: Shutterstock
