Na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie odbyła się konferencja „E-Know – 4 żywioły – Człowiek 2050”, stanowiąca drugą edycję wydarzenia z cyklu „ECO KONGRES”. Środowisko naukowe i eksperckie dyskutowało o ekologii, zrównoważonym rozwoju, śladzie węglowym oraz zaangażowaniu społecznym. SmogLab był patronem medialnym konferencji.
Wydarzenie z cyklu „ECO KONGRES” odbyło się na Uniwersytecie Jagiellońskim już po raz drugi. Podobnie, jak przed rokiem, tematyka konferencji była skoncentrowana na najpilniejszych wyzwaniach dla przyszłości planety. A więc kryzysie klimatycznym i problemach środowiskowych, w tym jakości powietrza.
Kongres, odbywający się w Krakowie w Auditorium Maximum UJ, zorganizowano we współpracy z Akademią Górniczo-Hutniczą i Krakowskim Centrum Edukacji Klimatycznej.
„4 żywioły”. Kryzys klimatyczno-środowiskowy widziany z różnych perspektyw
Wykład inauguracyjny wygłosił Jasiek Mela, podróżnik i działacz społeczny. Mówca — który pomimo poważnego wypadku jako 13-latek, w 2004 roku zdobył Biegun Północny wraz z Markiem Kamińskim — mówił z perspektywy 20 lat doświadczeń podróżniczych o tym, że zmiany klimatyczne są widoczne gołym okiem. Mela apelował przy tym, by nie popadać w apatię i zniechęcenie. Zamiast tego powinniśmy starać się zmieniać to, co nam nie pasuje. — Odpowiadamy także za to, czego nie robimy — podkreślał.
Ważnym elementem wydarzenia był zorganizowany z myślą o młodzieży Krakowski Test Wiedzy o Klimacie. Pytania do niego powstały w Krakowskim Centrum Edukacji Klimatycznej. Na rozwiązanie testu, składającego się z 40 pytań, uczestnicy mieli 40 minut. Ponieważ pięcioro uczestników uzyskało jednakowy wynik, konieczne było przeprowadzenie dogrywki. Ostatecznie laureatami konkursu zostali uczniowie XIII LO w Krakowie: Amelia Strużyńska, Karolina Badlik i Filip Krawczyk.
Uwagę zwracała instalacja artystyczna, związana z tematyką wydarzenia. Przed budynkiem Auditorium Maximum znalazły się natomiast edukacyjne płuca Polskiego Alarmu Smogowego, które w ramach ogólnopolskiej akcji podnoszą świadomość mieszkańców gmin i miejscowości w całej Polsce.
W ramach wydarzenia „E-Know – 4 żywioły – Człowiek 2050” miały miejsca wystąpienia inaugurujące kongres, prezentacje naukowe, jak również panel dyskusyjny. Naukowcy i naukowczynie mówili m.in. o wodzie, jakości powietrza wokół nas, zanieczyszczeniu światłem, jak również śladzie węglowym.
ECO KONGRES 2023. Dyskusje o klimacie, środowisku i jakości powietrza
Wspomniany panel dyskusyjny dotyczył natomiast kwestii związanych z przyszłością, w kontekście postępującego problemu zmian klimatycznych. Dyskusję moderowała Ewa Całus (Pełnomocniczka Prezydenta Krakowa ds. edukacji klimatycznej). W panelu udział wzięli: dr Mateusz Chaberski (Rada Klimatyczna Uniwersytetu Jagiellońskiego; Wydział Polonistyki UJ), dr Bohdan Widła (współautor książki „Za pięć dwunasta koniec świata. Kryzys klimatyczno-ekologiczny głosem wielu nauk”; Wydział Prawa i Administracji UJ) i Anna Dworakowska (Krakowski Alarm Smogowy). Była również przestrzeń dla pytań ze strony publiczności.
Poruszane w ramach panelu zagadnienia dotyczyły m.in. śladu węglowego, szczególnie w kontekście podróżowania, przemysłu odzieżowego i gigantów technologicznych. Mówiono również o zaangażowaniu społecznym i aktywizmie.
Anna Dworakowska z KAS opowiadała o doświadczeniach związanych z działalnością antysmogową w Krakowie, chcąc zachęcić zgromadzoną młodzież do zaangażowania społecznego. – Często po prostu trzeba pogodzić się z tym, że będzie ciężko oraz że znajdą się ludzie, którzy będą przeciwko nam. (…). To jest normalne, to jest wpisane w funkcjonowanie społeczeństwa. Nie można się tym zrażać. Warto otoczyć się ludźmi, którzy Was wspierają i działać w grupie – podkreślała Dworakowska. Dr Mateusz Chaberski mówił z kolei m.in. o oddolnym zaangażowaniu studentów, doktorantów i pracowników naukowych w działania na rzecz klimatu. Efektem była inicjatywa KlimatUJ oraz powstanie Rady Klimatycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Dr Bohdan Widła z UJ mówił m.in. o tym, jak ochrona prawa autorskiego potrafi prowadzić do zwiększenia emisji gazów cieplarnianych. Często bowiem koncern odzieżowy ma prawo zniszczyć tzw. podróbki. Podczas gdy mogłyby one na przykład, po odpruciu metek, trafić do potrzebujących. Pojawił się również wątek prawa do naprawy i problemów prawnych w tym kontekście.
Zmiana w zakresie prawa jest jednak możliwa. – Jako społeczeństwo nie osiągnęliśmy jeszcze masy krytycznej, która skłoniłaby decydentów, żeby spróbować to rozważać na poważnie. Jesteśmy bliżej tego, gdzie Krakowski Alarm Smogowy był 10 lat temu, kiedy było trzeba w ogóle uświadamiać ludziom problem, niż w momencie, gdy uchwalalibyśmy zakaz palenia paliwami stałymi – porównywał dr Widła. Zwracał przy tym uwagę, że wiele można zmienić w ramach obecnego systemu. – Potrzeba trochę fantazji i odwagi – podkreślał.
_
Zdjęcia w artykule: Anna Wojnar UJ
