Udostępnij

„Zmiany klimatyczne są widoczne gołym okiem. Odpowiadamy także za to, czego nie robimy”

17.11.2023

Na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie odbyła się konferencja „E-Know – 4 żywioły – Człowiek 2050”, stanowiąca drugą edycję wydarzenia z cyklu „ECO KONGRES”. Środowisko naukowe i eksperckie dyskutowało o ekologii, zrównoważonym rozwoju, śladzie węglowym oraz zaangażowaniu społecznym. SmogLab był patronem medialnym konferencji.

Wydarzenie z cyklu „ECO KONGRES” odbyło się na Uniwersytecie Jagiellońskim już po raz drugi. Podobnie, jak przed rokiem, tematyka konferencji była skoncentrowana na najpilniejszych wyzwaniach dla przyszłości planety. A więc kryzysie klimatycznym i problemach środowiskowych, w tym jakości powietrza.

Kongres, odbywający się w Krakowie w Auditorium Maximum UJ, zorganizowano we współpracy z Akademią Górniczo-Hutniczą i Krakowskim Centrum Edukacji Klimatycznej.

„4 żywioły”. Kryzys klimatyczno-środowiskowy widziany z różnych perspektyw

Wykład inauguracyjny wygłosił Jasiek Mela, podróżnik i działacz społeczny. Mówca — który pomimo poważnego wypadku jako 13-latek, w 2004 roku zdobył Biegun Północny wraz z Markiem Kamińskim — mówił z perspektywy 20 lat doświadczeń podróżniczych o tym, że zmiany klimatyczne są widoczne gołym okiem. Mela apelował przy tym, by nie popadać w apatię i zniechęcenie. Zamiast tego powinniśmy starać się zmieniać to, co nam nie pasuje. — Odpowiadamy także za to, czego nie robimy — podkreślał.

Ważnym elementem wydarzenia był zorganizowany z myślą o młodzieży Krakowski Test Wiedzy o Klimacie. Pytania do niego powstały w Krakowskim Centrum Edukacji Klimatycznej. Na rozwiązanie testu, składającego się z 40 pytań, uczestnicy mieli 40 minut. Ponieważ pięcioro uczestników uzyskało jednakowy wynik, konieczne było przeprowadzenie dogrywki. Ostatecznie laureatami konkursu zostali uczniowie XIII LO w Krakowie: Amelia Strużyńska, Karolina Badlik i Filip Krawczyk.

Uwagę zwracała instalacja artystyczna, związana z tematyką wydarzenia. Przed budynkiem Auditorium Maximum znalazły się natomiast edukacyjne płuca Polskiego Alarmu Smogowego, które w ramach ogólnopolskiej akcji podnoszą świadomość mieszkańców gmin i miejscowości w całej Polsce.

W ramach wydarzenia „E-Know – 4 żywioły – Człowiek 2050” miały miejsca wystąpienia inaugurujące kongres, prezentacje naukowe, jak również panel dyskusyjny. Naukowcy i naukowczynie mówili m.in. o wodzie, jakości powietrza wokół nas, zanieczyszczeniu światłem, jak również śladzie węglowym.

ECO KONGRES 2023. Dyskusje o klimacie, środowisku i jakości powietrza

Wspomniany panel dyskusyjny dotyczył natomiast kwestii związanych z przyszłością, w kontekście postępującego problemu zmian klimatycznych. Dyskusję moderowała Ewa Całus (Pełnomocniczka Prezydenta Krakowa ds. edukacji klimatycznej). W panelu udział wzięli: dr Mateusz Chaberski (Rada Klimatyczna Uniwersytetu Jagiellońskiego; Wydział Polonistyki UJ), dr Bohdan Widła (współautor książki „Za pięć dwunasta koniec świata. Kryzys klimatyczno-ekologiczny głosem wielu nauk”; Wydział Prawa i Administracji UJ) i Anna Dworakowska (Krakowski Alarm Smogowy). Była również przestrzeń dla pytań ze strony publiczności.

Poruszane w ramach panelu zagadnienia dotyczyły m.in. śladu węglowego, szczególnie w kontekście podróżowania, przemysłu odzieżowego i gigantów technologicznych. Mówiono również o zaangażowaniu społecznym i aktywizmie.

Anna Dworakowska z KAS opowiadała o doświadczeniach związanych z działalnością antysmogową w Krakowie, chcąc zachęcić zgromadzoną młodzież do zaangażowania społecznego. – Często po prostu trzeba pogodzić się z tym, że będzie ciężko oraz że znajdą się ludzie, którzy będą przeciwko nam. (…). To jest normalne, to jest wpisane w funkcjonowanie społeczeństwa. Nie można się tym zrażać. Warto otoczyć się ludźmi, którzy Was wspierają i działać w grupie – podkreślała Dworakowska. Dr Mateusz Chaberski mówił z kolei m.in. o oddolnym zaangażowaniu studentów, doktorantów i pracowników naukowych w działania na rzecz klimatu. Efektem była inicjatywa KlimatUJ oraz powstanie Rady Klimatycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Dr Bohdan Widła z UJ mówił m.in. o tym, jak ochrona prawa autorskiego potrafi prowadzić do zwiększenia emisji gazów cieplarnianych. Często bowiem koncern odzieżowy ma prawo zniszczyć tzw. podróbki. Podczas gdy mogłyby one na przykład, po odpruciu metek, trafić do potrzebujących. Pojawił się również wątek prawa do naprawy i problemów prawnych w tym kontekście.

Zmiana w zakresie prawa jest jednak możliwa. – Jako społeczeństwo nie osiągnęliśmy jeszcze masy krytycznej, która skłoniłaby decydentów, żeby spróbować to rozważać na poważnie. Jesteśmy bliżej tego, gdzie Krakowski Alarm Smogowy był 10 lat temu, kiedy było trzeba w ogóle uświadamiać ludziom problem, niż w momencie, gdy uchwalalibyśmy zakaz palenia paliwami stałymi – porównywał dr Widła. Zwracał przy tym uwagę, że wiele można zmienić w ramach obecnego systemu. – Potrzeba trochę fantazji i odwagi – podkreślał.

_

Zdjęcia w artykule: Anna Wojnar UJ

Autor

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Udostępnij

Zobacz także

Wspierają nas

Partnerzy portalu

Partner cyklu "Miasta Przyszłości"

Partner cyklu "Żyj wolniej"

Partner naukowy

Bartosz Kwiatkowski

Dyrektor Frank Bold, absolwent prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprezes Polskiego Instytutu Praw Człowieka i Biznesu, ekspert prawny polskich i międzynarodowych organizacji pozarządowych.

Patrycja Satora

Menedżerka organizacji pozarządowych z ponad 15 letnim stażem – doświadczona koordynatorka projektów, specjalistka ds. kontaktów z kluczowymi klientami, menadżerka ds. rozwoju oraz PR i Public Affairs.

Joanna Urbaniec

Dziennikarka, fotografik, działaczka społeczna. Od 2010 związana z grupą medialną Polska Press, publikuje m.in. w Gazecie Krakowskiej i Dzienniku Polskim. Absolwentka Krakowskiej Szkoła Filmowej, laureatka nagród filmowych, dwukrotnie wyróżniona nagrodą Dziennikarz Małopolski.

Przemysław Błaszczyk

Dziennikarz i reporter z 15-letnim doświadczeniem. Obecnie reporter radia RMF MAXX specjalizujący się w tematach miejskich i lokalnych. Od kilku lat aktywnie angażujący się także w tematykę ochrony środowiska.

Hubert Bułgajewski

Ekspert ds. zmian klimatu, specjalizujący się dziedzinie problematyki regionu arktycznego. Współpracował z redakcjami „Ziemia na rozdrożu” i „Nauka o klimacie”. Autor wielu tekstów poświęconych problemom środowiskowym na świecie i globalnemu ociepleniu. Od 2013 roku prowadzi bloga pt. ” Arktyczny Lód”, na którym znajdują się raporty poświęcone zmianom zachodzącym w Arktyce.

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Martyna Jabłońska

Koordynatorka projektu, specjalistka Google Ads. Zajmuje się administacyjną stroną organizacji, współpracą pomiędzy organizacjami, grantami, tłumaczeniami, reklamą.

Przemysław Ćwik

Dziennikarz, autor, redaktor. Pisze przede wszystkim o zdrowiu. Publikował m.in. w Onet.pl i Coolturze.

Karolina Gawlik

Dziennikarka i trenerka komunikacji, publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach opowiada o Ziemi i jej mieszkańcach. Autorka krótkiego dokumentu „Świat do naprawy”, cyklu na YT „Można Inaczej” i Kręgów Pieśni „Cztery Żywioły”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Jakub Jędrak

Członek Polskiego Alarmu Smogowego i Warszawy Bez Smogu. Z wykształcenia fizyk, zajmuje się przede wszystkim popularyzacją wiedzy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie.

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Od 2020 r. redaktor Odpowiedzialnego Inwestora, dla którego pisze głównie o energetyce, górnictwie, zielonych inwestycjach i gospodarce odpadami. Zainteresowania: szeroko pojęta ochrona przyrody; prywatnie wielbicielka Wrocławia, filmów wojennych, literatury i poezji.

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Tomasz Borejza

Zastępca redaktora naczelnego SmogLabu. Dziennikarz naukowy. Wcześniej/czasami także m.in. w: Onet.pl, Przekroju, Tygodniku Przegląd, Coolturze, prasie lokalnej oraz branżowej.