Przepisy na rzecz czystego powietrza obowiązują w czternastu z szesnastu województw. Część z nich 1 stycznia 2024 r. przewiduje kolejny etap ograniczania dla najbardziej trujących kopciuchów. Przypominamy najważniejsze przepisy w każdym z województw. Sprawdź, czy uchwała antysmogowa dotyczy także ciebie.
Przepisy na rzecz czystego powietrza obowiązują w większości z polskich województw. Są to kolejno województwa: śląskie, małopolskie, mazowieckie, wielkopolskie, dolnośląskie, lubuskie, opolskie, podkarpackie, zachodniopomorskie, kujawsko-pomorskie, pomorskie, świętokrzyskie, łódzkie oraz lubelskie.
- Uchwał antysmogowych nadal nie przyjęły województwa warmińsko-mazurskie i podlaskie.
Od 2024 r. duże zmiany wchodzą w życie w województwach: małopolskim, śląskim, dolnośląskim, wielkopolskim, podkarpackim, zachodniopomorskim, kujawsko-pomorskim, świętokrzyskim, pomorskim i lubelskim.
Uchwała antysmogowa – województwo małopolskie
W Małopolsce pierwsze przepisy weszły w życiu już w lipcu 2017. Od tej daty wszystkie nowe kotły muszą spełniać wymagania ekoprojektu. Największą zmianę planowano na 1 stycznia 2023 r. – wtedy w życie miał wejść zakaz użytkowania tzw. kopciuchów, czyli kotłów pozaklasowych. Tę datę ostatecznie zmieniono o półtora roku. Po 1 maja 2024 r. użytkowanie kopciuchów staje się w Małopolsce nielegalne. Można będzie eksploatować tylko kotły 3, 4, 5 klasy i ekoprojektu. Kolejna data graniczna to styczeń 2027. Od początku 2027 r. można będzie eksploatować tylko kotły 5 klasy i ekoprojektu.
Odrębne przepisy obowiązują w stolicy Małopolski. Kraków w 2019 wprowadził całkowity zakaz spalania paliw stałych na terenie miasta.
Województwo śląskie – jakie przepisy antysmogowe?
Tu także pierwsze przepisy weszły w życie w 2017 r. Od 1 września 2017 wszystkie nowe urządzenia muszą spełniać wymagania min. 5 klasy. Z kolei od 1 stycznia 2022 można eksploatować tylko kotły użytkowane krócej niż 10 lat. Do tej pory należy wymienić te starsze i nieposiadające tabliczek znamionowych. Od 1 stycznia 2024 można eksploatować już tylko kotły użytkowane krócej niż 5 lat.
Kolejne daty graniczne to 2026 i 2028 r. Od stycznia 2026 r. można używać wyłącznie kotłów klasy 3,4 i 5 lub spełniających wymagania ekoprojektu. Dwa lata później w użytkowaniu pozostaną wyłącznie kotły najwyższej – 5 klasy i te spełniające założenia ekoprojektu.
Uchwała antysmogowa – województwo dolnośląskie
Na Dolnym Śląsku wszystkie nowy kotły montowane po 1 lipca 2018 r. muszą spełniać wymagania min. 5 klasy.
Z kolei już od 1 lipca 2024 będzie można eksploatować tylko kotły 3, 4, 5 klasy i ekoprojektu. Do lipca muszą zniknąć wszystkie pozaklasowe kopciuchy. Następny etap uchwały antysmogowej dla województwa dolnośląskiego to 2028 r. Wtedy w użytkowaniu zostaną wyłącznie kotły posiadające przynajmniej 5 klasę.
Województwo mazowieckie
W województwie mazowieckim wszystkie kotły instalowane po 11 listopada 2017 muszą spełniać wymagania ekoprojektu. Rok temu, bo 1 stycznia 2023 wszedł zakaz użytkowania pozaklasowych kopciuchów. To oznacza, że można eksploatować tylko kotły 3, 4, 5 klasy i ekoprojektu.
Następna zmiana to rok 2028. Od 1 stycznia 2028 można będzie eksploatować tylko kotły 5 klasy. Chodzi o urządzenia zainstalowane przed wejściem w życie uchwały, które mogą być użytkowane do końca swojej żywotności. Ogrzewać gospodarstwa będzie można także kotłami spełniającymi wymagania ekoprojektu.
Osobne przepisy dotyczą Warszawy i gmin z warszawskiego obwarzanka. W stolicy od 1 października 2023 r. obowiązuje całkowity zakaz spalania węgla. Gminy okalające Warszawę wprowadziły taki sam zakaz, jednak dopiero od 2028 r.
Uchwała antysmogowa – województwo łódzkie
Od 1 maja 2018 r. wszystkie nowe urządzenia instalowane na terenie województwa łódzkiego muszą spełniać wymagania ekoprojektu. Z kolei od 1 stycznia 2023 można użytkować tylko kotły 3, 4, 5 klasy i ekoprojektu. Od tej daty użytkowanie pozaklasowych kotłów jest niedozwolone.
Kolejne przepisy zaplanowano na rok 2027. Od 1 stycznia 2027 będzie można eksploatować tylko kotły 5 klasy i ekoprojektu. Warto wspomnieć o dodatkowym obostrzeniu. Z dniem 1 stycznia 2020 w budynkach podłączonych do sieci ciepłowniczej można eksploatować tylko kotły 5 klasy i ekoprojektu.
Wielkopolska – duże zmiany od 1 stycznia 2024
W Wielkopolsce pierwsze przepisy obowiązują już od 1 maja 2018. Począwszy od tej daty, wszystkie nowe kotły muszą spełniać wymagania ekoprojektu i być kotłami automatycznymi lub zgazowującymi.
Kolejna kluczowa data to 1 stycznia 2024. Od tego momentu użytkowanie pozaklasowych kopciuchów jest nielegalne. To oznacza, że można eksploatować tylko kotły 3, 4, 5 klasy i ekoprojektu. Cztery lata później – bo od 1 stycznia 2028 można będzie eksploatować tylko kotły 5 klasy i te spełniające wymogi ekoprojektu.
Uchwała antysmogowa – województwo opolskie
Na Opolszczyźnie przepisy wchodzą w życie stosunkowo późno. Pierwsza graniczna data to 1 stycznia 2030 roku. Wtedy w użyciu pozostaną wyłącznie kotły klasy 3, 4 i 5.
Z kolei od dnia 1 stycznia 2032 roku w użyciu pozostaną wyłącznie urządzenia najwyższej klasy. Użytkowanie kotłów będzie niedozwolone w przypadku instalacji niespełniających wymagań w zakresie sprawności cieplnej i emisji zanieczyszczeń określonych dla klasy 5.
Jakie przepisy antysmogowe na Podkarpaciu?
Przepisy dla Podkarpacia wprowadzono wo 2018 r. Od 1 maja 2018 nowe kotły muszą spełniać wymagania ekoprojektu. Z kolei od 31 grudnia 2019 muszą być to urządzenia minimum 5 klasy.
Jeśli chodzi o daty graniczne, to ważny był 1 stycznia 2022 r. Od tego momentu można eksploatować tylko kotły użytkowane krócej niż 10 lat. To oznacza, że wszystkie kopciuchy powinny być zlikwidowane.
Jednocześnie od 1 stycznia 2024 można eksploatować tylko kotły użytkowane krócej niż 5 lat, zniknąć powinny wszystkie starsze. Dwa lata później – od 1 stycznia 2026 można eksploatować tylko kotły 3, 4, 5 klasy i ekoprojektu. Kolejny etap to 1 stycznia 2028. Wtedy w użyciu pozostaną wyłącznie kotły 5 klasy i ekoprojektu.
Uchwała antysmogowa – województwo lubuskie
W województwie lubuskim pierwsza data graniczna to 1 stycznia 2027 r. Od tego momentu wszystkie kotły muszą spełniać wymagania 5 klasy. Dotyczy to także wszystkich kominków.
Osobno zostały również przyjęte uchwały dla Zielonej Góry i Gorzowa Wielkopolskiego, wprowadzające w tych miastach od 01 stycznia 2023 roku zakaz eksploatacji kotłów, pieców i kominków poniżej 5 klasy lub niespełniających wymogów ekoprojektu.
Uchwała antysmogowa – województwo zachodniopomorskie
Województwo zachodniopomorskie to kolejne, w którym nowy rok przyniósł duże zmiany. Od 1 stycznia 2024 nielegalne stały się pozaklasowe kopciuchy. Równocześnie do 1 stycznia 2028 wymienić należy kotły poniżej klasy 5.
Pod pewnymi warunkami będzie dopuszczalne użytkowanie domowych kominów. Trzeba jednak wypełnić normy ekoprojektu.
Uchwała antysmogowa – województwo kujawsko-pomorskie
Tu kolejna ważna zmiana wraz z nowym rokiem. Od 1 stycznia 2024 nielegalnym staje się użytkowanie pozaklasowych kopciuchów. Wciąż można eksploatować kotły, jednak wyłącznie klas: 3, 4, 5 oraz te spełniające wymagania ekoprojektu.
Cztery lata później, bo od 1 stycznia 2028 można będzie eksploatować tylko kotły 5 klasy i ekoprojektu. To oznacza, że nie będzie można używać tych spełniających 3 i 4 klasę.
Uchwała antysmogowa – województwo świętokrzyskie
W Świętokrzyskim przepisy przyjęto uchwałą w 2020 r. Na jej mocy od 1 lipca 2023 obowiązuje zakaz stosowania kotłów pozaklasowych. Duża zmiana nastąpi 1 lipca 2024. To właśnie wtedy wchodzi w życie zakaz stosowania kotłów klasy 3 lub 4. Dwa lata później, bo od 1 lipca 2026 będzie obowiązywał zakaz używania urządzeń grzewczych na paliwa stałe, jeśli istnieje możliwość przyłączenia do sieci gazowniczej lub ciepłowniczej.
W przypadku urządzeń nowszych – tzn. spełniających odpowiednie unijne normy ekoprojektu, zakaz ten wejdzie w życie dopiero w momencie końca ich żywotności.
Uchwała antysmogowa – województwo pomorskie
W tym przypadku zakaz obowiązuje od 1 września 2024. Dotyczy stosowania kotłów pozaklasowych, tj. niespełniających norm określonych dla klasy 3 ani wyższej. Kolejny etap to rok 2026. Od września wchodzi w życie zakaz stosowania kotłów klasy 3 lub 4. Z kolei od 1 lipca 2035 będzie obowiązywał także zakaz stosowania kotłów klasy 5.
Co więcej, mieszkańcy miast, którzy ogrzewają domy kotłami CO lub piecami na paliwa stałe w pierwszej kolejności mają obowiązek podłączenia się do miejskiej sieci ciepłowniczej lub gazowej. Jeśli nie ma możliwości podłączenia się do miejskiego ogrzewania, uchwały zezwalają na stosowanie gazu lub lekkiego oleju opałowego. Na wsiach priorytet mają sieci ciepłownicze, nie ma obowiązku korzystania z gminnych sieci gazowych.
Osobna uchwała antysmogowa dotyczy Sopotu. Zakaz używania węgla obowiązuje na jej mocy od 1 stycznia 2024 roku. Od tego momentu wszystkie piece i kominki muszą spełniać wymagania ekoprojektu.
Uchwała antysmogowa – województwo lubelskie
Na terenie województwa lubelskiego duże zmiany nastąpiły od 1 stycznia 2024 roku. Od tego momentu pozaklasowe kotły są nielegalne. Dotyczy to także kotłów klas 1 i 2 wg. normy PN-EN 303-5:2002.
Kolejnym etapem będzie styczeń 2027 roku. Wtedy powinny zniknąć kotły klas 3 i 4 wg. normy PN-EN 303-5:2012. Trzy lata później – od 1 stycznia 2030 koniec użytkowania przewidziano także dla instalacji klasy 5 wg ww. normy.
Dodatkowe zasady stosuje się do nowych urządzeń. W nowo budowanych budynkach, które mają dostęp do sieci ciepłowniczej lub gazowej, nie można stosować instalacji na paliwa stałe.
