60 proc. mieszkańców Polski uważa zgłaszanie przypadków łamania przepisów antysmogowych za akceptowalne społecznie i moralnie – wynika z badań Polskiego Instytutu Ekonomicznego. Większość nie akceptuje spalania niedozwolonych materiałów, choć z nieco większym pobłażaniem spotyka się korzystanie z urządzeń grzewczych, które nie spełniają norm. Z badań wynika, że wiedza na temat programów oferowanych przed rząd wciąż nie jest wystarczająca.
Polski Instytut Ekonomiczny postanowił zbadać postawy Polaków dotyczące problemu zanieczyszczeń powietrza*. Respondentów poproszono między innymi o ustosunkowanie się do kilku sytuacji związanych z jakością powietrza. Połowa badanych oceniała zachowania z perspektywy subiektywnie postrzeganych norm moralnych. Druga połowa dokonywała natomiast oceny z perspektywy oczekiwań społecznych.
Wśród badanych szczególny sprzeciw wzbudziła praktyka spalania w piecu niedozwolonych materiałów. W tym przypadku więcej Polaków osobiście potępia to zachowanie (ponad 80 proc.), nieco mniej spodziewa się podobnej oceny ogółu społeczeństwa (78 proc.). Z nieco większym poziomem akceptowalności spotkało się korzystanie z urządzeń grzewczych niespełniających norm. W tym przypadku moralnie potępiło ją 64 proc. Polaków, a 59 proc. uważa ją za nieakceptowalną społecznie.
Czytaj także: Smog skraca prognozowaną długość życia średnio o 2 lata. Bardziej niż HIV, wojna i używki
Zgłaszanie wymienionych zachowań odpowiednim organom popiera ponad 60 proc. badanych. Z podobną oceną spotkało się karanie mandatami właścicieli domów korzystających z niedozwolonych pieców (65 proc. pozytywnych ocen w obu perspektywach – moralnej i społecznej).
Problem z wiedzą na temat rządowych programów
„Połowa Polaków uważa, że jakość powietrza w kraju uległa pogorszeniu w ciągu dwóch ostatnich lat. Jedna trzecia dostrzega wzrost zanieczyszczeń w swoim otoczeniu. Blisko dwie trzecie Polaków w swoich codziennych decyzjach bierze pod uwagę wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie swoje i bliskich. Wielu z nich sprawdza informacje o jakości powietrza w okolicy” – mówi Agnieszka Wincewicz-Price, kierownik zespołu ekonomii behawioralnej Polskiego Instytutu Ekonomicznego.
Czytaj także: Prezydent podpisał nowelizację wprowadzającą Centralną Ewidencję Emisyjności Budynków
Okazuje się jednak, że wiedza na temat rządowych programów wspierających poprawę jakości powietrza nie jest wystarczająca.
Ponad trzy czwarte badanych ma świadomość możliwości uzyskania dopłaty lub pożyczki na sfinansowanie wymiany przestarzałego urządzenia grzewczego. Wiedza na temat określonych programów wsparcia finansowego była jednak częściowa: Program Czyste Powietrze kojarzyło 44 proc. ogółu respondentów i tylko 50 proc. mieszkańców domów jednorodzinnych. Jeszcze mniej popularny okazał się program Stop Smog. Co ciekawe, jego znajomość częściej wykazywali mieszkańcy bloków, którzy nie są jego adresatami.
_
* Badanie przeprowadzono w grudniu 2019 roku na reprezentatywnej próbie 1965 dorosłych mieszkańców Polski.
Polski Instytut Ekonomiczny to publiczny think tank, podlegający Prezesowi Rady Ministrów. Powstał w 2018 roku, po zlikwidowaniu Instytutu Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur – Państwowego Instytutu Badawczego.
_
Z całością raportu PIE można zapoznać się tutaj.
Źródło: Polski Instytut Ekonomiczny
Zdjęcie: Shutterstock/Aliaksander Karankevich
