Jedno z ostatnich badań wskazuje, że ponowne wprowadzenie wilków do górskich lasów Szkocji mogłoby pomóc zarówno w regeneracji drzewostanu, jak i w zmagazynowaniu w nich dwutlenku węgla. Badacze uważają, że ten wielki eksperyment ekologiczny może okazać się spektakularnym sukcesem.
Wilk szary to ssak z rodziny psowatych. Jest to kluczowy drapieżnik w klimacie umiarkowanym półkuli północnej. Wielu specjalistów, zajmujących się badaniami tych ssaków, jednoznacznie stwierdza, że ich obecność sprzyja stabilizacji ekosystemów leśnych.
– Coraz powszechniejsze staje się przekonanie, że kryzysów: klimatycznego i różnorodności biologicznej, nie da się opanować oddzielnie – powiedział profesor Dominick Spracklen, ekspert ds. oddziaływań biosfery i atmosfery na Uniwersytecie w Leeds oraz główny autor najnowszej publikacji naukowej, zaprezentowanej w czasopiśmie Ecological Solutions and Evidence.
Udana reintrodukcja wilka szarego w Parku Narodowym Yellowstone
W USA reintrodukcja (czyli wprowadzenie rodzimego gatunku z powrotem na obszar, na którym niegdyś występował) do wielu ekosystemów zarządzanych na szczeblu krajowym zakończyła się sukcesem. Najbardziej znanym przykładem jest Park Narodowy Yellowstone. Przywrócenie tych pożytecznych drapieżników leśnych w Stanach Zjednoczonych przysłużyło się nie tylko regeneracji lasów, ale też do zmagazynowania dwutlenku węgla.
Naukowcy z Leeds po wykonaniu wielu obliczeń matematycznych doszli do wniosku, że przywrócenie wilków w Szkocji także zakończyłoby się spektakularnym sukcesem. Zarówno w kwestii ekologicznej, jak i klimatologicznej.
– Reintrodukcja wilków do Szkocji jest przedmiotem badań naukowych, które wskazują na możliwe korzyści ekologiczne wynikające z ponownej obecności tych dużych drapieżników. Wytępienie wilków doprowadziło do nadmiernego wzrostu populacji zwierząt kopytnych, co wpłynęło na zmiany w siedliskach. Jednak, mimo potencjalnych korzyści, ich ponowne wprowadzenie na obszarach, gdzie od dawna nie występowały, zwłaszcza na wyspie, budzi kontrowersje i może wiązać się z licznymi wyzwaniami. Dlatego kluczowe jest przeprowadzenie szerokich konsultacji społecznych oraz opracowanie strategii minimalizujących konflikty na linii człowiek-drapieżnik – powiedziała SmogLabowi dr Katarzyna Kozyra-Zyskowska, teriolożka.
Regiony geograficzne objęte badaniami reintrodukcyjnymi
Obszary, na których zdaniem naukowców z Leeds mogłyby być reintrodukowane wilki, to przede wszystkich tereny lasów górskich.
Badacze wyróżnili obszary, które są w maksymalnie dobrym stanie pod kątem przyrodniczym, a jednocześnie człowiek nie jest na nich częstym gościem. To kolejno:
- Cairngorms
- South-West Highlands
- Central Highlands
- North-West Highlands
Wilki, jelenie i lasy. Przyrodnicze naczynia połączone
Regeneracja lasów w dużej mierze jest zależna od stopnia zagęszczenia jeleni szlachetnych (Cervus elaphus) na kilometr kwadratowy. Brytyjscy ekolodzy zauważyli, że jest ono zbyt wysokie, dlatego lasy w Szkocji dramatycznie się. Na zatrzymanie tego zjawiska jest jeden sposób – naukowcy proponują przywrócenie wilków na tereny górskich lasów w Szkocji.
– Musimy przyjrzeć się potencjalnej roli procesów naturalnych, takich jak ponowne wprowadzenie gatunków. W taki sposób, aby odzyskać nasze zdegradowane ekosystemy, co może przynieść dodatkowe korzyści dla klimatu i odnowienia przyrody – powiedzieli w serwisie Science Alert ekolodzy z Wydziału Ziemi i Środowiska na Uniwersytecie w Leeds (Wielka Brytania).
Naukowcy piszą, że maksymalne zagęszczenie jeleni, przy którym może nastąpić regeneracja i utworzenie lasu, zależy od:
- gatunku drzewa,
- rodzaju roślinności,
- żyzności gleby i
- rozmieszczenia roślinożerców.
Wilk szary może pomóc złagodzić zmiany klimatu
Okazuje się, że reintrodukcja wilka szarego w górach Szkocji, może przyczynić się nie tylko do regeneracji lasów, ale też do zmagazynowania w nich dużych ilości dwutlenku węgla.
Naukowcy z Leeds obliczyli, że wprowadzona tam na nowo populacja tego gatunku w uśrednionej liczbie 167 osobników pozwoliłaby do redukcji populacji jelenia szlachetnego poniżej czterech osobników na kilometr kwadratowy.
Ponadto badacze wyliczyli, że w ciągu roku ponowna ekspansja lasów szkockich doprowadziłaby średnio do sekwestracji dwutlenku węgla na poziomie 1 megatony. Przy czym tylko jeden wilk, biorąc udział w selekcji jeleni, miałby wkład w zmagazynowanie aż 6080 ton CO2.
– Duża ekspansja obszarów leśnych, ułatwiona dzięki powrotowi wilków, może przyczynić się do osiągnięcia krajowych celów klimatycznych i przynieść potencjalne korzyści ekonomiczne właścicielom gruntów oraz społecznościom – stwierdzili.
Czy Brytyjczycy są uprzedzeni do wilków?
Znane z Polski uprzedzenie do wilków stanowi jednak nie lada problem. W szczególności negatywnie nastawieni są hodowcy zwierząt gospodarskich.
– Konflikty między ludźmi a dzikimi zwierzętami, w których biorą udział drapieżniki, są częste i należy je rozwiązywać za pomocą polityk publicznych uwzględniających postawy ludzi, aby reintrodukcja zakończyła się sukcesem – mówi ekolog i rolnik Lee Schofield, współautor artykułu.
Naukowcy jednak nie rezygnują i są pełni optymizmu. Uważają, że powrót wilków do szkockich lasów przyniósłby wiele korzyści także dla ludzi.
–
Zdjęcie tytułowe: Holly Kuchera/Shutterstock
