Irlandia, która niedawno jako jeden z pierwszych europejskich krajów ogłosiła stan zagrożenia klimatycznego, ma również plan na najbliższe 15 lat. Plan oczywiście dotyczący walki z globalnym ociepleniem. Irlandzki rząd opublikował raport, w którym zawarł 40 zaleceń dotyczących polityki klimatycznej.
Raport przygotowała ponadpartyjna komisja, a ich rekomendacje mają pomóc Irlandii osiągnąć cel zerowej emisji do 2050 roku. Dokument jest bardzo przekrojowy, wzięto w nim pod uwagę niemal każdy aspekt, który ma wpływ na zmiany klimatu – od edukacji, przez rolnictwo i transport, aż po budownictwo.
„Raport IPCC nie pozostawia wątpliwości. Klimat się ociepla. Tak dzieje się zarówno w skali globalnej, jak i tutaj w Irlandii. (…) Szansa na uniknięcie coraz poważniejszych skutków poprzez zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych szybko się zamyka. Zmiana klimatu nie jest problemem jutra. Podjęte dzisiaj decyzje znacząco wpłyną na klimat i narażenie Irlandii na zmiany klimatyczne dla wielu przyszłych pokoleń.” – piszą autorzy raportu.
Podkreślają jednocześnie, że dokument nie powstałby, gdyby nie irlandzkie zgromadzenie obywatelskie, które wcześniej opublikowało 13 wskazówek dla rządu, jak walczyć ze zmianami klimatu. Zresztą w każdym rozdziale odnoszą się do dokumentu zgromadzenia obywatelskiego.
Międzypartyjne rekomendacje podzielono na kilka bloków tematycznych.
Ustawodawstwo i praca
Autorzy raportu sugerują, że emisje CO2 powinny być kontrolowane przez specjalną komisję. To ona miałaby pilnować, żeby ambitne cele dotyczące emisji zostały zrealizowane. Jakie to cele? Oprócz zerowej emisji do 2050 roku Irlandia zakłada również ustanowienie udziału energii odnawialnej w produkcji energii elektrycznej na poziomie 70 procent do 2030. Prawo ma być tak ustanowione, że nie zmieni się nawet po wymianie ekipy rządzącej.
Raport przewiduje także tworzenie nowych miejsc pracy związanych z przejściem na gospodarkę niskoemisyjną. Autorzy podkreślają również, że istotne będzie wsparcie pracowników, którzy mogą stracić swoje posady w związku z ograniczaniem użycia paliw kopalnych. To wsparcie miałoby polegać na umożliwieniu zamiany kwalifikacji, zapewnieniu funduszy na szkolenia albo samych szkoleń.
Edukacja
Według raportu informacje o zmianach klimatu i ochronie środowiska powinny znaleźć się w podstawie programowej. Do końca 2019 roku powinna również powstać rządowa kampania uświadamiająca mieszkańców o potencjalnych skutkach zmian klimatu. Narodowe Centrum Meteorologiczne będzie informować o ociepleniu klimatu, łącząc je z poszczególnymi wydarzeniami pogodowymi.
Motywacja
Rząd powinien motywować mieszkańców do przechodzenia na bardziej przyjazne środowisku źródła energii. Może to się odbywać m.in. przez oferowanie atrakcyjnych pożyczek czy wsparcie finansowe dla najuboższych. Jednocześnie autorzy raportu sugerują, żeby do 2030 roku cena emisji CO2 wzrosła z 20 euro na 80 euro za tonę.
Energia
Raport popiera zwiększenie produkcji energii odnawialnej – zwłaszcza morskiej energii wiatrowej, fotowoltaiki i bioenergii.
Zwraca uwagę na niedostateczne wykorzystanie energii słonecznej i sugeruje zakładanie farm solarnych.
„Irlandia musi ustanowić przepisy dotyczące zmiany konfiguracji rynku energii elektrycznej, aby umożliwić realizację projektów zarówno na skalę wspólnotową, jak i prywatnych „prosumentów” (producenta i konsumenta energii elektrycznej), aby móc sprzedać nadwyżkę energii elektrycznej z powrotem do sieci.” – czytamy w dokumencie.
W poprzednich założeniach irlandzkiego rządu uznano, że do 2030 energia ze źródeł odnawialnych powinna stanowić nieco ponad połowę w ogólnej produkcji energii elektrycznej. W raporcie zapisano, że powinno to być znacznie więcej, bo przynajmniej 70 proc. udziału.
Rolnictwo
Autorzy raportu przyznają, że „Irlandia nie jest w stanie osiągnąć swoich międzynarodowych celów emisji bez walki z emisjami z sektora rolnego”. Zaznaczają, że w ograniczeniu emisji mogą pomóc młodzi rolnicy, których obecnie bardzo brakuje. Szacują, że jedynie 7 proc. rolników ma mniej niż 35 lat – a to właśnie oni są bardziej otwarci na innowacje. W raporcie zasugerowano, że powinno się ułatwiać młodym farmerom dostęp do ziemi i wspierać proekologiczne pomysły. Wsparcie miałyby dostawać również farmy organiczne oraz te osoby, które zajmują się utrzymaniem torfowisk, ponownym nawadnianiem ziemi, nasadzeniami nadbrzeżnymi czy ochroną lasów. Rolnicy, zdaniem autorów raportu, powinni być uświadamiani i informowani o sposobach na zmiany swoich gospodarstw w bardziej ekologiczne.
Budownictwo
W Irlandii istnieje około 1,5 miliona domów mieszkalnych, które wymagają modernizacji. Obecnie ogromna większość domów, które mają więcej niż pięć lat, jest ogrzewana przy użyciu paliw kopalnych. 300 000 domostw skorzystało z dotacji na modernizację, ale, zdaniem autorów raportu, to wciąż za mało. Wyliczyli, że dotację na remont powinno dostawać przynajmniej o 15 tys. więcej osób rocznie. Rząd, według zaleceń z raportu, powinien zająć się również modernizacją budynków użytku publicznego oraz mieszkań socjalnych. Musi również zająć się walką z ubóstwem energetycznym, które może dotyczyć nawet 28 proc. irlandzkich gospodarstw domowych. Mają zostać wyznaczone także standardy energetyczne dla nowego budownictwa.
Transport
Chodzi oczywiście o rozbudowanie infrastruktury rowerowej, polepszenie transportu publicznego oraz stopniowe wycofywanie samochodów z napędem diesla oraz benzynowym na rzecz aut elektrycznych. Autorzy proponują także ułatwienie połączenia podróżowania samochodem, rowerem i komunikacją przez np. rozbudowę parkingów rowerowych czy opłatę za parking dla samochodu w ramach biletu na autobus.
Sugerują, by promować car-sharing (jak podają, w 2016 Irlandczycy przejechali 48,5 miliardów km. Zawracają uwagę, że zbyt wiele podróży samochodem odbywa się w pojedynkę). Według ich rekomendacji rząd powinien dofinansować wymianę autobusów i taksówek na niskoemisyjne.
Cały raport można pobrać TUTAJ.
Zdjęcie: Jon Chica/Shutterstock
