Udostępnij

Komisja Europejska przedstawiła Europejski Zielony Ład. „Szansa na proklimatyczny zwrot”

11.12.2019

– Po latach nieadekwatnych działań wreszcie mamy szansę na prawdziwy, proklimatyczny zwrot – komentuje treść Europejskiego Zielonego Ładu Izabela Zygmunt, specjalistka od unijnej polityki. Komisja Europejska obiecała dziś miliardy na zielone inwestycje i przedstawiła czasową perspektywę wyzerowania emisji we Wspólnocie. Teraz piłeczka jest po stronie szefów poszczególnych rządów.

– Europejski Zielony Ład jest naszą nową strategią na rzecz wzrostu – wzrostu, którego korzyści są większe niż koszty. Europejski Zielony Ład pokazuje, jak zmienić nasz styl życia i pracy, sposób produkcji i konsumpcji, tak abyśmy żyli zdrowiej, a nasze przedsiębiorstwa były innowacyjne. Wszyscy możemy włączyć się w ten proces i skorzystać z szans, jakie stwarza. – mówiła Ursula von der Leyen przedstawiając swoje pomysły na uczynienie Unii bardziej przyjazną klimatowi.

Przewodnicząca Komisji Europejskiej porównała skalę wyzwań stojących przed Unią do tych, z którymi zmagać musiała zmagać się NASA przygotowując się do wysłania ludzi na księżyc. Dziś stawka jest jednak o wiele wyższa. Wyzerowanie emisji gazów cieplarnianych jest konieczne, by zapewnić bezpieczny byt ludzkiej cywilizacji.

Właśnie taki cel przyświeca Komisji, która chce osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 roku. Oznacza to, że wszystkie pojawiające się emisje będzie można zniwelować, miedzy innymi dzięki zalesianiu czy nowoczesnym technologiom.  Bliższy czasowo cel dotyczy 2030 roku. W ciągu 11 lat Wspólnota w myśl nowych pomysłów ma ograniczyć emisję o 50 do 55 procent w stosunku do roku 1990. Według europejskich Zielonych i części naukowców to może nie wystarczyć. Postulują oni obniżenie wytwarzania gazów cieplarnianych o przynajmniej 65 procent, i to w stosunku do dzisiejszych poziomów. Taki scenariusz ma zagwarantować, że średnia temperatura na świecie nie podniesie się wyżej niż 1,5 stopnia wobec epoki przedprzemysłowej.

Szansa dla Polski

Jednak nawet „kompromisowy” cel emisyjny będzie wymagał głębokiej transformacji energetycznej i gospodarczej. Komisja zapewnia, że nie chce nikogo obciążać ponad możliwości. Kraje członkowskie będą mogły skorzystać ze środków w ramach Europejskiego Planu dla Zrównoważonych Inwestycji. Poza nim komisarze zaproponowali aż 50 różnych mechanizmów politycznych i finansowych, które mają pomóc w odejściu od węgla najmniej zamożnym i najbardziej uzależnionym od nich obszarom. Tylko ta pomoc ma opiewać na przynajmniej 100 miliardów euro. To wielka szansa dla Polski, która będzie zmuszona wykorzystać te środki w sposób odpowiedzialny wobec klimatu – ocenia  Izabela Zygmunt, specjalistka do spraw polityki Europejskiej z organizacji Bankwatch.

To jest poważna suma. Pamiętajmy, że rozmowa o Funduszu Sprawiedliwej Transformacji zaczęła się od niecałych 5 mld Euro. Trzeba jednak mieć świadomość, że to nie będzie duży przelew na osobiste konto Polski, tylko unijny mechanizm finansowania realnych działań służących szybkiemu odchodzeniu od węgla. Jeśli te pieniądze mają trafić do Polski, to nasz rząd nie będzie mógł dłużej działać w myśl zasady, że mamy swój szczególny, węglowy punkt wyjścia, z którego nie zamierzamy się ruszać. Żeby skorzystać z tych pieniędzy trzeba będzie na poważnie rozpocząć transformację w kierunku zeroemisyjności, a więc wyznaczyć harmonogram odchodzenia od węgla i zacząć dialog nt. transformacyjnych planów i strategii dla regionów górniczych, energetyki i całej gospodarki. – komentuje ekspertka.

– Aby walczyć o przyszłość pokoleń, musimy przełożyć ambitne cele redukcji i skomplikowane procedury na konkretne projekty i pozytywne historie. – ocenia Joanna Maćkowiak – Pandera, szefowa Forum Energii – Potrzebujemy kluczowych inicjatyw, takich jak np. czysty transport. Ochrona klimatu oznacza nie tylko ograniczenia, ale przede wszystkim współpracę, czystsze powietrze, komfortowy transport, nowe miejsca pracy i walkę z wykluczeniem społecznym. W tym kontekście „ład – deal” nie jest transakcją ani biznesem, ale zbiorem kwestii o największym znaczeniu dla klimatu, gospodarki i dobrobytu społeczeństwa.

Decyzje należą do krajowych polityków

Jak podkreśla Zygmunt, dokument autorstwa Komisji trzeba na razie potraktować jako „mapę drogową”. Nie jest wiążącym dokumentem ani zbiorem konkretnych przepisów, które teraz będą powstawać w gabinetach w Brukseli i Strasburgu. Później każdy z nich będzie musiał uzyskać akceptację Parlamentu Europejskiego i – co o wiele ważniejsze – również krajowych liderów. Na początek wypowiedzą się oni o celu wyzerowania emisji do 2050 roku. Temat ten będzie jednym z głównych zagadnień rozpoczynającego się w czwartek spotkania szefów unijnych rządów. Jak zapowiedział przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel, negocjacje w tej sprawie rozpoczną się około południa. W ich centrum będzie Polska, która poprzednio zawetowała ten sam pomysł. Tak samo postąpiły Węgry i Estonia. Jak będzie teraz? Minister do spraw Europejskich Konrad Szymański mówił mediom, że nasz rząd będzie potrzebował zapewnienia o sprawiedliwym podziale kosztów transformacji gospodarczej. Wynik czwartkowych rozmów będzie tym ważniejszy, że w Madrycie właśnie trwa szczyt klimatyczny ONZ. Możliwe, że rezultaty europejskich targów o klimat będą miały wpływ również na delegatów obradujących w ramach COP25.

Źródło zdjęcia: Shutterstock / Alexandros Michailidis

Autor

Marcel Wandas

Dziennikarz, autor między innymi Onetu, Holistic News i Weekend.Gazeta.pl. W przeszłości reporter radiowy związany między innymi z Radiem Kraków, Radiem Eska i Radiem Plus. Fan muzyki, bywalec festiwali, wielbiciel krakowskiej Nowej Huty, hejter krakowskiego smogu.

Udostępnij

Zobacz także

Wspierają nas

Partnerzy portalu

Partner cyklu "Miasta Przyszłości"

Partner cyklu "Żyj wolniej"

Partner naukowy

Bartosz Kwiatkowski

Dyrektor Frank Bold, absolwent prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprezes Polskiego Instytutu Praw Człowieka i Biznesu, ekspert prawny polskich i międzynarodowych organizacji pozarządowych.

Patrycja Satora

Menedżerka organizacji pozarządowych z ponad 15 letnim stażem – doświadczona koordynatorka projektów, specjalistka ds. kontaktów z kluczowymi klientami, menadżerka ds. rozwoju oraz PR i Public Affairs.

Joanna Urbaniec

Dziennikarka, fotografik, działaczka społeczna. Od 2010 związana z grupą medialną Polska Press, publikuje m.in. w Gazecie Krakowskiej i Dzienniku Polskim. Absolwentka Krakowskiej Szkoła Filmowej, laureatka nagród filmowych, dwukrotnie wyróżniona nagrodą Dziennikarz Małopolski.

Przemysław Błaszczyk

Dziennikarz i reporter z 15-letnim doświadczeniem. Obecnie reporter radia RMF MAXX specjalizujący się w tematach miejskich i lokalnych. Od kilku lat aktywnie angażujący się także w tematykę ochrony środowiska.

Hubert Bułgajewski

Ekspert ds. zmian klimatu, specjalizujący się dziedzinie problematyki regionu arktycznego. Współpracował z redakcjami „Ziemia na rozdrożu” i „Nauka o klimacie”. Autor wielu tekstów poświęconych problemom środowiskowym na świecie i globalnemu ociepleniu. Od 2013 roku prowadzi bloga pt. ” Arktyczny Lód”, na którym znajdują się raporty poświęcone zmianom zachodzącym w Arktyce.

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Martyna Jabłońska

Koordynatorka projektu, specjalistka Google Ads. Zajmuje się administacyjną stroną organizacji, współpracą pomiędzy organizacjami, grantami, tłumaczeniami, reklamą.

Przemysław Ćwik

Dziennikarz, autor, redaktor. Pisze przede wszystkim o zdrowiu. Publikował m.in. w Onet.pl i Coolturze.

Karolina Gawlik

Dziennikarka i trenerka komunikacji, publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach opowiada o Ziemi i jej mieszkańcach. Autorka krótkiego dokumentu „Świat do naprawy”, cyklu na YT „Można Inaczej” i Kręgów Pieśni „Cztery Żywioły”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Jakub Jędrak

Członek Polskiego Alarmu Smogowego i Warszawy Bez Smogu. Z wykształcenia fizyk, zajmuje się przede wszystkim popularyzacją wiedzy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie.

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Od 2020 r. redaktor Odpowiedzialnego Inwestora, dla którego pisze głównie o energetyce, górnictwie, zielonych inwestycjach i gospodarce odpadami. Zainteresowania: szeroko pojęta ochrona przyrody; prywatnie wielbicielka Wrocławia, filmów wojennych, literatury i poezji.

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Tomasz Borejza

Zastępca redaktora naczelnego SmogLabu. Dziennikarz naukowy. Wcześniej/czasami także m.in. w: Onet.pl, Przekroju, Tygodniku Przegląd, Coolturze, prasie lokalnej oraz branżowej.