Udostępnij

Akcja #pozywamsmog. "Skarb Państwa próbuje udowodnić, że obywatel nie ma prawa do czystego powietrza"

22.10.2018

Kilka miesięcy temu grupa siedmiu osób (Katarzyna Ankudowicz, Lesław Żurek, Mariusz Szczygieł, Grażyna Wolszczak, Jerzy Stuhr, Zofia Czerwińska i Tomasz Sadlik) złożyła pozwy o smog przeciwko władzom lokalnym lub Skarbowi Państwa. Domagają się podjęcia działań, które poprawią stan powietrza w Polsce oraz zadośćuczynienia, które przekażą na cele charytatywne – jeśli oczywiście uda się wygrać. (pisaliśmy o tym TUTAJ). Właśnie wyznaczono datę pierwszej rozprawy. 10 stycznia sąd w Warszawie zajmie się pozwem Grażyny Wolszczak.

– Jest szansa, że ten proces pójdzie sprawnie – mówi mecenas Radosław Górski, który reprezentuje każdą z osób zaangażowanych w akcję. – Czy wyrok zapadnie od razu? Tego nie jestem w stanie ocenić. Ale sytuacja procesowa jest klarowna, już wiemy, co mówi każda ze stron. Dowodowo sprawa również nie jest skomplikowana – dodaje.
Jak będzie bronił się Skarb Państwa? Jak podkreśla mecenas Górski, jego głównym argumentem jest wymienianie działań, które rzekomo są antysmogowe. Na przykład – organizowanie pikników smogowych czy alarmowanie o wysokich stężeniach zanieczyszczeń. Czyli działania edukacyjne, które przecież nie mają realnego wpływu na zwalczanie smogu.
– Skarb Państwa powołuje się także na raporty Najwyższej Izby Kontroli, ale tylko na wyrwane z kontekstu fragmenty. Całość tych raportów tak naprawdę obciąża Skarb Państwa. Skarb Państwa powołuje się też między innymi na orzeczenie z lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku, z którego wynika, że obywatel nie ma prawa polegającego na korzystaniu z walorów nieskażonego środowiska naturalnego, całkowicie pomijając przy tym poglądy doktryny prawa, późniejsze orzeczenia Sądu Najwyższego czy orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, z których jednoznacznie wynika, iż wspomniane prawo istnieje.  To jest układanie puzzli z różnych wypowiedzi i pism tak, żeby wykazać, że wszystko jest w porządku. Sprowadza się to do tego, że Skarb Państwa próbuje udowodnić, że tak naprawdę obywatel nie ma prawa do czystego powietrza. A to, że chce oddychać, to jego problem – tłumaczy mecenas Górski.
Niezależnie od procesów indywidualnych, niedługo rozpocznie się procedura składania pozwu grupowego. Zostanie ogłoszony nabór osób, które za symboliczną kwotę, znacznie niższą od klasycznych kosztów procesowych, będą chciały pozwać Skarb Państwa za zanieczyszczenie powietrza. Im więcej osób dołączy, tym koszty będą niższe. Zaangażowanie się w pozew grupowy nie będzie wymagało obecności na rozprawach, wystarczy śledzić postępowanie. W sądzie będzie stawiał się jedynie pełnomocnik procesowy.
– Im większy będzie pozew masowy, tym większe wrażenie zrobi na Skarbie Państwa. Już te indywidualne wywołały spory efekt. A dążymy do tego, żeby władze centralne miały świadomość odpowiedzialności, jaka na nich ciąży. Jeśli przegrają, będzie miało to także znaczący wymiar ekonomiczny – Skarb Państwa będzie musiał w takiej sytuacji zwracać powodom koszty leczenia, rehabilitacji, zakupu maseczek, filtrów – wszystkiego, co służy do chronienia się przed smogiem – tłumaczy mecenas Górski.
Nabór osób, które będą chciały dołączyć się do masowego pozwu, będzie ogłoszony w ciągu najbliższych dwóch tygodni.
Fot. Broniszów. Smogowa Mapa Polski.

Autor

Katarzyna Kojzar

Pisze o klimacie, środowisku, a czasami – dla odmiany – o kulturze. Absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego i Polskiej Szkoły Reportażu. Jej teksty ukazują się też m.in. w OKO.press i Wirtualnej Polsce.

Udostępnij

Zobacz także

Wspierają nas

Partnerzy portalu

Partner cyklu "Miasta Przyszłości"

Partner cyklu "Żyj wolniej"

Partner naukowy

Bartosz Kwiatkowski

Dyrektor Frank Bold, absolwent prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprezes Polskiego Instytutu Praw Człowieka i Biznesu, ekspert prawny polskich i międzynarodowych organizacji pozarządowych.

Patrycja Satora

Menedżerka organizacji pozarządowych z ponad 15 letnim stażem – doświadczona koordynatorka projektów, specjalistka ds. kontaktów z kluczowymi klientami, menadżerka ds. rozwoju oraz PR i Public Affairs.

Joanna Urbaniec

Dziennikarka, fotografik, działaczka społeczna. Od 2010 związana z grupą medialną Polska Press, publikuje m.in. w Gazecie Krakowskiej i Dzienniku Polskim. Absolwentka Krakowskiej Szkoła Filmowej, laureatka nagród filmowych, dwukrotnie wyróżniona nagrodą Dziennikarz Małopolski.

Przemysław Błaszczyk

Dziennikarz i reporter z 15-letnim doświadczeniem. Obecnie reporter radia RMF MAXX specjalizujący się w tematach miejskich i lokalnych. Od kilku lat aktywnie angażujący się także w tematykę ochrony środowiska.

Hubert Bułgajewski

Ekspert ds. zmian klimatu, specjalizujący się dziedzinie problematyki regionu arktycznego. Współpracował z redakcjami „Ziemia na rozdrożu” i „Nauka o klimacie”. Autor wielu tekstów poświęconych problemom środowiskowym na świecie i globalnemu ociepleniu. Od 2013 roku prowadzi bloga pt. ” Arktyczny Lód”, na którym znajdują się raporty poświęcone zmianom zachodzącym w Arktyce.

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Martyna Jabłońska

Koordynatorka projektu, specjalistka Google Ads. Zajmuje się administacyjną stroną organizacji, współpracą pomiędzy organizacjami, grantami, tłumaczeniami, reklamą.

Przemysław Ćwik

Dziennikarz, autor, redaktor. Pisze przede wszystkim o zdrowiu. Publikował m.in. w Onet.pl i Coolturze.

Karolina Gawlik

Dziennikarka i trenerka komunikacji, publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach opowiada o Ziemi i jej mieszkańcach. Autorka krótkiego dokumentu „Świat do naprawy”, cyklu na YT „Można Inaczej” i Kręgów Pieśni „Cztery Żywioły”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Jakub Jędrak

Członek Polskiego Alarmu Smogowego i Warszawy Bez Smogu. Z wykształcenia fizyk, zajmuje się przede wszystkim popularyzacją wiedzy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie.

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Od 2020 r. redaktor Odpowiedzialnego Inwestora, dla którego pisze głównie o energetyce, górnictwie, zielonych inwestycjach i gospodarce odpadami. Zainteresowania: szeroko pojęta ochrona przyrody; prywatnie wielbicielka Wrocławia, filmów wojennych, literatury i poezji.

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Tomasz Borejza

Zastępca redaktora naczelnego SmogLabu. Dziennikarz naukowy. Wcześniej/czasami także m.in. w: Onet.pl, Przekroju, Tygodniku Przegląd, Coolturze, prasie lokalnej oraz branżowej.