Udostępnij

W ciągu 50 lat możemy stracić więcej niż 30 proc. gatunków, jeśli nie zatrzymamy zmian klimatu

24.02.2020

Niepokojąca prognoza wynika z najnowszych analiz opublikowanych przez badaczy z University of Arizona. Według ich obliczeń, jeśli nie nastąpi znaczące spowolnienie zmian klimatycznych na Ziemi (według założeń Porozumienia Paryskiego), to do 2070 roku wyginąć może więcej niż 30 proc. badanych gatunków roślin i zwierząt. Zdaniem naukowców, są zarówno szanse, że uda się zminimalizować utratę gatunków, jak i ryzyko, że zmiany te będą znacznie bardziej dotkliwe.

Jak wynika z badań, których wyniki opublikowano w amerykańskim czasopiśmie naukowym „Proceedings of the National Academy of Sciences” (PNAS), istotny wpływ na dalszy przebieg wymierania będzie miało to, w jakim stopniu ludzkość zrealizuje postanowienia Porozumienia Paryskiego.

Badacze z University of Arizona przeanalizowali dane dotyczące 538 gatunków oraz 581 miejsc na świecie, w których żyją. By móc zobaczyć zmiany w dłuższej perspektywie, naukowcy skoncentrowali się na gatunkach roślin i zwierząt, które badane były w tych samych miejscach, w odstępach przekraczających co najmniej 10 lat. Odkryto dzięki temu, że już na przestrzeni analizowanych lat, 44 proc. z 538 badanych gatunków wyginęło w jednym lub nawet kilku miejscach.

Co zaskakujące, naukowcy dostrzegli, że to nie wzrost średnich rocznych temperatur był najistotniejszym wskaźnikiem związanym z wymieraniem, lecz zmiany maksymalnych i minimalnych temperatur w ciągu roku. To z ich powodu bowiem gatunki zmuszone są do przemieszczenia się tam, gdzie temperatury są dla nich odpowiednie.

Autorzy badania doszli jednak do wniosku – w oparciu o ślady dotychczasowej mobilności badanych roślin i zwierząt – że większość analizowanych gatunków nie będzie w stanie przemieścić się wystarczająco szybko, by uniknąć wyginięcia.

Odkryli równocześnie, że wiele gatunków było w stanie tolerować określone zmiany skrajnych temperatur, lecz tylko do pewnego momentu. Według modelu prognostycznego, który badacze zbudowali na podstawie zebranych danych, około 50 proc. gatunków miało lokalne wyginięcie (przynajmniej w jednej z lokalizacji) przy wzroście maksymalnych temperatur o więcej niż 0,5 st. Celsjusza, natomiast 95 proc. przy wzroście o więcej niż 2,9 st. Celsjusza.

Ostatecznie naukowcy oszacowali, że, biorąc pod uwagę jedynie możliwości przemieszczania się (tj. dyspersji) gatunków, wyginięcie grozi 57-78 proc. z nich. Uwzględniając jednak przesunięcia nisz klimatycznych stwierdzono, że wyginięcie grozi od 16 do 30 proc. analizowanych gatunków, w zależności od tego, w jakim stopniu wdrożone zostaną postanowienia Porozumienia Paryskiego. W przypadku fiaska, straty mogą być bardziej dotkliwe.

„Jeśli będziemy trzymać się Porozumienia Paryskiego w sprawie walki ze zmianami klimatu, do 2070 roku możemy stracić mniej niż 20 proc. gatunków roślin i zwierząt na Ziemi. Jak jednak wynika z naszych badań, jeśli ludzie spowodują większy wzrost temperatur, możemy stracić więcej niż jedną trzecią lub nawet połowę wszystkich gatunków zwierząt i roślin” -powiedział John J. Wiens z University of Arizona, jeden z dwóch głównych autorów badania.

_

Dostęp do pełnych wyników badań można uzyskać tutaj.

Zdjęcie: Shutterstock/SewCream

Autor

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Udostępnij

Zobacz także

Wspierają nas

Partnerzy portalu

Partner cyklu "Miasta Przyszłości"

Partner cyklu "Żyj wolniej"

Partner naukowy

Bartosz Kwiatkowski

Dyrektor Frank Bold, absolwent prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprezes Polskiego Instytutu Praw Człowieka i Biznesu, ekspert prawny polskich i międzynarodowych organizacji pozarządowych.

Patrycja Satora

Menedżerka organizacji pozarządowych z ponad 15 letnim stażem – doświadczona koordynatorka projektów, specjalistka ds. kontaktów z kluczowymi klientami, menadżerka ds. rozwoju oraz PR i Public Affairs.

Joanna Urbaniec

Dziennikarka, fotografik, działaczka społeczna. Od 2010 związana z grupą medialną Polska Press, publikuje m.in. w Gazecie Krakowskiej i Dzienniku Polskim. Absolwentka Krakowskiej Szkoła Filmowej, laureatka nagród filmowych, dwukrotnie wyróżniona nagrodą Dziennikarz Małopolski.

Przemysław Błaszczyk

Dziennikarz i reporter z 15-letnim doświadczeniem. Obecnie reporter radia RMF MAXX specjalizujący się w tematach miejskich i lokalnych. Od kilku lat aktywnie angażujący się także w tematykę ochrony środowiska.

Hubert Bułgajewski

Ekspert ds. zmian klimatu, specjalizujący się dziedzinie problematyki regionu arktycznego. Współpracował z redakcjami „Ziemia na rozdrożu” i „Nauka o klimacie”. Autor wielu tekstów poświęconych problemom środowiskowym na świecie i globalnemu ociepleniu. Od 2013 roku prowadzi bloga pt. ” Arktyczny Lód”, na którym znajdują się raporty poświęcone zmianom zachodzącym w Arktyce.

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Martyna Jabłońska

Koordynatorka projektu, specjalistka Google Ads. Zajmuje się administacyjną stroną organizacji, współpracą pomiędzy organizacjami, grantami, tłumaczeniami, reklamą.

Przemysław Ćwik

Dziennikarz, autor, redaktor. Pisze przede wszystkim o zdrowiu. Publikował m.in. w Onet.pl i Coolturze.

Karolina Gawlik

Dziennikarka i trenerka komunikacji, publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach opowiada o Ziemi i jej mieszkańcach. Autorka krótkiego dokumentu „Świat do naprawy”, cyklu na YT „Można Inaczej” i Kręgów Pieśni „Cztery Żywioły”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Jakub Jędrak

Członek Polskiego Alarmu Smogowego i Warszawy Bez Smogu. Z wykształcenia fizyk, zajmuje się przede wszystkim popularyzacją wiedzy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie.

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Od 2020 r. redaktor Odpowiedzialnego Inwestora, dla którego pisze głównie o energetyce, górnictwie, zielonych inwestycjach i gospodarce odpadami. Zainteresowania: szeroko pojęta ochrona przyrody; prywatnie wielbicielka Wrocławia, filmów wojennych, literatury i poezji.

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Tomasz Borejza

Zastępca redaktora naczelnego SmogLabu. Dziennikarz naukowy. Wcześniej/czasami także m.in. w: Onet.pl, Przekroju, Tygodniku Przegląd, Coolturze, prasie lokalnej oraz branżowej.