Udostępnij

Kilkaset ofert pracy dziennie i 20 tys. wypłaty. Tak rozwija się sektor ESG

29.05.2024

ESG to tajemniczy skrót, który w ostatnim czasie staje się coraz bardziej popularny. Prognozuje się, że w najbliższych latach specjaliści z tego zakresu będą coraz bardziej poszukiwani. Eksperci mogą liczyć na pensje od 8 do 20 tys. zł brutto. Tymczasem platformy umożliwiające zamieszczanie ofert pracy są zasypywane akronimem ESG. Co się pod nim kryje? Gdzie się tego uczyć? I wreszcie – jakie warunki trzeba spełniać?

Aby się tego dowiedzieć, porozmawialiśmy ze specjalistkami: dr Małgorzatą Gosek – prorektor ds. Innowacji i Zrównoważonego Rozwoju WSIiZ w Rzeszowie, adiunkt w Instytucie Analiz Edukacji oraz Moniką Porębską – pełnomocniczką zarządu ds. zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialnego biznesu w Cementowni Warta S.A., kierującą zespołem ds. ESG. Dzięki temu poznaliśmy odpowiedzi na najważniejsze pytania, które nurtują osoby zainteresowane raportowaniem ESG.

Katastrofa jest blisko. Firmy mają nowe obowiązki w zakresie ESG

Klaudia Urban, SmogLab: Co dziś wiemy o kryzysie klimatyczno-środowiskowym i czy dotarł już do świadomości firm?

M.G.: Z ubiegłorocznego raportu IPCC (Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu) wynika, że na skutek działalności człowieka, globalna temperatura w latach 2011-20 wzrosła o 1,1 st. C w stosunku do poziomu z lat 1850-1900. Prognozy na przyszłość nie pozostawiają złudzeń – ten proces będzie postępował.

W analizowanych przez IPCC pięciu scenariuszach dot. emisji gazów cieplarnianych 2100 r. przyniesie wzrost globalnej temperatury na poziomie od 1,4 do ponad 4 st. C powyżej poziomu sprzed okresu 1850-1900 r. w zależności od scenariusza. Co to będzie oznaczało? W wielu regionach Ziemi życie będzie po prostu niemożliwe. To będzie kryzys żywnościowy, upadki gospodarek, potężne migracje klimatyczne i wiele innych zmian.

Model Granic Planetarnych w bardzo obrazowy sposób pokazuje, w którym miejscu jesteśmy. Według niego stabilne warunki życia na Ziemi zapewnia 9 wzajemnie ze sobą powiązanych procesów. Jeżeli zachodzą w bezpiecznych granicach, to ludzie mogą żyć w zdrowiu i w zgodzie ze środowiskiem.

Jakie to procesy?

M.G.: Są to: zmiany klimatu, integralność biosfery, zmiany zużycia słodkiej wody, zakwaszenie oceanów, przekształcenia terenu, przepływy biochemiczne, nowe substancje w środowisku, wyczerpywanie ozonu stratosferycznego i obciążenie aerozolami atmosferycznymi. Spośród tych dziewięciu procesów, przekroczyliśmy granice już w sześciu. Dwie z tych granic mają pewne punkty krytyczne. Czyli momenty, po przekroczeniu których przestaniemy kontrolować zmiany zachodzące w środowisku. Można to podsumować bardzo krótko: jesteśmy na drodze do katastrofy.

Dr Małgorzata Gosek. Fot. WSIiZ

Rola przedsiębiorstw: Zielony Ład, CSRD

Czy i jak Komisja Europejska wychodzi temu kryzysowi naprzeciw?

M.P.: Odpowiedzią Komisji na zmiany klimatu jest koncepcja zrównoważonego rozwoju zdefiniowana w 17 celach, określonych w przyjętej w 2015 r. przez ONZ tzw. Agendzie 2030. Efektem ich realizacji ma być osiągnięcie do 2030 r. zrównoważonego rozwoju w trzech wymiarach – gospodarczym, społecznymi środowiskowym. Służą temu odpowiednie polityki, spośród których kluczową rolę odgrywa Europejski Zielony Ład, zakładający ograniczenie emisji gazów cieplarnianych netto do 2030 r. o co najmniej 55 proc. w porównaniu z poziomem z 1990 r. i osiągnięcie przez Europę neutralności klimatycznej do 2050 r.

Zielona transformacja wiąże się z ogromnymi nakładami finansowymi, szacowanymi na ok. 360 mld euro rocznie, co stanowi aż 2,3 proc. obecnego PKB EU (Road to The Net Zero. Bridging the Green Investment Gap, January 2024).  W 70 proc. będą one ponoszone przez  sektor publiczny, ale pozostałe muszą być pokryte ze środków prywatnych. Stąd potrzeba włączenia przedsiębiorstw, dysponujących odpowiednim kapitałem ludzkim i finansowym,  do partycypowania w kosztach zmian. KE robi to za pomocą rozwiązań legislacyjnychmotywując firmy do przekierowywania środków na  zrównoważoneinwestycje, ograniczania negatywnego wpływu na otoczenie społeczne i środowisko, mierzenia i raportowania postępów w  realizacji celów zrównoważonego rozwoju.

Najważniejszą z nich jest dyrektywa CSRD, rozszerzająca obowiązek raportowania ESG z ok. 150 spółek giełdowych na ok. 4 tys. dużych podmiotów. Wprowadza ona jednolity standard ujawniania kwestii ESG, ich obowiązkową weryfikację przez biegłego rewidenta i kary za niewywiązanie się z wymogu raportowania. Dostarczy to rynkowi porównywalnych, transparentnych, opartych na dowodach, danych. Dzięki temu, że sprawozdanie zrównoważonego rozwoju będzie częścią sprawozdania z działalności interesariusze otrzymają w jednym dokumencie kompleksowe informacje dotyczące przedsiębiorstwa (finansowe i niefinansowe).

Raportowanie ESG. Regulacje motywują firmy

Jakie jeszcze regulacje obowiązują i będą obowiązywać w firmach?

M.P.: Przede wszystkim Taksonomia UE, która przekierowuje środki na zielone inwestycje i wyznacza kryteria uznania określonych działań za zrównoważone środowiskowo. Firma, która chce pozyskać kapitał finansowy na dalszy rozwój, musi udowodnić,  że dba o klimat. Jest przez to zdeterminowana do wdrażania celów zrównoważonego rozwoju do swojej strategii.

Kolejną regulacją jest dyrektywa CSDD dot. należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju. Będzie obowiązywać duże podmioty, ale w ramach tzw. łańcucha aktywności  pośrednio również te mniejsze, z którymi większe firmy utrzymują relacje biznesowe. Dyrektywa wprowadza prawnie egzekwowalne obowiązki w zakresie przestrzegania praw człowieka i środowiska, również przez podmioty, z którymi współpracują. Jeśli te ostatnie nie dostosują się do nowych oczekiwań, staną się elementem ryzyka w łańcuchach dużych firm, które nie będą chciały z nimi prowadzić interesów.

Monika Porębska. Fot. archiwum prywatne

ESG – środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny. Manager może liczyć nawet na 20 tys. zł brutto

Wyjaśnijmy jeszcze, czym jest raportowanie ESG.

M.P.: To podsumowanie rocznej działalności firmy w trzech obszarach: środowiskowym, społecznym i ładu korporacyjnego. Pokazuje jak firma zarządza ryzykiem ESG, jak je ogranicza, w jakich perspektywach czasowych je analizuje, czy jest odpowiedzialna społecznie  i środowiskowo. Odbiorcami raportów są głównie instytucje finansowe, ubezpieczyciele oraz inwestorzy, którzy potrzebują informacji na temat zarządzania ryzykiem ESG do podjęcia decyzji, czy chcą zainwestować w firmę lub udzielić jej kredytu.

Dla spółek, które odpowiednio szybko zaczną przygotowywać się na nowe wyzwania, raportowanie ESG może być szansą na zdobycie partnerów biznesowych, preferencyjnego finansowania, przewagi konkurencyjnej czy pozycji lidera w swoim sektorze.

Czy obowiązek raportowania ESG mają wszystkie firmy?

M.P.: Bezpośrednio dotyczy on dużych podmiotów, ale małe firmy będą uczestniczyły w nim pośrednio, ponieważ większe będą wymagały od nich informacji m.in. o śladzie węglowym, źródłach dostaw, podejściu do kwestii pracowniczych, luk płacowych , których potrzebują do swoich raportów ESG.

Perspektywy na rynku pracy

To może być dobra informacja dla osób chcących związać się zawodowo z ESG. Jak obowiązek raportowania przełoży się na zapotrzebowanie na ekspertów od ESG? 

M.G.: Te osoby będą coraz bardziej poszukiwane. Zmiany, o których mówiła p. Monika już przekładają się na rynek pracy. Wystarczy sprawdzić jakikolwiek portal rekrutacyjny wpisując skrót „ESG”. Zobaczymy, że ofert pracy jest przeciętnie 100-400 dziennie. Poszukiwani są: specjaliści, konsultanci ds. ESG, koordynatorzy, managerowie zrównoważonego rozwoju. Stanowisk jest bez liku. Z prognoz wynika, że ten rynek będzie rósł – do 2030 r. mają to być 24 mln nowych miejsc pracy. Z innych danych wynika, że spośród firm, które do 2026 r. będą objęte obowiązkiem raportowania ESG, aż 90 proc. do tej pory nie zajmowało się tym tematem. One muszą się do tego przygotować. To oznacza, że będą potrzebowały specjalistów. Około połowa pracodawców objętych dyrektywą planuje nowe rekrutacje. Z danych analitycznych wynika, że specjaliści ESG zarabiają 8-12 tys. zł brutto, a managerowie ESG nawet ok. 20 tys. zł.

Kim są tzw. zielone kołnierzyki?

M.P.: Tak określa się ekspertów od ESG. To osoby, które holistycznie patrzą na organizację. Skuteczna integracja danych finansowych z niefinansowymi wymaga interdyscyplinarnych umiejętności i myślenia przyczynowo skutkowego. Zielone kołnierzyki muszą cały czas się edukować, analizować regulacje i związane z nimi ryzyka dla organizacji. Z wyprzedzeniem układać procesy i dostosowywać strategię biznesową do nowych wyzwań, których w obszarze ESG będzie przybywać.

Żeby zostać zielonym kołnierzykiem, trzeba zdobyć kwalifikacje. Dlatego uczelnie stwarzają takie możliwości. Fot. Gorgev/Shutterstock

Praktyczna wiedza i interdyscyplinarność

Gdzie uczyć się raportowania ESG, żeby nie była to tylko teoria, ale również praktyka? Jak ma to wyglądać, żeby osoba szukająca pracy w obszarze ESG czuła się dobrze przygotowana?

M. G.: Możliwości jest kilka. Zależą od tego, czy dana osoba ma już doświadczenie w zakresie zrównoważonego rozwoju. Jeżeli ma, najszybszą ścieżką są kursy i szkolenia. Natomiast jeśli nie ma, ale posiada już wykształcenie wyższe, warto skorzystać ze studiów podyplomowych. One dają bardziej gruntowną wiedzę, jak na prowadzonym przez WSIiZ kierunku Manager ds. ESG, na którym właśnie p. Monika prowadzi zajęcia.

Jeśli ktoś dopiero chce zdobyć wykształcenie wyższe, warto wybrać studia I i II stopnia dot. zrównoważonego rozwoju. W Wyższej Szkole Informatyki i Zarządzania, w której pracuję prowadzimy studia II stopnia. Zrównoważony rozwój w gospodarce. A jesienią chcemy uruchomić kierunek Zrównoważony rozwój i środowisko I stopnia. To jest nasza odpowiedź na potrzeby rynku. Wybierając ofertę warto zwrócić uwagę na program. Aby rzetelnie raportować ESG, trzeba dobrze rozumieć związek między problemami środowiskowymi, wpływem firmy na środowisko i otoczenie, celami zrównoważonego rozwoju i samym raportowaniem. To było dla nas ważne przy konstruowaniu programu. Dlatego tworzymy trzy płaszczyzny kształcenia; powiązania przyczynowo skutkowe: środowisko-społeczeństwo-gospodarka. Na tym budujemy wiedzę biznesową i do tego dokładamy kwestie praktyczne, narzędziowe, wieńcząc kształcenie.

Mocno zwracamy uwagę także na zajęcia prowadzone w specjalistycznych laboratoriach zrównoważonego rozwoju, kształcenie projektowe, dobrą kadrę praktyków z rynku i współpracę z partnerami biznesowymi oraz organizacjami pozarządowymi. To zbliża nas do sylwetki absolwenta, oczekiwanej przez rynek pracy.

Zdjęcie tytułowe: shutterstock/u photostock

Autor

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Jej teksty ukazują się też w Onet.pl. Współpracuje również z Odpowiedzialnym Inwestorem. Pisze przede wszystkim o gospodarce odpadami, edukacji ekologicznej, zielonych inwestycjach, transformacji systemu żywności i energetycznej. Preferuje społeczne ujęcie tematu. Zainteresowania: ochrona przyrody; przede wszystkim GOZ i OZE, eco-lifestyle oraz psychologia.

Udostępnij

Zobacz także

Wspierają nas

Partnerzy portalu

Partner cyklu "Miasta Przyszłości"

Partner cyklu "Żyj wolniej"

Partner naukowy

Bartosz Kwiatkowski

Dyrektor Frank Bold, absolwent prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprezes Polskiego Instytutu Praw Człowieka i Biznesu, ekspert prawny polskich i międzynarodowych organizacji pozarządowych.

Patrycja Satora

Menedżerka organizacji pozarządowych z ponad 15 letnim stażem – doświadczona koordynatorka projektów, specjalistka ds. kontaktów z kluczowymi klientami, menadżerka ds. rozwoju oraz PR i Public Affairs.

Joanna Urbaniec

Dziennikarka, fotografik, działaczka społeczna. Od 2010 związana z grupą medialną Polska Press, publikuje m.in. w Gazecie Krakowskiej i Dzienniku Polskim. Absolwentka Krakowskiej Szkoła Filmowej, laureatka nagród filmowych, dwukrotnie wyróżniona nagrodą Dziennikarz Małopolski.

Przemysław Błaszczyk

Dziennikarz i reporter z 15-letnim doświadczeniem. Obecnie reporter radia RMF MAXX specjalizujący się w tematach miejskich i lokalnych. Od kilku lat aktywnie angażujący się także w tematykę ochrony środowiska.

Hubert Bułgajewski

Ekspert ds. zmian klimatu, specjalizujący się dziedzinie problematyki regionu arktycznego. Współpracował z redakcjami „Ziemia na rozdrożu” i „Nauka o klimacie”. Autor wielu tekstów poświęconych problemom środowiskowym na świecie i globalnemu ociepleniu. Od 2013 roku prowadzi bloga pt. ” Arktyczny Lód”, na którym znajdują się raporty poświęcone zmianom zachodzącym w Arktyce.

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Martyna Jabłońska

Koordynatorka projektu, specjalistka Google Ads. Zajmuje się administacyjną stroną organizacji, współpracą pomiędzy organizacjami, grantami, tłumaczeniami, reklamą.

Przemysław Ćwik

Dziennikarz, autor, redaktor. Pisze przede wszystkim o zdrowiu. Publikował m.in. w Onet.pl i Coolturze.

Karolina Gawlik

Dziennikarka i trenerka komunikacji, publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach opowiada o Ziemi i jej mieszkańcach. Autorka krótkiego dokumentu „Świat do naprawy”, cyklu na YT „Można Inaczej” i Kręgów Pieśni „Cztery Żywioły”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Jakub Jędrak

Członek Polskiego Alarmu Smogowego i Warszawy Bez Smogu. Z wykształcenia fizyk, zajmuje się przede wszystkim popularyzacją wiedzy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie.

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Od 2020 r. redaktor Odpowiedzialnego Inwestora, dla którego pisze głównie o energetyce, górnictwie, zielonych inwestycjach i gospodarce odpadami. Zainteresowania: szeroko pojęta ochrona przyrody; prywatnie wielbicielka Wrocławia, filmów wojennych, literatury i poezji.

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Tomasz Borejza

Zastępca redaktora naczelnego SmogLabu. Dziennikarz naukowy. Wcześniej/czasami także m.in. w: Onet.pl, Przekroju, Tygodniku Przegląd, Coolturze, prasie lokalnej oraz branżowej.