Naukowcy z organizacji The Lancet Countdown przygotowali raport na temat problemów zdrowotnych związanych ze zmianami klimatycznymi. Jednym ze wskazywanych problemów, który dotyka także Europy, jest rosnące zagrożenie z powodu niebezpiecznych dla zdrowia i życia fal upałów. Do połowy wieku liczba wywołanych przez nie zgonów wzrosnąć może blisko pięciokrotnie. Innym dużym problemem jest m.in. zachwianie bezpieczeństwa żywnościowego.
Zespół naukowy, zajmujący się problematyką zdrowia publicznego w odniesieniu do zmian klimatycznych, opublikował coroczny raport z serii „The Lancet Countdown on Health and Climate Change”. Tym razem dokument nosi podtytuł „The imperative for a health-centred response in a world facing irreversible harms”. Odnosi się tym samym do konieczności podjęcia działań skoncentrowanych na zdrowiu, by przeciwdziałać nieodwracalnym krzywdom ludzkim. Nowe prognozy dla świata pokazują bowiem niepokojącą skalę zagrożeń dla zdrowia i życia ludzi.
- Czytaj także: Urlop na południu? Ekstremalne upały zbierają żniwo w Grecji, gorąco też na Cyprze i we Włoszech
— Bezczynność wiąże się z ogromnymi kosztami ludzkimi. Nie możemy sobie pozwolić na taki poziom wycofania. Płacimy za to życiem — komentuje w oświadczeniu dr Marina Romanello z University College London, dyrektor wykonawcza The Lancet Countdown.
— Projekcje zakładające, że świat będzie cieplejszy o 2 st. Celsjusza, ukazują niebezpieczną przyszłość. I ponuro przypominają nam, że dotychczasowe tempo i skala działań łagodzących były żałośnie niewystarczające dla ochrony zdrowia i bezpieczeństwa ludzi — zwraca uwagę dr Romanello.
Fale upałów, susze i zagrożenie dla bezpieczeństwa żywnościowego
Jeden z bardziej niepokojących wniosków z raportu dotyczy niebezpiecznych dla zdrowia i życia fal upałów. Niebawem mogą one stanowić jeszcze większy problem, jeśli nadal zaniedbywany będzie problem zmian klimatycznych.
Do połowy wieku liczba zgonów przez nie powodowanych może być 4,7 razy większa niż obecnie. Autorzy i autorki dokumentu podkreślają przy tym, że już dziś upały są znaczącym problemem. Śmiertelność z powodu wysokich temperatur w przypadku osób w wieku 65+ była w minionej dekadzie o 85 proc. wyższa niż w latach 1991-2000. To znacznie powyżej tego, czego moglibyśmy się spodziewać z powodu wyłącznie zmian demograficznych — wówczas byłby to wzrost rzędu 38 procent.
Innym wskazywanym problemem jest to, że częstsze susze i fale upałów zwiększają ryzyko głodu na świecie. Jak wynika w przytoczonych w raporcie danych, w 2021 roku z ich powodu umiarkowane lub poważne braki bezpieczeństwa żywnościowego dotknęły 127 mln więcej osób, w porównaniu do średniej z lat 1981–2010. Dalsze ocieplenie planety może spowodować, że w latach 2041–2060 problem dotykać będzie 525 mln ludzi więcej.
Rośnie przy tym również m.in. zagrożenie bakteriami Vibrio. Problem dotyczy szczególnie Europy, gdzie wraz z postępem zmian klimatycznych długość terenów przybrzeżnych, na których się pojawiają, wzrasta o 127 kilometrów rocznie. Bakterie stwarzają ryzyko m.in. zatruć pokarmowych, ciężko gojących się ran, a nawet wystąpienia sepsy. Zagrożenie dotyczy również Bałtyku.
„Wciąż mamy szanse na zahamowanie jego najpoważniejszych konsekwencji”
— Zmiana klimatu stanowi coraz poważniejsze zagrożenie dla zdrowia dla mieszkańców i mieszkanek Polski. Fale upałów, częstsze ekstremalne zjawiska pogodowe, czy rozprzestrzenianie się boreliozy, to tylko niektóre odczuwalne skutki zmieniającego się klimatu — komentuje dla SmogLabu Weronika Michalak, dyrektorka HEAL Polska.
— Proces ten przyspiesza na całym świecie, przyczyniając się do setek tysięcy przedwczesnych zgonów każdego roku. Pomimo tego, że kryzys klimatyczny trwa, wciąż mamy szanse na zahamowanie jego najpoważniejszych konsekwencji. Wyzwanie, które stoi przed rządami wszystkich krajów świata, to jak najszybsze zaprzestanie spalania wysokoemisyjnych paliw kopalnych. I transformacja w stronę odnawialnych, niskoemisyjnych źródeł energii — zwraca uwagę Michalak.
— W Polsce oznacza to jak najszybsze odejście od spalania węgla, generującego olbrzymie ilości gazów cieplarnianych oraz silne zanieczyszczenie powietrza, które także powoduje liczne choroby, dziesiątki tysięcy przedwczesnych zgonów rocznie i olbrzymie koszty zdrowotne — podkreśla dyrektorka HEAL Polska.
Artykuł ukazał się po raz pierwszy na naszych łamach w grudniu 2023 roku.
_
Z całością wspomnianego raportu The Lancet Countdown można zapoznać się na stronach organizacji.
Zdjęcie tytułowe: shutterstock/csikiphoto
