Polacy coraz chętniej sięgają po dotacje na wymianę kotłów i ocieplenie domów. W ostatnim tygodniu do Programu Czyste Powietrze złożono rekordową liczbę wniosków – aż 6649 szt. Tak dużego zainteresowania programem jeszcze nie było – słyszymy w Polskim Alarmie Smogowym. Aby na bieżąco monitorować postępy w wymianie kotłów, PAS opublikował Barometr Programu Czyste Powietrze, który ma być aktualizowany co tydzień.
Cel programu Czyste Powietrze, który funkcjonuje od 2018 roku, jest jeden. To likwidacja 3 milionów pozaklasowych kotłów, tzw. kopciuchów w ciągu 10 lat. Do tej pory w ramach Programu złożono ok. 690 tysięcy wniosków na wymianę ogrzewania, co stanowi zaledwie 23 proc. założonego celu. Proces likwidacji “kopciuchów” musi więc zdecydowanie przyspieszyć.
Dobrą wiadomością jest stale rosnące zainteresowanie Programem. W ostatnim tygodniu (16-22 marca) złożono rekordową liczbę 6649 wniosków. To bardzo dobry wynik. Dla porównania średnia tygodniowa liczba wniosków składanych w 2023 r. wyniosła 4187. W całym ubiegłym roku rekord tygodniowej liczby wniosków odnotowano na przełomie lipca i sierpnia 2023 r. – 5891 sztuk.
– Tak dużego zainteresowania Programem nie było jeszcze nigdy. W marcu po raz pierwszy przekroczona została bariera 6000 wniosków tygodniowo – mówi Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego. Do realizacji założeń wciąż jednak daleko. Zdaniem ekspertów, osiągnięcie celu 3 milionów wymienionych kotłów możliwe będzie, gdy tygodniowa liczba wniosków wyniesie co najmniej osiem tysięcy.
PAS przypomina obietnice koalicji rządzącej oraz premiera Donalda Tuska. W umowie koalicyjnej z 10 listopada 2023 r. zawarto obietnicę walki ze smogiem m.in. “poprzez przyspieszenie procesu wymiany źródeł ciepła oraz termomodernizacji domów”. Na początku roku Premier Tusk wskazywał, że “najbardziej efektywną formą walki ze smogiem w Polsce będzie błyskawiczna, na wielka skalę termomodernizacja”, dodając, że ma nadzieję, iż w drugiej połowie roku będziemy rekordzistami w skali Europy, jeśli chodzi o tempo zmian w tej dziedzinie.
PAS publikuje Barometr programu Czyste Powietrze
– Wydaje się, że przyspieszenie, o którym mówił premier Tusk, właśnie się rozpoczyna. Szczególnie cieszy nas rosnące zainteresowanie inwestycjami obejmującymi termomodernizację, która pozwala na zmniejszenie kosztów ogrzewania domów. Obecnie już trzy czwarte wniosków obejmuje działania związane z ociepleniem budynków – komentuje Andrzej Guła – i dodaje: rząd musi teraz wprowadzić szereg reform, które zapewnią trwałe efekty walki ze smogiem. Jest to m.in. wprowadzenie dedykowanej taryfy dla użytkowników pomp ciepła, konsekwentne wdrażanie uchwał antysmogowych, przestrzeganie przepisów gwarantujących jakość paliw i urządzeń grzewczych czy większy nacisk na kompleksowe termomodernizacje domów.
Aby monitorować postępy w programie, Polski Alarm Smogowy opublikował właśnie Barometr Czystego Powietrza (dostępny TUTAJ), który na bieżąco pokazuje stopień realizacji celu Programu.
Analiza dotychczasowych wskazań Barometru pokazuje silny wzrost liczby składanych do Programu wniosków: w tym roku tygodniowa liczba wzrosła z 3718 do 6649 sztuk. Aktualna liczba wniosków składanych do Programu jest zdecydowanie wyższa niż średnia z 2023 roku.
W Programie Czyste Powietrze widać również, że coraz więcej gospodarstw domowych wnosi o dofinansowanie do termomodernizacji – aktualnie jest to już trzy czwarte wszystkich wniosków. Popularność tego typu działań rośnie: tylko w ciągu ostatniego roku odsetek wniosków na ocieplenie domu wzrósł z 57 proc. (styczeń 2023 r.) do 75 proc. (styczeń 2024 r.).
Zmianą w Programie Czyste Powietrze jest również gwałtowny spadek liczby wniosków o dopłatę do pomp ciepła. Popularność tego źródła ciepła znacząco spadła – z 64 proc. w styczniu 2023 r. do 32 proc. w lutym 2024 r. W tym samym okresie odsetek wniosków na kotły biomasowe wzrósł z 10 do 40 proc. Spadek popularności pomp ciepła wynika z rosnących cen prądu oraz niepewności w zakresie wysokości taryf za energię w najbliższych miesiącach. PAS postuluje utworzenie specjalnej taryfy dla właścicieli pomp ciepła uwzględniającej zwiększone zużycie energii.
Do celu wciąż daleko. 2,5 miliona kopciuchów czeka na wymianę
SmogLab zapytał o inicjatywę rzecznika PAS – Piotra Siergieja.
– Barometr Czystego Powietrza publikujemy w czasie, w którym odnotowujemy rekordową liczbę wniosków tygodniowo. To dobry początek, ale nie chciałbym byśmy uznali tę liczbę za zadowalającą – podkreśla Siergiej.
Przedstawiciel PAS przypomina, że program ma na celu likwidację problemy smogu w Polsce. – Ale do tego celu pozostało jeszcze ok. 2,5 mln „kopciuchów”. Stąd nasz Barometr, który pozwoli na bieżąco oceniać tempo, w jakim działa ten program dotacyjny. Ważne jest, byśmy utrzymali tę liczbę wniosków do programu. Równie istotne jest zapewnienie programowi stabilnego i wieloletniego finansowania – przekonuje Piotr Siergiej.
Przypomina jednocześnie problemy z płynnością finansową Programu na początku roku. – Bez stabilnego dopływu środków nie będzie można mówić o sukcesie Programu. Niepokoi mnie gwałtowny spadek popularności pomp ciepła, co najpewniej wynika z niepewności dotyczącej przyszłych cen energii elektrycznej. PAS zabiega o utworzenie specjalnej taryfy dla właścicieli tych urządzeń grzewczych – dodaje.
–
Zdjęcie tytułowe: shutterstock/Photomann7
