Udostępnij

Smog zwiększa ryzyko demencji. Nawet przy „bezpiecznych” poziomach

02.04.2020

Naukowcy ze szwedzkiego Karolinska Institutet przyjrzeli się bliżej zdrowotnym skutkom oddychania zanieczyszczonym powietrzem. Okazuje się, że stałe narażenie na pyły zawieszone PM2,5 zwiększa ryzyko zachorowania na demencję, szczególnie gdy cierpi się także na choroby sercowo-naczyniowe. Co ciekawe, badania prowadzono w dzielnicy Sztokholmu, w której poziom zanieczyszczeń mieści się w normach uznawanych za bezpieczne.

Według szwedzkich naukowców osoby z chorobami sercowo-naczyniowymi są silniej zagrożone demencją, jeśli żyją w miejscu, gdzie stężenia pyłów są wysokie. Badacze podkreślają, że o ile wcześniejsze badania wiązały zanieczyszczenia powietrza lub choroby układu krążenia z ryzykiem zachorowania na demencję, to najnowsze wyniki pozwalają wyjaśnić ich wspólne oddziaływanie na zdrowie.

By lepiej poznać mechanizmy pojawiania się demencji, przez 11 lat obserwowano grupę 3 tys. mieszkańców Sztokholmu w podeszłym wieku. Spośród nich 384 osoby zachorowały na demencję. Badani zamieszkiwali w dzielnicy Kungsholmen, w której, według międzynarodowych standardów, poziom zanieczyszczeń jest niski. Mimo tego zaobserwowano związek między narażeniem na pyły zawieszone PM2,5 a zdrowiem mieszkańców Sztokholmu.

Rezultaty badań zostały opublikowane w czasopiśmie naukowym „JAMA Neurology„.

„Nasze wyniki sugerują, że zanieczyszczenie powietrza odgrywa rolę w rozwoju demencji, przede wszystkim poprzez pośredni etap, jakim są choroby sercowo-naczyniowe (CVD), a zwłaszcza udar mózgu” – powiedziała Giulia Grande, główna autorka badań z Karolinska Institutet. „Zanieczyszczenie powietrza jest ustalonym czynnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Ponieważ CVD przyspiesza pogorszenie funkcji poznawczych, uważamy, że narażenie na zanieczyszczenie powietrza może pośrednio im zaszkodzić” – wyjaśnia naukowczyni.

Jak podkreślają autorzy badania, szacuje się, że w ciągu najbliższych 30 lat na świecie potroi się liczba osób cierpiących na demencję. Oznacza to, że stanie się globalnym wyzwaniem, wymagającym strategii profilaktyki. Równocześnie do 2050 roku znacząco ma wzrosnąć liczba osób żyjących na obszarach zurbanizowanych, szczególnie zagrożonych zanieczyszczeniami powietrza.

_

Dostęp do szczegółowych wyników badań można uzyskać tutaj.

Zdjęcie: Shutterstock/Atthapon Raksthaput

Autor

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Udostępnij

Zobacz także

Wspierają nas

Partnerzy portalu

Partner cyklu "Miasta Przyszłości"

Partner cyklu "Żyj wolniej"

Partner naukowy

Bartosz Kwiatkowski

Dyrektor Frank Bold, absolwent prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprezes Polskiego Instytutu Praw Człowieka i Biznesu, ekspert prawny polskich i międzynarodowych organizacji pozarządowych.

Patrycja Satora

Menedżerka organizacji pozarządowych z ponad 15 letnim stażem – doświadczona koordynatorka projektów, specjalistka ds. kontaktów z kluczowymi klientami, menadżerka ds. rozwoju oraz PR i Public Affairs.

Joanna Urbaniec

Dziennikarka, fotografik, działaczka społeczna. Od 2010 związana z grupą medialną Polska Press, publikuje m.in. w Gazecie Krakowskiej i Dzienniku Polskim. Absolwentka Krakowskiej Szkoła Filmowej, laureatka nagród filmowych, dwukrotnie wyróżniona nagrodą Dziennikarz Małopolski.

Przemysław Błaszczyk

Dziennikarz i reporter z 15-letnim doświadczeniem. Obecnie reporter radia RMF MAXX specjalizujący się w tematach miejskich i lokalnych. Od kilku lat aktywnie angażujący się także w tematykę ochrony środowiska.

Hubert Bułgajewski

Ekspert ds. zmian klimatu, specjalizujący się dziedzinie problematyki regionu arktycznego. Współpracował z redakcjami „Ziemia na rozdrożu” i „Nauka o klimacie”. Autor wielu tekstów poświęconych problemom środowiskowym na świecie i globalnemu ociepleniu. Od 2013 roku prowadzi bloga pt. ” Arktyczny Lód”, na którym znajdują się raporty poświęcone zmianom zachodzącym w Arktyce.

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Martyna Jabłońska

Koordynatorka projektu, specjalistka Google Ads. Zajmuje się administacyjną stroną organizacji, współpracą pomiędzy organizacjami, grantami, tłumaczeniami, reklamą.

Przemysław Ćwik

Dziennikarz, autor, redaktor. Pisze przede wszystkim o zdrowiu. Publikował m.in. w Onet.pl i Coolturze.

Karolina Gawlik

Dziennikarka i trenerka komunikacji, publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach opowiada o Ziemi i jej mieszkańcach. Autorka krótkiego dokumentu „Świat do naprawy”, cyklu na YT „Można Inaczej” i Kręgów Pieśni „Cztery Żywioły”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Jakub Jędrak

Członek Polskiego Alarmu Smogowego i Warszawy Bez Smogu. Z wykształcenia fizyk, zajmuje się przede wszystkim popularyzacją wiedzy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie.

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Od 2020 r. redaktor Odpowiedzialnego Inwestora, dla którego pisze głównie o energetyce, górnictwie, zielonych inwestycjach i gospodarce odpadami. Zainteresowania: szeroko pojęta ochrona przyrody; prywatnie wielbicielka Wrocławia, filmów wojennych, literatury i poezji.

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Tomasz Borejza

Zastępca redaktora naczelnego SmogLabu. Dziennikarz naukowy. Wcześniej/czasami także m.in. w: Onet.pl, Przekroju, Tygodniku Przegląd, Coolturze, prasie lokalnej oraz branżowej.