Udostępnij

Polacy akceptują pilne działania dla klimatu. Chcą jednak korekty Zielonego Ładu

03.06.2024

Polityka klimatyczna Unii Europejskiej budzi wiele kontrowersji i nieporozumień. Jak działania w tym zakresie oceniają mieszkanki i mieszkańcy naszego kraju tuż przed wyborami do Europarlamentu? Niedawny raport More in Common Polska wskazuje, że większość z nas ma sceptyczną opinię na temat dotychczasowego podejścia Unii Europejskiej. Równocześnie przeważająca część społeczeństwa dostrzega problem zmian klimatycznych. Większość zgadza się również z pilnością działań na rzecz klimatu.

W ostatnich tygodniach głośno było o polityce klimatycznej Unii Europejskiej. Niektóre szczegóły budzą kontrowersje. Temat ten stał się również elementem kampanii wyborczej w związku z eurowyborami. A co na ten temat myślą Polki i Polacy? Z najnowszego raportu More in Common Poland wynika, że w większości akceptujemy konieczność pilnych działań na rzecz klimatu. Zasadniczo zgadzamy się również co do antropogeniczności obserwowanych zmian. Czyli tego, że są one spowodowane przez człowieka. 

Kontrowersje wzbudza jednak polityka klimatyczna Unii Europejskiej, o której słyszymy coraz częściej pod nazwą Zielonego Ładu. W tym przypadku zdecydowana większość z nas jest nastawiona sceptycznie. W ostatnich tygodniach wiele emocji wzbudziła choćby dyrektywa EPBD (zwana budynkową), która część wysiłków w ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych zrzuca na gospodarstwa domowe. 

Raport „Polityka klimatyczna z ludzką twarzą. Oczekiwania Polek i Polaków wobec zielonej transformacji” opiera się na dwóch reprezentatywnych badaniach, zrealizowanych przez pracownie Opinia24 oraz Ipsos.

Denializm klimatyczny idzie w odstawkę

Wszyscy widzimy, jak nietypowa bywa pogoda za oknem. Doskwierają nam susze, upały, czy gwałtowne burze. Nie dziwią więc zaprezentowane w raporcie wyniki, według których zdecydowana większość mieszkańców i mieszkanek Polski dostrzega istnienie zmian klimatu. Różnimy się jednak odnośnie do akceptacji przyczyn takiego stanu. Czyli tego, że to ludzkość odpowiada za wzrost średnich temperatur na planecie.

55 proc. badanych najbardziej zgodziło się ze stwierdzeniem, że zmiany klimatu mają miejsce i są spowodowane przez człowieka. 33 proc. uważa natomiast, że są one częścią naturalnego cyklu Ziemi, a my nie mamy na nie wpływu. Tylko 4 proc. wyraża opinię, że zmiany klimatu nie mają miejsca. Pozostali nie mieli zdania.

Tym, co nas łączy, są natomiast bez wątpienia obawy związane z kryzysem klimatycznym. 28 proc. badanych zadeklarowało, że bardzo się obawia zmian klimatu, natomiast 43 proc. raczej się obawia. Razem to 71 procent.

Musimy działać teraz

57 proc. osób uczestniczących w badaniu zgodziło się przy tym ze stwierdzeniem, że aby uniknąć najgorszych konsekwencji zmian klimatu, musimy działać teraz. Ze zdaniem, że przeciwdziałanie zmianom klimatu to dobra inwestycja środków publicznych, zgodziło się 62 proc. badanych.

Zdecydowaną akceptacją cieszą się przy tym zmiany w zakresie transformacji energetycznej. Przyspieszenie inwestycji w odnawialne źródła energii, takie jak energia wiatrowa i słoneczna poparło 78 proc. badanych, natomiast budowę elektrowni atomowych 67 procent. W tej sekcji pytano o poszczególne elementy transformacji, każde z osobna. Zwiększenie dopłat do pomp ciepła, paneli fotowoltaicznych i ocieplania budynków poparło 76 proc. osób uczestniczących w badaniu. 

Bardziej spolaryzowane były odpowiedzi związane z węglem. Wprowadzenie zakazu palenia tym surowcem w domach poparło 48 proc. badanych. Przeciwnych było 42 proc., przy niezdecydowaniu na poziomie 10 procent. Dosyć podobnie wyglądała kwestia zamykania kopalń węglowych. 

Zielony Ład do korekty, nie do kosza

– Polki i Polacy obiecują sobie po przyjaznej klimatowi polityce korzyści wykraczające poza sferę klimatu i środowiska. Upatrują w niej szansy na rozwój gospodarczy, obniżenie cen energii i zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego – podkreśla Adam Traczyk, dyrektor Fundacji More in Common Polska, współautor raportu. 

Jak czytamy w komunikacie More in Common Polska, 61 proc. badanych traktuje przeciwdziałanie zmianom klimatu jako szansę dla polskiej gospodarki. 68 proc. dostrzega natomiast pozytywny wpływ inwestycji w odnawialne źródła energii na bezpieczeństwo energetyczne Polski. 

Co więcej, nawet w drażliwych obszarach dostrzegamy konieczność działania. Mimo szerokiego poparcia dla protestów rolniczych, aż 57 proc. badanych uważa, że rolnicy muszą zmienić sposób prowadzenia swoich gospodarstw, aby sprostać wyzwaniom, jakie stawia przed nami kryzys klimatyczny.

Równocześnie zdecydowana większość badanych, mimo powyższych wyników, wypowiedziała się krytycznie o Europejskim Zielonym Ładzie. Czyli aktualnej polityce klimatycznej Unii Europejskiej, realizowanej poprzez poszczególne dyrektywy. Ze stwierdzeniem, że Europejski Zielony Ład przyniesie Polsce więcej strat niż korzyści, zgodziło się aż 72 proc. osób biorących udział w badaniu. Za przeciwną opinią, głoszącą przewagę korzyści nad stratami, opowiedziało się 28 procent.

Polityka klimatyczna musi w centrum postawić człowieka i jego potrzeby”

– Dopóki Zielony Ład będzie kojarzony z poświęceniami zamiast z korzyściami społecznymi, nie zdobędzie poparcia większości. Dlatego polityka klimatyczna musi w centrum postawić człowieka i jego potrzeby. A jej komunikacja być prowadzona w taki sposób, aby polskie społeczeństwo nie miało żadnych wątpliwości, czyje interesy ona chroni i wyraźnie dostrzegało jej pozytywny wpływ, nie tylko na ochronę przyrody, ale także codzienne życie wszystkich obywateli – zwraca uwagę Maria Wittels, badaczka More in Common, współautorka raportu. 

Odpowiedzialni za raport podkreślają, że pomimo licznych obaw, większość polskiego społeczeństwa, nie opowiada się za odrzuceniem Zielonego Ładu, lecz chce jego poprawy. Niemal połowa badanych chce wprowadzenia zmian, które pozwolą pogodzić różne priorytety. – To ważny sygnał, bo pokazuje, że mimo krytycznej oceny Europejskiego Zielonego Ładu, rządzący nie powinni rezygnować z ambitnego kursu w polityce klimatycznej, ale inaczej rozłożyć akcenty – dodaje Wittels.

Z pełnym raportem More in Common Polska można zapoznać się tutaj.

Zdjęcie tytułowe: shutterstock/wjarek

Autor

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Udostępnij

Zobacz także

Wspierają nas

Partnerzy portalu

Partner cyklu "Miasta Przyszłości"

Partner cyklu "Żyj wolniej"

Partner naukowy

Bartosz Kwiatkowski

Dyrektor Frank Bold, absolwent prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprezes Polskiego Instytutu Praw Człowieka i Biznesu, ekspert prawny polskich i międzynarodowych organizacji pozarządowych.

Patrycja Satora

Menedżerka organizacji pozarządowych z ponad 15 letnim stażem – doświadczona koordynatorka projektów, specjalistka ds. kontaktów z kluczowymi klientami, menadżerka ds. rozwoju oraz PR i Public Affairs.

Joanna Urbaniec

Dziennikarka, fotografik, działaczka społeczna. Od 2010 związana z grupą medialną Polska Press, publikuje m.in. w Gazecie Krakowskiej i Dzienniku Polskim. Absolwentka Krakowskiej Szkoła Filmowej, laureatka nagród filmowych, dwukrotnie wyróżniona nagrodą Dziennikarz Małopolski.

Przemysław Błaszczyk

Dziennikarz i reporter z 15-letnim doświadczeniem. Obecnie reporter radia RMF MAXX specjalizujący się w tematach miejskich i lokalnych. Od kilku lat aktywnie angażujący się także w tematykę ochrony środowiska.

Hubert Bułgajewski

Ekspert ds. zmian klimatu, specjalizujący się dziedzinie problematyki regionu arktycznego. Współpracował z redakcjami „Ziemia na rozdrożu” i „Nauka o klimacie”. Autor wielu tekstów poświęconych problemom środowiskowym na świecie i globalnemu ociepleniu. Od 2013 roku prowadzi bloga pt. ” Arktyczny Lód”, na którym znajdują się raporty poświęcone zmianom zachodzącym w Arktyce.

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Martyna Jabłońska

Koordynatorka projektu, specjalistka Google Ads. Zajmuje się administacyjną stroną organizacji, współpracą pomiędzy organizacjami, grantami, tłumaczeniami, reklamą.

Przemysław Ćwik

Dziennikarz, autor, redaktor. Pisze przede wszystkim o zdrowiu. Publikował m.in. w Onet.pl i Coolturze.

Karolina Gawlik

Dziennikarka i trenerka komunikacji, publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach opowiada o Ziemi i jej mieszkańcach. Autorka krótkiego dokumentu „Świat do naprawy”, cyklu na YT „Można Inaczej” i Kręgów Pieśni „Cztery Żywioły”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Jakub Jędrak

Członek Polskiego Alarmu Smogowego i Warszawy Bez Smogu. Z wykształcenia fizyk, zajmuje się przede wszystkim popularyzacją wiedzy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie.

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Od 2020 r. redaktor Odpowiedzialnego Inwestora, dla którego pisze głównie o energetyce, górnictwie, zielonych inwestycjach i gospodarce odpadami. Zainteresowania: szeroko pojęta ochrona przyrody; prywatnie wielbicielka Wrocławia, filmów wojennych, literatury i poezji.

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Tomasz Borejza

Zastępca redaktora naczelnego SmogLabu. Dziennikarz naukowy. Wcześniej/czasami także m.in. w: Onet.pl, Przekroju, Tygodniku Przegląd, Coolturze, prasie lokalnej oraz branżowej.