Udostępnij

Wkrótce upały zabiją pięć razy więcej osób. „Płacimy życiem za bezczynność”

15.11.2023

Naukowcy z organizacji The Lancet Countdown przygotowali raport na temat problemów zdrowotnych związanych ze zmianami klimatycznymi. Jednym ze wskazywanych problemów, który dotyka także Europy, jest rosnące zagrożenie z powodu niebezpiecznych dla zdrowia i życia fal upałów. Do połowy wieku liczba wywołanych przez nie zgonów wzrosnąć może blisko pięciokrotnie. Innym dużym problemem jest m.in. zachwianie bezpieczeństwa żywnościowego.

Zespół naukowy, zajmujący się problematyką zdrowia publicznego w odniesieniu do zmian klimatycznych, opublikował coroczny raport z serii „The Lancet Countdown on Health and Climate Change”. Tym razem dokument nosi podtytuł „The imperative for a health-centred response in a world facing irreversible harms”. Odnosi się tym samym do konieczności podjęcia działań skoncentrowanych na zdrowiu, by przeciwdziałać nieodwracalnym krzywdom ludzkim. Nowe prognozy dla świata pokazują bowiem niepokojącą skalę zagrożeń dla zdrowia i życia ludzi.

— Bezczynność wiąże się z ogromnymi kosztami ludzkimi. Nie możemy sobie pozwolić na taki poziom wycofania. Płacimy za to życiem — komentuje w oświadczeniu dr Marina Romanello z University College London, dyrektor wykonawcza The Lancet Countdown.

— Projekcje zakładające, że świat będzie cieplejszy o 2 st. Celsjusza, ukazują niebezpieczną przyszłość. I ponuro przypominają nam, że dotychczasowe tempo i skala działań łagodzących były żałośnie niewystarczające dla ochrony zdrowia i bezpieczeństwa ludzi — zwraca uwagę dr Romanello.

Fale upałów, susze i zagrożenie dla bezpieczeństwa żywnościowego

Jeden z bardziej niepokojących wniosków z raportu dotyczy niebezpiecznych dla zdrowia i życia fal upałów. Niebawem mogą one stanowić jeszcze większy problem, jeśli nadal zaniedbywany będzie problem zmian klimatycznych.

Do połowy wieku liczba zgonów przez nie powodowanych może być 4,7 razy większa niż obecnie. Autorzy i autorki dokumentu podkreślają przy tym, że już dziś upały są znaczącym problemem. Śmiertelność z powodu wysokich temperatur w przypadku osób w wieku 65+ była w minionej dekadzie o 85 proc. wyższa niż w latach 1991-2000. To znacznie powyżej tego, czego moglibyśmy się spodziewać z powodu wyłącznie zmian demograficznych — wówczas byłby to wzrost rzędu 38 procent.

Innym wskazywanym problemem jest to, że częstsze susze i fale upałów zwiększają ryzyko głodu na świecie. Jak wynika w przytoczonych w raporcie danych, w 2021 roku z ich powodu umiarkowane lub poważne braki bezpieczeństwa żywnościowego dotknęły 127 mln więcej osób, w porównaniu do średniej z lat 1981–2010. Dalsze ocieplenie planety może spowodować, że w latach 2041–2060 problem dotykać będzie 525 mln ludzi więcej.

Rośnie przy tym również m.in. zagrożenie bakteriami Vibrio. Problem dotyczy szczególnie Europy, gdzie wraz z postępem zmian klimatycznych długość terenów przybrzeżnych, na których się pojawiają, wzrasta o 127 kilometrów rocznie. Bakterie stwarzają ryzyko m.in. zatruć pokarmowych, ciężko gojących się ran, a nawet wystąpienia sepsy. Zagrożenie dotyczy również Bałtyku.

„Wciąż mamy szanse na zahamowanie jego najpoważniejszych konsekwencji”

— Zmiana klimatu stanowi coraz poważniejsze zagrożenie dla zdrowia dla mieszkańców i mieszkanek Polski. Fale upałów, częstsze ekstremalne zjawiska pogodowe, czy rozprzestrzenianie się boreliozy, to tylko niektóre odczuwalne skutki zmieniającego się klimatu — komentuje dla SmogLabu Weronika Michalak, dyrektorka HEAL Polska.

— Proces ten przyspiesza na całym świecie, przyczyniając się do setek tysięcy przedwczesnych zgonów każdego roku. Pomimo tego, że kryzys klimatyczny trwa, wciąż mamy szanse na zahamowanie jego najpoważniejszych konsekwencji. Wyzwanie, które stoi przed rządami wszystkich krajów świata, to jak najszybsze zaprzestanie spalania wysokoemisyjnych paliw kopalnych. I transformacja w stronę odnawialnych, niskoemisyjnych źródeł energii — zwraca uwagę Michalak.

— W Polsce oznacza to jak najszybsze odejście od spalania węgla, generującego olbrzymie ilości gazów cieplarnianych oraz silne zanieczyszczenie powietrza, które także powoduje liczne choroby, dziesiątki tysięcy przedwczesnych zgonów rocznie i olbrzymie koszty zdrowotne — podkreśla dyrektorka HEAL Polska.

_

Z całością wspomnianego raportu The Lancet Countdown można zapoznać się na stronach organizacji.

Zdjęcie: Massimo Todaro / Shutterstock.com

Autor

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Udostępnij

Zobacz także

Wspierają nas

Partner portalu

Joanna Urbaniec

Dziennikarka, fotografik, działaczka społeczna. Od 2010 związana z grupą medialną Polska Press, publikuje m.in. w Gazecie Krakowskiej i Dzienniku Polskim. Absolwentka Krakowskiej Szkoła Filmowej, laureatka nagród filmowych, dwukrotnie wyróżniona nagrodą Dziennikarz Małopolski.

Przemysław Błaszczyk

Dziennikarz i reporter z 15-letnim doświadczeniem. Obecnie reporter radia RMF MAXX specjalizujący się w tematach miejskich i lokalnych. Od kilku lat aktywnie angażujący się także w tematykę ochrony środowiska.

Hubert Bułgajewski

Ekspert ds. zmian klimatu, specjalizujący się dziedzinie problematyki regionu arktycznego. Współpracował z redakcjami „Ziemia na rozdrożu” i „Nauka o klimacie”. Autor wielu tekstów poświęconych problemom środowiskowym na świecie i globalnemu ociepleniu. Od 2013 roku prowadzi bloga pt. ” Arktyczny Lód”, na którym znajdują się raporty poświęcone zmianom zachodzącym w Arktyce.

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Martyna Jabłońska

Koordynatorka projektu, specjalistka Google Ads. Zajmuje się administacyjną stroną organizacji, współpracą pomiędzy organizacjami, grantami, tłumaczeniami, reklamą.

Przemysław Ćwik

Dziennikarz, autor, redaktor. Pisze przede wszystkim o zdrowiu. Publikował m.in. w Onet.pl i Coolturze.

Karolina Gawlik

Dziennikarka i trenerka komunikacji, publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach opowiada o Ziemi i jej mieszkańcach. Autorka krótkiego dokumentu „Świat do naprawy”, cyklu na YT „Można Inaczej” i Kręgów Pieśni „Cztery Żywioły”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Jakub Jędrak

Członek Polskiego Alarmu Smogowego i Warszawy Bez Smogu. Z wykształcenia fizyk, zajmuje się przede wszystkim popularyzacją wiedzy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie.

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Od 2020 r. redaktor Odpowiedzialnego Inwestora, dla którego pisze głównie o energetyce, górnictwie, zielonych inwestycjach i gospodarce odpadami. Zainteresowania: szeroko pojęta ochrona przyrody; prywatnie wielbicielka Wrocławia, filmów wojennych, literatury i poezji.

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Tomasz Borejza

Zastępca redaktora naczelnego SmogLabu. Dziennikarz naukowy. Wcześniej/czasami także m.in. w: Onet.pl, Przekroju, Tygodniku Przegląd, Coolturze, prasie lokalnej oraz branżowej.