Zrównoważone miasto powinno opierać się na trzech głównych filarach. Pierwszym filarem są budynki, których emisje zredukowano do zera. Drugim natomiast – odzyskanie z miasta pierwiastków biogennych, które w konwencjonalnym rolnictwie dostarczają nawozy sztuczne. Trzeci filar to z kolei kontakt z zielenią, która ma istotny wpływ na dobrostan mieszkańców. Na łamach SmogLabu publikujemy pomysł na trzy filary zrównoważonego miasta autorstwa Ludomira Dudy i Marcina Popkiewicza.
1. Zeroemisyjne budynki
Redukcja, nawet do 1/5, zapotrzebowania budynków na energię, poprzez poprawę izolacyjności ścian, dachów oraz stropów nad nieogrzewanymi piwnicami. Wprowadzenie wentylacji z wysokosprawnym odzyskiem ciepła oraz wodooszczędnej armatury. Działania te, w połączeniu rozbudową OZE zintegrowanymi z budynkami (pompy ciepła, fotowoltaika, magazyny ciepła, chłodu i akumulatory pełniące role UPS’u) mogą prawie do zera ograniczyć emisję CO2 związaną z utrzymaniem komfortu cieplnego w pomieszczeniach. Wszystkie nowo powstające budynki mogą być plusenergetyczne i efektywne ekonomicznie przy dostępnych obecnie technologiach.
Czytaj również: Miejskie wyspy ciepła. Jak z nimi walczyć? [10 wskazówek]
2. Zamknięcie obiegu pierwiastków biogennych miedzy rolnictwem a miastem
Żywność dostarczana do miasta i materia organiczna produkowana przez zieleń miejską zawierają pierwiastki biogenne (N, P, K, Ca, Mg i mikroelementy), w które musi być zasilana gleba. W konwencjonalnym rolnictwie przemysłowym ich źródłem są nawozy sztuczne. Odzyskanie tych pierwiastków i zawrócenie ich do gleby jest możliwe dzięki fermentacji beztlenowej osadów ściekowych i miejskich odpadów organicznych oraz separacji związków biogennych z pofermentu.
Związki te mogą służyć do produkcji nawozów organicznych dla rolnictwa. Wytworzony w tym procesie biometan może stanowić dyspozycyjne źródło energii w systemach Elektrociepłowni Nowej Generacji (ENG). Może też zasilać miejską komunikację zbiorową. ENG to kogeneracyjna instalacja energetyczna wytwarzająca energię elektryczną w momentach jej deficytu i magazynująca wytworzone ciepło. Magazyn ciepła jest rozładowywany proporcjonalnie do zapotrzebowania sieci ciepłowniczej. Technologie oczyszczania ścieków i fermentacji odpadów organicznych pozwolą na realizację zamknięcia obiegu biogenów. Rozwiązania te są już dostępne na rynku. Są także bardziej ekonomiczne niż obecny sposób oczyszczania ścieków i zagospodarowania miejskich odpadów organicznych.
3. Zielone miasto i komunikacja
Na dobrostan ludzi istotny, pozytywny wpływ ma kontakt z zielenią a w szczególności możliwości osobistej uprawy kwiatów, ziół i warzyw czyli miejskie ogrodnictwo. Podobnie oddziaływane ma naturalne otoczenie, które mogą nam zapewnić technologie zielonych fasad i dachów, w istniejących i nowobudowanych budynkach. Szczególnie ważny jest, w kontekście budowy prozdrowotnego środowiska, ruch na świeżym powietrzu w otoczeniu zieleni. Temu celowi służy budowa parków liniowych czyli wielokilometrowych ciągów zieleni po dwóch stronach arterii pieszo-rowerowej. Zlokalizowane są przy nich różne usługi, np. gastronomiczne, galerie czy księgarnie. Parki łączą wiadukty nad arteriami komunikacyjnymi (jak przejścia dla zwierząt nad autostradami). W ten sposób system parków liniowych staje się zieloną siecią alternatywnej komunikacji.
Obecne arterie komunikacyjne powinny być przeobrażone w sieć metrobusów i ścieżek rowerowych kosztem części jezdni i zazielenione poprzez tworzenie alei drzew i pasów zieleni. Źródłem energii dla transportu miejskiego powinna być energia elektryczna z OZE pochodząca miedzy innymi, z nadwyżek OZE zintegrowanych z budynkami nad ich potrzebami własnymi a przede wszystkim z biometanu produkowanego w miejskich biogazowniach odpadów organicznych. Warunkiem koniecznym dla zielonej przebudowy miast jest zapewnienie podaży wody. Temu celowi powinny służyć systemy retencji wody z oczyszczonych ścieków i wody deszczowej.
Autorzy:
Ludomir Duda – Doktor nauk chemicznych, termodynamik, pionier budownictwa ekologicznego. Założyciel i pierwszy prezes Fundacji Poszanowania Energii oraz Narodowej Agencji Poszanowania Energii. Wynalazca i właściciel patentów z wielu dziedzin techniki.
Marcin Popkiewicz – Polski dziennikarz naukowy i popularyzator nauki specjalizujący się w klimatologii, energetyce i analizach megatrendów. Redaktor naczelny portali ziemianarozdrozu.pl oraz naukaoklimacie.pl
–
Zdjęcie: Lea Rae/Shutterstock
