Strefy niskiej emisji w Londynie zmniejszyły o prawie 20 proc. ilość „chorobowego”, przyczyniły się do poprawy zdrowie psychicznego mieszkańców i dały spore oszczędności finansowe. „Te wyniki badań są imponujące” – mówi dla SmogLabu dr Michał Czepkiewicz z Uniwersytetu Warszawskiego.
Dyskusja o ograniczaniu zanieczyszczeń z transportu często koncentruje się na utrudnieniach dla kierowców. Mniej mówi się o tym, jak wpływa to na poprawę jakości powietrza, a jeszcze mniej – jak przeróżne korzyści to przynosi.
Naukowcy z Uniwersytetu w Bath postanowili skupić się właśnie na korzyściach. W swym badaniu przyjrzeli się, jak polityka czystego powietrza wpłynęła na zdrowie publiczne i gospodarkę w Londynie.
I okazuje się, że wpłynęła znacząco.
Londyn z czystszym powietrzem…
W badaniu opublikowanym w czasopiśmie Journal of Economic Behavior & Organization przeanalizowano ponad dekadę danych z Wielkiego Londynu i Centralnego Londynu. W opracowaniu sprawdzono, jakie korzyści przyniosło wprowadzenie stref niskiej emisji (LEZ) w 2008 r. i stref ultra niskiej emisji (ULEZ) w 2019 r.
Przed tymi zmianami, jak podkreślają autorzy badania, zanieczyszczenie powietrza w Londynie było najgorsze ze wszystkich miast w Wielkiej Brytanii i jedno z najgorszych w Europie. A po zmianach?
Wniosek dość oczywisty jest taki, że jakość powietrza uległa wyraźnej poprawie. Już w pierwszych fazach strefy niskich emisji zmniejszyły ilość szkodliwego dwutlenku azotu (NO2) i pyłów zawieszonych PM10 w całym mieście odpowiednio o 5,8 i 9,7 proc.
Wprowadzona później strefa ultra niskiej emisji, która objęła centrum, doprowadziła zaś do jeszcze wyraźniejszych spadków – o 21 proc. w przypadku NO2 i 15 proc. w przypadku pyłów PM10 (względem okresu przed ograniczeniami w ruchu).
…to Londyn zdrowszy…
Wiele badań o wpływie różnych polityk na jakość powietrza koncentruje się tylko na tym. Dla autorów tej analizy był to jednak początek, a nie koniec.
Naukowcy ustalili, że czystsze powietrze w Londynie przekłada się na wiele wymiernych korzyści. A dokładniej, że wprowadzenie LEZ doprowadziło to m.in. do spadku:
- o 18,5 proc. – liczby zwolnień lekarskich,
- o 6,8 proc. – częstości występowania długoterminowych problemów zdrowotnych,
- o 10,2 proc. – problemów zdrowotnych z oddychaniem.
To wszystko przekłada się zaś na oszczędności w zakresie ochrony zdrowia publicznego, które wynoszą ponad 37 milionów funtów rocznie. „Wynika to z mniejszej liczby chorób układu oddechowego i mniejszej liczby nieobecności w pracy dzięki strefom niskiej emisji” – tłumaczy Uniwersytet w Bath.
Czytaj także: Strefa Czystego Transportu w Krakowie. Jest decyzja radnych
…i Londyn szczęśliwszy
Co więcej, wprowadzenie ULEZ nie tylko poprawiło ogólny stan zdrowia ludzi, ale i dało im o ok. 2 proc. więcej szczęścia, wartości i satysfakcji. Dodatkowo ULEZ aż o 11 proc. zmniejszyło niepokój (w porównaniu z wcześniejszą średnią dla osób pracujących w centrum Londynu).
„Ogólnie rzecz biorąc, wydaje się, że poprawa jakości powietrza przyczyniła się do lepszego zdrowia fizycznego, co z kolei doprowadziło do zmniejszenia liczby zwolnień lekarskich i poprawy samopoczucia psychicznego. Efekty te są nieliniowe i są silniejsze, gdy polityki transportowe dotyczące czystego powietrza są bardziej rygorystyczne” – czytamy w opracowaniu.
„Te polityki nie są tylko zwycięstwami środowiskowymi. Zmniejszają również absencję na rynku pracy i poprawiają zadowolenie z życia mieszkańców Londynu. Czyste powietrze sprawia, że społeczności są zdrowsze, szczęśliwsze i bardziej produktywne” – podsumowuje prof. Eleonora Fichera z wydziału ekonomii na Uniwersytecie Bath, współautorka badania.
„Nasza praca pokazuje, że polityka czystego powietrza jest mądrą polityką. Chroni zdrowie, oszczędza pieniądze i poprawia jakość życia” – dodaje dr Habtamu Beshir, główny autor badania.
„Wyniki badań nad wprowadzeniem strefy czystego transportu w Londynie są imponujące. Negatywny wpływ zanieczyszczenia powietrza na zdrowie jest dobrze znany i tutaj wyniki nie są zaskoczeniem, ale zaskakujący jest tak silny wpływ na odczuwanie niepokoju” – komentuje w rozmowie ze SmogLabem dr Michał Czepkiewicz z Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych na Uniwersytecie Warszawskim.
- Czytaj także: Strefa Ultra Niskich Emisji działa. Powietrze w Londynie coraz czystsze, a handel nie ucierpiał
Kto korzysta, kto traci?
Zdaniem Czepkiewicza dane z Londynu dają „silny argument” za wprowadzeniem stref czystego transportu – choć dobrze jest też sprawdzać, kto może na nich zyskać, a kto stracić.
„Analiza pokazuje uśrednione wyniki dla wszystkich mieszkańców, ale narażenie na zanieczyszczenia nie rozkłada się równo w społeczeństwie. Badania prowadzone przez Jakuba Roka w Warszawie pokazują, że zanieczyszczenia są najwyższe tam, gdzie mieszkają osoby o niższym statusie – mniej zamożne, starsze, bezrobotne, kobiety i cudzoziemcy. A to osoby starsze są szczególnie podatne na choroby z tym związane” – tłumaczy Czepkiewicz, który specjalizuje się m.in. w gospodarce przestrzennej, mobilności i wykluczeniu transportowym.
Naukowiec przytacza też współtworzone przez siebie badanie z Poznania, które potwierdzają ten obraz.
„Najbardziej narażone na tlenki azotu są osoby starsze, poruszające się pieszo, kobiety, mieszkające bliżej centrum miasta. Okazuje się też, że najwięcej do emisji tlenków azotu dokładają osoby o najwyższym statusie – lepiej zarabiające, lepiej wykształcone, mieszkające pod miastem, częściej mężczyźni niż kobiety. Bo takie osoby są bardziej mobilne i częściej jeżdżą samochodami” – podsumowuje Czepkiewicz.
Zdjęcie tytułowe: shutterstock/cktravels.com
