Góry są najczęstszym kierunkiem świątecznych i sylwestrowych wypraw Polaków. W tym roku zainteresowanie jest szczególnie duże. Większa szansa na śnieg i możliwość posłuchania góralskich kolęd na żywo – to wszystko sprawia, że turyści wybierają Zakopane nie oglądając się na smog. Tymczasem mit czystego górskiego powietrza możemy póki co włożyć między bajki – kontrują ci, którzy znają jakość powietrza na Podhalu.
– Zazwyczaj przedświąteczne weekendy nie obfitowały w turystów pod Tatrami, ale w tym roku jest zupełnie inaczej. Spodziewamy się również najazdu turystów w święta i tradycyjnie, w Sylwestra – zachwalał Zakopane Karol Wagner z Tatrzańskiej Izby Gospodarczej.
Zakopane droższe niż w wakacje, smog w gratisie
Dane serwisu nocowanie.pl potwierdzają wyjątkowe zainteresowanie. Niemal połowa Polaków, którzy wyjeżdżają gdzieś na święta – wybiera Małopolskę. Za dużym zainteresowaniem idą też ceny. Noclegi w Zakopanem kosztują o 30 proc. więcej niż w wakacje. Coraz trudniej również znaleźć nocleg w odpowiednich warunkach.
Okazuje się jednak, że obiegowa prawda o czystym powietrzu z dala od miasta nie ma wiele wspólnego z prawdą. – Turyści chętnie przyjeżdżają do nas na białe święta z widokiem na Tatry. Do tego panuje przekonanie że nic tak dobrze nie robi jak górskie powietrze. I tu zaczyna się problem… Jakość powietrza w górskich miejscowościach jest fatalna. Jeśli nie wieje, normy od razu są przekroczone o kilkaset procent. Lekarze mówią wprost że oddychanie takim powietrzem jest dla wszystkich niebezpieczne a mit czystego górskiego powietrza możemy póki co włożyć między bajki – tłumaczy czytelnikom SmogLabu Magdalena Cygan z Nowotarskiego Alarmu Smogowego.
Stan powietrza w Małopolsce na poranek 23 grudnia nie jest zły. Po kilku dniach ekstremalnie przekroczonych norm wskazania są pozytywne. Wystarczy jednak dzień z gorszymi warunkami atmosferycznymi, żeby powietrze stało się trujące. Jest to szczególnie widoczne podczas bieżącego sezonu grzewczego za sprawą spalania węgla gorszej jakości i zachęt ze strony władz na „palenie wszystkim poza oponami”. W ciągu miesiąca kilkakrotnie normy pyłu PM2.5 były przekroczone o ponad tysiąc procent. Rekord padł 13 grudnia w Ostrowsku pod Nowym Targiem, gdzie stężenie było wynosiło ponad 1700 proc. normy.
Czyste powietrze i Zakopane? Nie podczas sezonu grzewczego
Lekarze przypominają, że smog nie pozostaje obojętny nawet dla tych o końskim zdrowiu. – Bieganie, gry i zabawy na zewnątrz w dni, kiedy normy są przekroczone, mogą zaszkodzić najzdrowszym. Podczas ruchu dochodzi do głębokiej wentylacji i cząsteczki smogu wnikają do oskrzeli, a nawet do pęcherzyków płucnych. Stamtąd przechodzą do organizmu i działają toksycznie na układ krążenia i system nerwowy – ostrzegała na łamach SmogLabu prof. Ewa Czarnobilska.
To, o czym mówią lekarze i aktywiści antysmogowi można zobaczyć. Zdjęcia Macieja Sitarza pokazują, że Zakopane i Podhale duszą się podczas sezonu grzewczego. Zawiesina unosząca się nad górskimi dolinami zawiera toksyczną mieszankę, którą na co dzień muszą oddychać mieszkańcy, a którą z własnego wyboru wybierają zimą turyści.
Zdjęcia: Maciej Sitarz