Udostępnij

Miejskie wyspy ciepła. Jak z nimi walczyć? [10 wskazówek]

29.07.2021

Popularny portal internetowy Bright Vibes opublikował materiał na temat zapobieganiu groźnemu zjawisku – miejskim wyspom ciepła (MWC). MWC są niebezpieczne, ponieważ oprócz dyskomfortu mieszkańców miast, przyczyniają się bezpośrednio do wzrostu śmiertelności, szczególnie seniorów. Walcząc z MWC możemy łagodzić także ekstremalne zjawiska takie, jak powodzie. Kluczem jest zielona i błękitna infrastruktura.

Czym są Miejskie Wyspy Ciepła?

Miejska wyspa ciepła to lokalne zjawisko klimatyczne, które polega na występowaniu podwyższonej temperatury powietrza w mieście w odniesieniu do otaczających je terenów peryferyjnych. Miejska wyspa ciepła wynika z nagromadzenia dużej ilości powierzchni sztucznych, które pochłaniają więcej promieni słonecznych niż są w stanie odbić oraz z małego udziału terenów zielonych, zmniejszonej wilgotności powietrza i słabego przewietrzania terenów miejskich. Dodatkową cegiełką, jaką dokładamy do MWC jest ciepło antropogeniczne, które produkujemy poprzez urządzenia grzewcze, przemysłowe, ruch samochodowy czy choćby poprzez używanie klimatyzacji w upalne dni.

Wskazówki dla miast

Z materiału Bright Vibes dowiadujemy się, że Amerykańska Agencja Ochrony Środowiska w swoich zaleceniach wskazuje na konieczność budowania zielonych dachów i tworzenie map koron miejskich drzew w celu wytypowania obszarów, gdzie występuje deficyt drzewostanu. To nie wszystko. Autorzy z Bright Vibes zebrali kilka innych naukowych opracowań, dzięki czemu powstała lista 10 konkretnych wskazówek dla miast chcących walczyć ze zjawiskiem MWC oraz dla mieszkańców, którzy muszą być gotowi na wysokie temperatury.

1. Jasny beton, białe dachy

Czarne i matowe kolory pochłaniają dużo ciepła słonecznego. Aby łagodzić zjawisko miejskich wysp ciepła należy montować dachy jasnych kolorów. To samo rozwiązanie dotyczy jasnego betonu. Takie powierzchnie odbijają do 50% więcej światła tym samym obniżając temperaturę. Dodatkowym benefitem będzie zmniejszenie ogólnego zapotrzebowania na klimatyzację w budynku, co zmniejsza również koszty.

2. Zielone dachy

To oczywistość, co raz częściej występująca w debacie publicznej w Polsce. Niestety wielokrotnie wykorzystywana przez deweloperów do omijania konieczności zachowania wskaźników biologicznie czynnych. Jednak dobrze zaprojektowana i pielęgnowana zieleń na dachach jest doskonałym izolatorem. Chłodzi otaczające środowisko, a zarazem zmniejsza zapotrzebowanie na klimatyzację niwelując zjawisko MWC. Dodatkowo poprawia lokalnie jakość powietrza.

Czytaj również: W przyszłości będziemy mieszkać w żywych budynkach

3. Sadzenie drzew

Drzewa, a właściwie ich korony doskonale odbijają promieniowanie słoneczne co zmniejsza efekt MWC. Miejskie drzewa zapewniają cień, chłodzą powietrze, zwiększają jego wilgotność. Autorzy raportu wskazują w szczególności na drzewa liściaste. Latem dają one ulgę, a zimą nie blokują tak bardzo pożądanych promieni słonecznych. Miejska zieleń przechwytuje nadmiar wody deszczowej co pomaga zmniejszać zjawisko powodzi.

4. Zielone parkingi

Nie ma nic gorszego niż szczelnie wybetonowany parking pod galerią handlową, biurowcem czy stadionem. Szczególnie, że place te pełne są jedynie w godzinach szczytu. Często stoją puste, nagrzewając miasto. Co raz więcej z nas unika korzystania z samochodu, gdy nie jest to konieczne, ale auta z pewnością pozostaną z nami na długo. Projektując miejsca parkingowe można to zrobić zgodnie z trendem zrównoważonej urbanistyki. Zamiast betonowego placu można zastosować powierzchnie przepuszczalne, co pomaga zmniejszyć odpływ wody deszczowej i efekt miejskich wysp ciepła.

Czytaj również: 30 stopni w cieniu, 53 w rozgrzanym aucie

5. Zwiększanie świadomości

Edukacja oraz zwiększanie świadomości społeczeństwa związanych z wykorzystaniem energii odnawialnej, wdrażaniem norm emisji spalin oraz ograniczaniem emisji CO2 do atmosfery. To wszystko pomaga w zrozumieniu konieczności wdrażania zrównoważonych praktyk, które przynoszą wymierne korzyści nie tylko społeczne, ale również ekonomiczne.

6. Systemy H&C

Zintegrowane systemy grzania i chłodzenia zapewniają całoroczną kontrolę nad temperaturą przy jednoczesnym utrzymaniu stosunkowo niskich kosztów. W Polsce systemy klimakonwektorów stosowane są zazwyczaj w budynkach użyteczności publicznej, biurach i bankach.

7. Wietrzenie zamiast klimy

Po słonecznym dniu temperatura w mieszkaniu może być wysoka. Co raz więcej mieszkań wyposaża się w klimatyzację. Zamiast zbijać temperaturę za pomocą klimatyzacji przewietrzmy dobrze mieszkanie wieczorową porą, gdy powietrze na zewnątrz wyraźnie się ochładza.

Czytaj również: Wyłączmy klimatyzatory. Sadźmy drzewa

8. Wykorzystanie deszczówki

Nadmiar wody deszczowej może być wykorzystany do chłodzenia miast. Nagromadzoną deszczówkę możemy wykorzystać do nawadniania terenów zielonych, spłukiwać nią toaletę, chłodzić nią nagrzewane powierzchnie i budynki lub może być wykorzystywana przez jednostki Straży Pożarnej.

9. Dbaj o własne bezpieczeństwo

Przede wszystkim pamiętaj o nawodnieniu organizmu podczas upałów. Wychodząc z domu pamiętaj o butelce wody do picia, nakryciu głowy chroniącym przed słońcem oraz o stosowaniu kremów z filtrem UV.

10. Pamiętaj o zwierzętach

Zwierzęta domowe również narażone są na upały potęgowane przez MWC. Skrajne przypadki prowadzą do wybijania szyb w nagrzanych samochodach, w których nieodpowiedzialni właściciele zostawiają swoje psy. Pamiętajmy, aby zwierzęta miały stały dostęp do chłodnej wody pitnej oraz starajmy się unikać spacerów w godzinach upalnych szczytów, szczególnie jeżeli łapy naszych mniejszych przyjaciół są wrażliwe na nagrzane powierzchnie.

Zdjęcie tytułowe:  Olga Kashubin/shutterstock

Autor

SmogLab

Udostępnij

Zobacz także

Wspierają nas

Partner portalu

Joanna Urbaniec

Dziennikarka, fotografik, działaczka społeczna. Od 2010 związana z grupą medialną Polska Press, publikuje m.in. w Gazecie Krakowskiej i Dzienniku Polskim. Absolwentka Krakowskiej Szkoła Filmowej, laureatka nagród filmowych, dwukrotnie wyróżniona nagrodą Dziennikarz Małopolski.

Przemysław Błaszczyk

Dziennikarz i reporter z 15-letnim doświadczeniem. Obecnie reporter radia RMF MAXX specjalizujący się w tematach miejskich i lokalnych. Od kilku lat aktywnie angażujący się także w tematykę ochrony środowiska.

Hubert Bułgajewski

Ekspert ds. zmian klimatu, specjalizujący się dziedzinie problematyki regionu arktycznego. Współpracował z redakcjami „Ziemia na rozdrożu” i „Nauka o klimacie”. Autor wielu tekstów poświęconych problemom środowiskowym na świecie i globalnemu ociepleniu. Od 2013 roku prowadzi bloga pt. ” Arktyczny Lód”, na którym znajdują się raporty poświęcone zmianom zachodzącym w Arktyce.

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Martyna Jabłońska

Koordynatorka projektu, specjalistka Google Ads. Zajmuje się administacyjną stroną organizacji, współpracą pomiędzy organizacjami, grantami, tłumaczeniami, reklamą.

Przemysław Ćwik

Dziennikarz, autor, redaktor. Pisze przede wszystkim o zdrowiu. Publikował m.in. w Onet.pl i Coolturze.

Karolina Gawlik

Dziennikarka i trenerka komunikacji, publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach opowiada o Ziemi i jej mieszkańcach. Autorka krótkiego dokumentu „Świat do naprawy”, cyklu na YT „Można Inaczej” i Kręgów Pieśni „Cztery Żywioły”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Jakub Jędrak

Członek Polskiego Alarmu Smogowego i Warszawy Bez Smogu. Z wykształcenia fizyk, zajmuje się przede wszystkim popularyzacją wiedzy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie.

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Od 2020 r. redaktor Odpowiedzialnego Inwestora, dla którego pisze głównie o energetyce, górnictwie, zielonych inwestycjach i gospodarce odpadami. Zainteresowania: szeroko pojęta ochrona przyrody; prywatnie wielbicielka Wrocławia, filmów wojennych, literatury i poezji.

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Tomasz Borejza

Zastępca redaktora naczelnego SmogLabu. Dziennikarz naukowy. Wcześniej/czasami także m.in. w: Onet.pl, Przekroju, Tygodniku Przegląd, Coolturze, prasie lokalnej oraz branżowej.