Udostępnij

Prezydenci Krakowa i Warszawy: w Strefach Czystego Transportu chodzi o zdrowie mieszkańców

13.05.2025

Strefa Czystego Transportu obowiązuje już w Warszawie, a w Krakowie ma wejść w życie jeszcze w tym roku. Był o to pytany prezydent stolicy Małopolski – Aleksander Miszalski (PO), podczas wywiadu z okazji rocznicy jego prezydentury. – O ile poradziliśmy sobie z paleniem węglem w Krakowie, to cały czas tlenki azotu są dużym problemem. Co jest ważniejsze: zdrowie czy pieniądze? Trzeba znaleźć między tym kompromis – mówił podczas rozmowy. Do tej samej kwestii odniósł się także Rafał Trzaskowski, podczas debaty prezydenckiej 12 maja.

SCT w Krakowie to wielorozdziałowa historia. Była uchwalana już dwa razy i dwa razy została uchylona przez sąd. Ostatecznie, w zliberalizowanej wersji (choć niektórzy nazwą ją „bezzębną”) ma zacząć obowiązywać jeszcze w tym roku. Kiedy dokładnie? Tego jeszcze nie wiadomo.

Władze miasta w nowej wersji SCT przygotowują dużą zmianę i ukłon w stronę kierowców. Prezydent Krakowa zdecydował, że SCT nie będzie obowiązywać aut, którymi obecnie poruszają się krakowianie. To znaczy, że dopóki dana osoba, mieszkająca i płacąca podatki na terenie miasta, nie sprzeda swojego auta, będzie mogła go użytkować dożywotnio. Samochody, które nie należą do mieszkańców Krakowa i nie spełniają norm, przez 3 lata będą mogły wjeżdżać, ale będzie to płatne.

Pozyskane tak środki zostaną przeznaczone na utrzymanie SCT i rozwój transportu publicznego w Krakowie.

Prezydent Krakowa: SCT będzie mniej surowa, wyłączymy mieszkańców

Kilka dni temu prezydent Krakowa Aleksander Miszalski udzielił wywiadu na żywo, podczas którego internauci mogli na bieżąco zadawać mu pytania. Jedno z nich dotyczyło przyszłości Strefy Czystego Transportu. Jak przekonywał zadający to pytanie, „mieszkańcy nie chcą SCT”. To nie jest prawda: z badań zleconych przez Krakowski Alarm Smogowy wynika, że po zapoznaniu się z zasadami (badanie dotyczyło jeszcze poprzedniej, bardziej restrykcyjnej strefy), aż 60 proc. mieszkańców popiera jej utworzenie.

Można przypuszczać, że po poluzowaniu zasad, ten odsetek przynajmniej nie spadnie, a jeśli już – to raczej wzrośnie, ze względu na wyłączenie mieszkańców. Jak odpowiedział sam prezydent?

– Obiecałem, że będzie SCT, ale że będzie zliberalizowana. To znaczy, że będą mniej surowe wymagania, łagodniejsze perspektywy czasowe i że nie będzie dotyczyła krakowian – wypunktował Miszalski. – Trzeba pamiętać, że po pierwsze, Strefa Czystego Transportu jest naszym obowiązkiem, ponieważ to wynika z ustawy. Ostatni termin mamy na 1 stycznia. Oczywiście, niektórzy powiedzą, że w związku z tym moglibyśmy zrobić strefę tylko wokół Plant. – Ale SCT to nie tylko przykry obowiązek. To jest działanie, które ma na celu poprawić zdrowie naszych mieszkańców.

Prezydent Krakowa dostrzega więc przede wszystkim szansę. Strefa ma wpłynąć pozytywnie na zdrowie i dobrostan mieszkańców.

Miszalski: Poradziliśmy sobie z paleniem węglem, zostały tlenki azotu

– Auta, szczególnie starsze diesle, wydzielają tlenki azotu w tak dużym stężeniu, że po prostu to realnie wpływa na zdrowie – tłumaczył. – O ile poradziliśmy sobie z paleniem węglem w Krakowie, bo jeszcze nie w „obwarzanku”, to cały czas tlenki azotu są dużym problemem. I teraz co jest ważniejsze: zdrowie czy pieniądze? Trzeba znaleźć między tym kompromis.

Przyznał, że rozumie przekonanie niektórych o większej roli pieniędzy (chęć dojazdu autem, pozostania przy swoim pojeździe itd.).

– Ale mieszkańcy Krakowa chcą oddychać czystym powietrzem – zauważył Miszalski. – Dajemy czas na zmianę aut. Wyłączamy z tego krakowian z ich autami, które już mają. Ja widziałem wiele badań, z których jasno wynika, że mieszkańcy są za Strefą Czystego Transportu. Tylko prosili o to, żeby ją łagodniej wprowadzać i w miarę możliwości łagodniej traktować krakowian i krakowianki.

Pytany przez dziennikarkę o ewentualne referendum w tej sprawie, odpowiedział, że znalazłyby się dziesiątki kwestii, które można by tak rozstrzygać, generując przy tym koszty. – Widziałem badania, obiecałem, mamy obowiązek ustawowy. Zdrowie najważniejsze – skwitował włodarz Krakowa.

– Prezydent bardzo jasno wyraził swoją opinię o Strefie Czystego Transportu popierając jej wprowadzenie. Najważniejsze w jego wypowiedzi jest zwrócenie uwagi na poprawę jakości powietrza i wpływ na zdrowie mieszkańców. W związku z tym SCT nie powinna być tylko spełnieniem obowiązku jej wprowadzenia w minimalnym zakresie. Niestety, nadal nie znamy propozycji zapisów nowego projektu uchwały o SCT – mówi pytany przez SmogLab Filip Jarmakowski z Krakowskiego Alarmu Smogowego.

Przypomnijmy, że zgodnie z zeszłoroczną decyzją Rady Miasta, stara wersja strefy (którą nakazał zmienić sąd) zacznie obowiązywać od 1 lipca tego roku. – Urzędowi nie zostało więc zbyt wiele czasu.

Trzaskowski: rozmawiałem z rodzicami i dziećmi chorymi na astmę

Wątek związany ze Strefą Czystego Transportu pojawił się także podczas poniedziałkowej (12 maja) debaty. Grzegorz Braun zaatakował Trzaskowskiego wskazując, że ten wprowadził strefę „wykluczenia i dyskryminacji”, po czym stwierdził, że kłóci się to z równościowymi postulatami wiceprzewodniczącego PO.

W odpowiedzi Rafał Trzaskowski przypomniał, że to Prawo i Sprawiedliwość wprowadziło obowiązek wyznaczania SCT we wszystkich miastach powyżej 100 tys. mieszkańców, w których notowane są przekroczenia. Jednocześnie, podobnie jak prezydent Krakowa, zwrócił uwagę na nadrzędny cel SCT: – Rozmawiałem z rodzicami i z dziećmi chorymi na astmę. Związki azotu, które produkują te najstarsze samochody, po prostu trują dzieciaki. Mamy przez to mnóstwo dodatkowych zgonów – przypominał.

Strefa Czystego Transportu w Warszawie obowiązuje na ograniczonym obszarze jedynie 7 proc. miasta. Jednocześnie przewiduje wiele wyjątków, przez co w pierwszym okresie jej funkcjonowania nikt nie został ukarany mandatem za łamanie jej zasad.

Zdjęcie tytułowe: x.com/Aleksander Miszalski

Autor

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Jej teksty ukazują się też w Onet.pl. Współpracuje również z Odpowiedzialnym Inwestorem. Pisze przede wszystkim o gospodarce odpadami, edukacji ekologicznej, zielonych inwestycjach, transformacji systemu żywności i energetycznej. Preferuje społeczne ujęcie tematu. Zainteresowania: ochrona przyrody; przede wszystkim GOZ i OZE, eco-lifestyle oraz psychologia.

Udostępnij

Zobacz także

Wspierają nas

Partnerzy portalu

Partner cyklu "Miasta Przyszłości"

Partner cyklu "Żyj wolniej"

Partner naukowy

Bartosz Kwiatkowski

Dyrektor Frank Bold, absolwent prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprezes Polskiego Instytutu Praw Człowieka i Biznesu, ekspert prawny polskich i międzynarodowych organizacji pozarządowych.

Patrycja Satora

Menedżerka organizacji pozarządowych z ponad 15 letnim stażem – doświadczona koordynatorka projektów, specjalistka ds. kontaktów z kluczowymi klientami, menadżerka ds. rozwoju oraz PR i Public Affairs.

Joanna Urbaniec

Dziennikarka, fotografik, działaczka społeczna. Od 2010 związana z grupą medialną Polska Press, publikuje m.in. w Gazecie Krakowskiej i Dzienniku Polskim. Absolwentka Krakowskiej Szkoła Filmowej, laureatka nagród filmowych, dwukrotnie wyróżniona nagrodą Dziennikarz Małopolski.

Przemysław Błaszczyk

Dziennikarz i reporter z 15-letnim doświadczeniem. Obecnie reporter radia RMF MAXX specjalizujący się w tematach miejskich i lokalnych. Od kilku lat aktywnie angażujący się także w tematykę ochrony środowiska.

Hubert Bułgajewski

Ekspert ds. zmian klimatu, specjalizujący się dziedzinie problematyki regionu arktycznego. Współpracował z redakcjami „Ziemia na rozdrożu” i „Nauka o klimacie”. Autor wielu tekstów poświęconych problemom środowiskowym na świecie i globalnemu ociepleniu. Od 2013 roku prowadzi bloga pt. ” Arktyczny Lód”, na którym znajdują się raporty poświęcone zmianom zachodzącym w Arktyce.

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Martyna Jabłońska

Koordynatorka projektu, specjalistka Google Ads. Zajmuje się administacyjną stroną organizacji, współpracą pomiędzy organizacjami, grantami, tłumaczeniami, reklamą.

Przemysław Ćwik

Dziennikarz, autor, redaktor. Pisze przede wszystkim o zdrowiu. Publikował m.in. w Onet.pl i Coolturze.

Karolina Gawlik

Dziennikarka i trenerka komunikacji, publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach opowiada o Ziemi i jej mieszkańcach. Autorka krótkiego dokumentu „Świat do naprawy”, cyklu na YT „Można Inaczej” i Kręgów Pieśni „Cztery Żywioły”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Jakub Jędrak

Członek Polskiego Alarmu Smogowego i Warszawy Bez Smogu. Z wykształcenia fizyk, zajmuje się przede wszystkim popularyzacją wiedzy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie.

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Od 2020 r. redaktor Odpowiedzialnego Inwestora, dla którego pisze głównie o energetyce, górnictwie, zielonych inwestycjach i gospodarce odpadami. Zainteresowania: szeroko pojęta ochrona przyrody; prywatnie wielbicielka Wrocławia, filmów wojennych, literatury i poezji.

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Tomasz Borejza

Zastępca redaktora naczelnego SmogLabu. Dziennikarz naukowy. Wcześniej/czasami także m.in. w: Onet.pl, Przekroju, Tygodniku Przegląd, Coolturze, prasie lokalnej oraz branżowej.