Udostępnij

Wielka Rafa Koralowa się odrodziła, ale jej przetrwanie jest niepewne

12.08.2022

Zwykle w sytuacji postępującego globalnego ocieplenia powinniśmy słyszeć same złe wiadomości. Tym razem jest trochę inaczej. Raport przedstawiony przez Australijski Instytut Nauk o Morzu pokazuje, że Wielka Rafa Koralowa doświadczyła największej od 36 lat regeneracji. Niestety, są też i złe wiadomości.

Wielkie odrodzenie

Wielka Rafa Koralowa to jeden z naturalnych klejnotów naszej planety, rozciągający się na długości około 200 km wzdłuż wybrzeży północno-wschodniej Australii. To ekosystem, który w ostatnich latach mierzy się ze skutkami wzrostu temperatur oceanów. Opublikowany przez Australijski Instytut Nauk o Morzu raport przynosi dobre wieści. Badacze monitorujący rafę między sierpniem 2021 a majem 2022 roku zanotowali największy od 36 lat przyrost koralowców.

Grafika przedstawiająca wyniki badań Wielkiej Rafy Koralowej udostępnione przez Australijski Instytut Nauk o Morzu.
Grafika przedstawiająca wyniki badań Wielkiej Rafy Koralowej udostępnione przez Australijski Instytut Nauk o Morzu.

Przyrost koralowców został odnotowany w północnej i centralnej części rafy i zaskoczył naukowców. Obszar pokrycia koralowcami osiągnął 33 proc. w środkowej części i 36 proc. w północnej. To najwyższy poziom od 36 lat. Na przyrost ten przysłużyły się głównie szybko rosnące koralowce z rodzaju Acropora. To polip, do którego zlicza się blisko 150 gatunków, mających istotny wpływ na rozwój rafy.

Według naukowców za odrodzenie się rafy koralowej odpowiedzialna była chłodna faza ESNO na Pacyfiku, czyli La Niña. W praktyce oznacza to woda morska ochładza się, mimo postępującego wzrostu temperatur oceanu na Ziemi. Rafy koralowe są wrażliwe na wzrost temperatur wód. Drugą przyczyną była słaba aktywność cyklonów tropikalnych w latach 2021-2022. Cyklony, szczególnie gdy są silne. potrafią uszkodzić rosnące w płytkich wodach oceanu rafy. Poza tymi dwoma czynnikami odnotowano także mniejszy niż zwykle rozwój rozgwiazd, które żywią się koralowcami.

Wielka Rafa Koralowa. Wielkie obawy

To sytuacja, do której w dużym stopniu przyłożyły się warunki La Niña, a w ostatnich latach australijska rafa doświadczyła dramatycznego bielenia. Jeszcze w 2017 roku pokrycie koralami w północnej części rafy wyniosło jedynie 17 proc, a środkowej 14 proc. Do tego mimo obecności chłodnej fazy ENSO blaknięcie nie zaniknęło całkowicie. W południowej części rafy odnotowano spadek pokrycia z 38 proc. w zeszłym roku do 34 proc. w tym. To budzi obawy z tego właśnie powodu, że od dwóch lat mamy La Niña.

Wybielanie to problem, który z racji postępującego ocieplenia klimatu występuje już od lat. Pierwsze w historii masowe blaknięcie miało miejsce w 1998 roku, po czym nastąpiły kolejne: w 2002, 2016, 2017, 2020 i niestety także w tym roku. Jedno z badań wykazało, że od 1998 roku tylko 2 proc. wszystkich raf uniknęło bielenia.

Niestety przyszłość nie wygląda dobrze

Wynik nowego raportu to oczywiście spora doza optymizmu, ale niestety, tu dobre informacje się kończą. „Nie ma wątpliwości, że to dobra wiadomość”, powiedział dr David Wachenfeld, główny naukowiec w Great Barrier Reef Marine Park Authority. Rafy koralowe mają zdolności do szybkiej regeneracji, ale nie aż takiej, jak w ostatnich latach. Wachenfeld dodał, że inaczej by to wyglądało, gdyby nie było La Niña. „(…) przy globalnym ociepleniu o 1,1 stopnia Celsjusza, rafa straciła już tę odporność. Nie mielibyśmy szans na utrzymanie rafy w zdrowym stanie.”

Dalsze ocieplenie klimatu może zabić Wielką Rafę Koralową. Według naukowców granicą jest wzrost temperatury o 1,5oC, do którego zbliżamy się wielkimi krokami. „Jesteśmy na trajektorii, aby przekroczyć 1,5 stopnia i dojść do 2,6 lub 2,7 stopnia Celsjusza. A więc odporność, którą widzimy przy 1,1 stopnia nie będzie kontynuowana”, oświadczył Wachenfeld.

Nie ma alternatywy poza redukcją emisji gazów cieplarnianych

Dr Mike Emslie Australijskiego Instytutu Nauk o Morzu mówi, że wzrost pokrywy koralowej był oczekiwany, biorąc pod uwagę stosunkowo łagodne warunki, ale cztery przypadki wybielania w ciągu siedmiu lat to niezbadane terytorium. „W ciągu ostatnich kilku lat uniknęliśmy kilku pocisków i chociaż to ożywienie jest wspaniałe, prognozy mówią, że zakłócenia będą się pogłębiać”.

Kilka lat temu pojawiły się pomysły na przesiedlanie koralowców. Naukowcy chcieli wykorzystać do tego celu rafy z Zatoki Perskiej, która jest cieplejsza od wód pacyficznych wschodniej Australii. Wyniki eksperymentu z 2015 roku pokazały, że jest to pomysł dość mocno chybiony. Rafy w Zatoce Perskiej żyją na innym podłożu i w innym zasoleniu, także w symbiozie i otoczeniu innych organizmów.

„Odtworzyliśmy te warunki w laboratorium i zaobserwowaliśmy, że koralowce z Zatoki tracą swoją niezwykłą odporność na wysokie temperatury, gdy muszą radzić sobie z zasoleniem typowym dla innych rejonów występowania raf koralowych. Może to tłumaczyć, dlaczego kombinacje koralowców i glonów typowe dla Zatoki Perskiej rzadko można znaleźć w mniej zasolonych wodach Zatoki Omańskiej”, wyjaśniła dr Cecilia D’Angelo, autorka pracy badawczej opisanej w Nature.

Zostaje więc tylko jedno rozwiązanie: zatrzymać emisje CO2, które odpowiadają za postępujące od dekad ocieplenie klimatu.

Fot. Mike Workman/Shuttertock.

Autor

Hubert Bułgajewski

Ekspert ds. zmian klimatu, specjalizujący się dziedzinie problematyki regionu arktycznego. Współpracujący od lat z redakcjami „Ziemia na rozdrożu” i „Nauka o klimacie”. Autor wielu tekstów poświęconych problemom środowiskowym na świecie i globalnemu ociepleniu. Od 2013 roku prowadzi bloga pt. ” Arktyczny Lód”, na którym znajdują się raporty poświęcone zmianom zachodzącym w Arktyce.

Udostępnij

Zobacz także

Wspierają nas

Partnerzy portalu

Partner cyklu "Miasta Przyszłości"

Partner cyklu "Żyj wolniej"

Partner naukowy

Bartosz Kwiatkowski

Dyrektor Frank Bold, absolwent prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprezes Polskiego Instytutu Praw Człowieka i Biznesu, ekspert prawny polskich i międzynarodowych organizacji pozarządowych.

Patrycja Satora

Menedżerka organizacji pozarządowych z ponad 15 letnim stażem – doświadczona koordynatorka projektów, specjalistka ds. kontaktów z kluczowymi klientami, menadżerka ds. rozwoju oraz PR i Public Affairs.

Joanna Urbaniec

Dziennikarka, fotografik, działaczka społeczna. Od 2010 związana z grupą medialną Polska Press, publikuje m.in. w Gazecie Krakowskiej i Dzienniku Polskim. Absolwentka Krakowskiej Szkoła Filmowej, laureatka nagród filmowych, dwukrotnie wyróżniona nagrodą Dziennikarz Małopolski.

Przemysław Błaszczyk

Dziennikarz i reporter z 15-letnim doświadczeniem. Obecnie reporter radia RMF MAXX specjalizujący się w tematach miejskich i lokalnych. Od kilku lat aktywnie angażujący się także w tematykę ochrony środowiska.

Hubert Bułgajewski

Ekspert ds. zmian klimatu, specjalizujący się dziedzinie problematyki regionu arktycznego. Współpracował z redakcjami „Ziemia na rozdrożu” i „Nauka o klimacie”. Autor wielu tekstów poświęconych problemom środowiskowym na świecie i globalnemu ociepleniu. Od 2013 roku prowadzi bloga pt. ” Arktyczny Lód”, na którym znajdują się raporty poświęcone zmianom zachodzącym w Arktyce.

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Martyna Jabłońska

Koordynatorka projektu, specjalistka Google Ads. Zajmuje się administacyjną stroną organizacji, współpracą pomiędzy organizacjami, grantami, tłumaczeniami, reklamą.

Przemysław Ćwik

Dziennikarz, autor, redaktor. Pisze przede wszystkim o zdrowiu. Publikował m.in. w Onet.pl i Coolturze.

Karolina Gawlik

Dziennikarka i trenerka komunikacji, publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach opowiada o Ziemi i jej mieszkańcach. Autorka krótkiego dokumentu „Świat do naprawy”, cyklu na YT „Można Inaczej” i Kręgów Pieśni „Cztery Żywioły”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Jakub Jędrak

Członek Polskiego Alarmu Smogowego i Warszawy Bez Smogu. Z wykształcenia fizyk, zajmuje się przede wszystkim popularyzacją wiedzy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie.

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Od 2020 r. redaktor Odpowiedzialnego Inwestora, dla którego pisze głównie o energetyce, górnictwie, zielonych inwestycjach i gospodarce odpadami. Zainteresowania: szeroko pojęta ochrona przyrody; prywatnie wielbicielka Wrocławia, filmów wojennych, literatury i poezji.

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Tomasz Borejza

Zastępca redaktora naczelnego SmogLabu. Dziennikarz naukowy. Wcześniej/czasami także m.in. w: Onet.pl, Przekroju, Tygodniku Przegląd, Coolturze, prasie lokalnej oraz branżowej.