Udostępnij

Szynka czy plastry roślinne? „To cenzura nazewnictwa”

02.01.2024

Co z zakazem stosowania nazw „szynka, mleko, kiełbasa” na opakowaniach wegańskich produktów? „To cenzura nazewnictwa” – mówią eksperci. – Walka o język to walka o miejsce na półkach, środki finansowe, uznanie, że era mięsa, nabiału i jaj pochodzących z sektora hodowlanego, wykorzystujących zwierzęta w tzw. produkcji się kończy – tłumaczy Anna Spurek, COO Green REV Institute.

Jak widać, zakaz stosowania określonego nazewnictwa spotyka się z dużym protestem. – Nie chcemy zmiany nazw. Dlaczego szynka czy wędlina, czy kiełbasa ma nazywać się inaczej w przypadku roślinnych sukcesorów produktów zwierzęcych? Postawmy na funkcjonalność i nazwy, które wskazują na użycie – dodaje przedstawicielka Green REV Institute.

Zmiana nazw nie przyniesie pożądanego efektu

– Nie robimy sobie kanapki z roślinnym plastrem a z roślinną szynką, nie przygotowujemy kawy z napojem. „Czy chciałaby Pani kawę z napojem z soi czy może wykorzystać napój owsiany?” – pyta ironicznie Spurek. – Pijemy kawę na sojowym czy owsianym mleku.

Vegconomist donosi: „Branża roślinna była świadkiem znaczącego kamienia milowego w dziedzinie prawa”. Mianowicie: Oatly, szwedzki gigant produkujący wegańską żywność, zwyciężył w 4-letniej batalii prawnej z Dairy UK Ltd. „Decyzja Wysokiego Trybunału (…) zezwala Oatly na używanie słowa „mleko” na opakowaniach swoich produktów w ramach sloganu Post Milk Generation” – informują media, w tym Vegconomist.

Dairy UK zakwestionowało wykorzystanie przez Oatly słowa „mleko” w kampanii Post Milk Generation. Oatly stanęła w obliczu trudnej bitwy po tym, jak Dairy UK, reprezentująca głównych graczy mleczarskich, takich jak Arla i Lakeland Foods, wykorzystała przepisy UE nakazujące wyłączne stosowanie „mleka” w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego.

Konkretnie oznacza to tyle, że firma produkująca wegańskie zamienniki mleka zwierzęcego uzyskała prawo do wykorzystania słowa “mleko” w kampanii. Green REV Institute zauważa, że jest to mocne zwycięstwo. Jak podkreśla, kolejne rządy, w tym 6. grudnia br. dwutygodniowy rząd w Polsce, przedstawił projekt rozporządzenia zakazujący wykorzystania nazw takich jak wędlina, szynka, kiełbasa: dla roślinnych sukcesorów mięsa.

– Silna ofensywa lobby mięsnego w Polsce, na Węgrzech (…) pokazuje, że hodowlany gigant powoli zaczyna tracić grunt pod nogami. I broni swojego biznesu na każdym froncie – zauważa Anna Spurek.

– Transformacja systemu żywności może i musi zawierać element nazewnictwa, które znamy i którego używamy. Nie dla oznaczenia czy dany produkt pochodzi z sektora hodowlanego czy roślinnego, ale czy chcemy kawę z mlekiem czy bez, kanapkę z szynką czy z serem – dodaje.

Jakie są oczekiwania wobec władz?

Dlatego organizacje pozarządowe oczekują rzetelnego przeglądu całości legislacji dla sektora roślinnego.

– Od narzędzi fiskalnych (VAT), po fundusze promocji oraz – rzecz jasna – rezygnację z absurdalnych decyzji i prezentów dla lobby mięsnego. Jak np. rozporządzenia dotyczącego cenzury nazewnictwa – mówi Spurek.

Wyraża też nadzieję, że w ministerstwie powstanie odrębny departament. Komórka odpowiedzialna za wdrażanie legislacji i narzędzi promocji oraz zachęt dla sektora roślinnego.

– Możemy zacząć od 5 dla branży roślinnej dr Sylwii Spurek z 2021 r.  –  wspierania żywnościowej branży przyszłości, czyli roślinnej.

„Piątka” obejmuje:

  • zakaz reklamy mięsa, mleka, jaj,
  • likwidacja funduszy promocji tych produktów,
  • powołanie funduszu promocji weganizmu,
  • zajęcia „klimat i prawa zwierząt” już od przedszkola,
  • 0 proc. VAT na zamienniki mięsa, mleka, jaj.

– Obecnie czekamy w Polsce na decyzję nowego Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi – szynka czy roślinne plastry? Czy Trzecia Droga stoi na drodze dla klimatu czy na drodze wspierania interesów sektora hodowlanego? – mówi Spurek.

Podkreśla rolę czasu i konieczność realnej zmiany.

– To dobry moment, żeby rozpocząć w Polsce prace nad stworzeniem funduszu promocji weganizmu oraz reformy tego, co nie działa. Czyli systemu żywności.

O tym, jak działa branża przyszłości można przekonać się oglądając reportaż Posłuchaj Wegańskich Biznesów. Po premierze opisywaliśmy go kompleksowo na łamach SmogLabu.

– Chciałabym dodać, że prace nad cenzurą, brak dofinansowania w ramach Wspólnej Polityki Rolnej, nierówności na rynku spożywczym, nie wynikają z tego, że my jako konsumenci i konsumentki nie chcemy jeść wegańsko.

Wynikają z tego – dodaje – że lobby mięsne broni swojego business as usual.

– A politycy poddają się sile sektora z przeszłości – mówi SmogLabowi Anna Spurek. – W świecie katastrofy klimatycznej i społecznej świadomości na temat zwierząt tzw. hodowlanych, szynka będzie po prostu szynką w 100 proc. roślinną, a wegańskie opcje będą tymi domyślnymi. 

Zdjęcie tytułowe: Chay_Tee/Shutterstock

Autor

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Jej teksty ukazują się też w Onet.pl. Współpracuje również z Odpowiedzialnym Inwestorem. Pisze przede wszystkim o gospodarce odpadami, edukacji ekologicznej, zielonych inwestycjach, transformacji systemu żywności i energetycznej. Preferuje społeczne ujęcie tematu. Zainteresowania: ochrona przyrody; przede wszystkim GOZ i OZE, eco-lifestyle oraz psychologia.

Udostępnij

Zobacz także

Wspierają nas

Partnerzy portalu

Partner cyklu "Miasta Przyszłości"

Partner cyklu "Żyj wolniej"

Partner naukowy