Pszczyna: po dwóch tygodniach na rynku płuca Polskiego Alarmu Smogowego wyruszyły w dalszą drogę. Teraz będą pokazywać jaka jest jakość powietrza w Sosnowcu.
Dwumetrowy model płuc pokrytych przepuszczalnym materiałem, poprzez filtrowanie powietrza imituje ludzki oddech. Dzięki dwutygodniowemu eksperymentowi mieszkańcy Pszczyny mogli zaobserwować, jakim powietrzem oddychają. Już po kilku dniach w Pszczynie płuca miały ciemnoszary odcień.
Przypomnijmy: Pszczyna na południu Śląska została w tym roku ponownie liderem rankingu smogowego pod względem liczby dni z przekroczeniem stężenia pyłu PM10. Mieszkańcy przez niemal jedną trzecią roku oddychają silnie zanieczyszczonym powietrzem.
Przeprowadzony eksperyment pokazuje, jak szybko na płucach osadzają się pyły pochodzące ze spalania węgla, drewna i śmieci w domowych, przestarzałych kotłach, które stanowią zdecydowaną większość źródeł ciepła w mieście.
-Nie spodziewaliśmy się, że płuca zmienią kolor tak szybko, a tkanina pokrywająca je zaczerni się do tego stopnia – mówili przedstawiciele Pszczyńskiego Alarmu Smogowego podczas briefingu podsumowującego kampanię.
Zaprezentowali także porównanie koloru tkaniny pierwszego dnia i po dwóch tygodniach w Pszczynie:
Mobilna instalacja płuc wyposażona jest w pyłomierz, który na bieżąco mierzył poziom pyłów PM 10 i PM 2,5. Po przeanalizowaniu danych okazało się, że przez całe dwa tygodnie średnioroczna norma pyłu PM 2,5 była przekroczona (nie istnieje norma dobowa dla PM 2,5).
– Zaledwie przez 3 dni stężenie pyłu PM10 nie przekroczyło normy dobowej (50 µg /m3) – mówi Joanna Woźnica, członek Stowarzyszenia „Nie Dokarmiaj Smoga”.
– Teraz widzimy, czym oddychamy i jak bardzo nasze powietrze jest zanieczyszczone. Czas zacząć działać i zmieniać naszą rzeczywistość. Za rok wchodzi w życie na Śląsku I etap uchwały antysmogowej – korzystanie z kotłów eksploatowanych ponad 10 lat lub nieposiadających tabliczki znamionowej będzie zabronione. Większość mieszkańców o tym nie wie, dlatego rozpoczęliśmy naszą kampanię informacyjną „Wymień piec! Nie zwlekaj! Czas ucieka!”, w ramach której wieszamy banery przypominające o konieczności wymiany kotłów* – mówi Aleksandra Antes-Szewczyk z Pszczyńskiego Alarmu Smogowego. – Kilka banerów zawisło już przed Świętami w mieście, teraz zamierzamy kontynuować akcję, przekazując je każdemu z dwunastu sołectw okalających miasto. Powietrze nie zna granic, dlatego nasza kampania będzie miała zasięg powiatowy. Patronat nad kampanią zgodziła się objąć pani starosta Barbara Bandoła – dodaje aktywistka.
Na banerach pojawiła się również informacja o rządowym programie Czyste Powietrze, w ramach którego można uzyskać dotację do wymiany kotła i termomodernizacji domu nawet do 37 tys. zł.
Zgodnie z ostatnim raportem Polskiego Alarmu Smogowego, w 2019 roku mieszkańcy Pszczyny wymienili 123 kotły, wykorzystując dotacje gminne i zaledwie 19 kotłów w ramach programu Czyste Powietrze. – Ponieważ inwentaryzacja budynków nie została przeprowadzona, szacujemy, że do likwidacji zostało około 7,5 tys. kopciuchów. Skala problemu jest więc ogromna. Najwyższy czas na dobrą promocję programu Czyste Powietrze i skuteczne przekonywanie ludzi do korzystania z pomocy finansowej oferowanej nie tylko przez gminę, lecz również przez rząd – podkreśla Antes-Szewczyk.
Jak zaznacza, w Pszczynie brakuje Punktu Obsługi Beneficjenta Programu Czyste Powietrze, który ułatwiłby mieszkańcom załatwienie formalności lokalnie i dostęp do informacji o dotacjach. Członkowie stowarzyszenia już od roku zabiegają u burmistrza o stworzenie takiego punktu.
– Świadomość mieszkańców Pszczyny dotycząca smogu jest dramatycznie niska. Na rynku w pobliżu płuc znajduje się lodowisko, przed którym w ciągu ostatniego tygodnia ustawiała się długa kolejka oczekujących – mówi Mirela Swoboda ze Stowarzyszenia „Nie Dokarmiaj Smoga”. – Mieszkańców nie przekonują rankingi, wyniki badań, ani podawane wartości PM10 i PM 2,5. Wielu z nich uważa, że problem smogu nie istnieje. Sporo jeszcze więc pracy przed nami, zarówno w zakresie informacji, jak i edukacji – zaznacza.
* Środki na kampanię pochodzą z Polskiego Alarmu Smogowego i Clean Air Fund
Zdjęcia i wykresy: Pszczyński Alarm Smogowy i Nie Dokarmiaj Smoga
