Nowy rząd Republiki Czeskiej opublikował plan działań na najbliższe lata. Wśród deklaracji znalazły się plany odejścia od węgla w Czechach do 2033 roku. Pozwolić mają na to inwestycje w źródła odnawialne, w tym fotowoltaikę, a także rozwój energetyki jądrowej.
„Stworzymy warunki dla transformacji energetycznej i rozwoju regionów węglowych, tak aby odejście od węgla było możliwe do 2033 roku” – czytamy w strategicznym dokumencie nowego czeskiego rządu, który przed kilkoma dniami ujrzał światło dzienne. Nowe plany związane z energetyką to wynik negocjacji pomiędzy formacjami tworzącymi rządzącą od końca grudnia koalicję.
„Elektrownie węglowe zostaną wyłączone pod warunkiem zapewnienia wystarczających mocy rezerwowych. Nie dopuścimy do załamania się systemów centralnego ogrzewania, będziemy wykorzystywać elektrociepłownie i wyrównamy warunki rynkowe. Przygotujemy przejście sektora ciepłowniczego na źródła niskoemisyjne w taki sposób, aby nie doszło do gwałtownego wzrostu cen. W trybie pilnym przygotujemy strategię dekarbonizacji sektora ciepłowniczego, którą omówimy z odpowiednimi partnerami” – podkreślono.
Czytaj także: Czy Pomorze musi żegnać się z węglem?
Co w takim razie zastąpi węgiel? Zapowiedziany został rozwój energetyki jądrowej, która obecnie odpowiada za około jedną piątą miksu energetycznego Czech. Zadeklarowano także inwestycje w OZE, w tym energetykę słoneczną. Rząd chce przyczynić się do powstania co najmniej 100 tys. nowych instalacji fotowoltaicznych na czeskich dachach do 2025 roku.
„Pierwsze rozsądne i jasne ramy” dla transformacji
Przyspieszenie terminu dekarbonizacji chwalą organizacje proekologiczne, choć pojawiają się komentarze, że termin mógłby być jeszcze bliższy. Zmiana jest jednak znacząca, ponieważ jeszcze przed rokiem czas na odejście od węgla nadal był dyskutowany. Najbardziej prawdopodobnym terminem wydawał się rok 2038, rekomendowany przez czeską „komisję węglową”.
„Z powodu niezdecydowania poprzednich rządów straciliśmy wiele cennych lat. Nadszedł czas, aby zacząć poważnie traktować sprawiedliwą transformację i upewnić się, że ludzie w regionach wydobycia węgla zostaną wysłuchani. I otrzymają potrzebne wsparcie” – powiedziała w oświadczeniu Katerina Davidova z organizacji Centre for Transport and Energy.
Czytaj także: Odejdziemy od węgla w latach 40-tych? Polska podpisała deklarację na COP26
„Chociaż zarówno ze względu na potrzebę szybkiego ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, jak i ze względów gospodarczych, Republika Czeska powinna również przygotować się do odejścia od węgla najpóźniej do 2030 roku, data wybrana przez rząd zapewnia obecnie pierwsze rozsądne i jasne ramy odejścia od niezrównoważonego spalania najbrudniejszego paliwa kopalnego” – napisano w komentarzu grupy czeskich organizacji proekologicznych, opublikowanym na stronach Greenpeace.
Sąsiedzi z „trójkąta węgla brunatnego” za szybszą dekarbonizacją
„Ta decyzja pokazuje, jak szybko w Europie zmienia się podejście do wycofywania energetyki węglowej pod wpływem nowych unijnych celów klimatycznych oraz rosnących cen uprawnień do emisji. Jeszcze rok temu w Pradze toczyły się rozmowy o odejściu od węgla do 2038 roku. Rzeczywistość wymusiła jednak zrewidowanie tych planów” – komentuje Aleksander Śniegocki, ekspert ds. polityki energetyczno-klimatycznej. „Tym bardziej problematyczny jest brak podobnej refleksji w przypadku polskiej polityki energetycznej. Konieczna jest pilna dyskusja na temat zarządzenia szybkim wyjściem z węgla w Polsce w perspektywie pierwszej połowy lat 30.” – podkreśla Śniegocki.
Czytaj także: Z naukowej perspektywy każde opóźnienie to strata. Z politycznej – niekoniecznie
„Podczas gdy Czechy dołączają do Niemiec w zbliżaniu się do zgodnego z Paryżem odejścia od węgla w 2030 roku, Polska wygląda na coraz bardziej oderwaną od rzeczywistości. Sąsiedzi z 'trójkąta węgla brunatnego’ nareszcie zrozumieli, że węgiel nie ma już sensu ani ekonomicznego, ani środowiskowego. Zaprzecza temu już tylko Polska” – ocenia Charles Moore, szef programu europejskiego w think-tanku Ember.
_
Zdjęcie: kamilpetran / Shutterstock.com
