Środowisko akademickie przyjęło wspólne stanowisko ws. małopolskiej uchwały antysmogowej. To pokłosie prób rozmontowania przepisów przez radnych sejmiku wojewódzkiego.
Wspólne stanowisko, które jest jednocześnie deklaracją zawiązania koalicji na rzecz czystego powietrza, krakowscy rektorzy przyjęli 21 czerwca 2022 r. „Zły stan powietrza powoduje pogorszenie kondycji zdrowotnej mieszkańców Małopolski […] nie pozostaje też bez wpływu na rozwój gospodarczy naszego regionu” – czytamy w dokumencie.
Akademicy apelują o konsekwentne wdrażanie antysmogowych przepisów, informowanie mieszkańców o konsekwencjach uchwały, a także o pomoc w pozyskiwaniu wsparcia finansowego dla gmin. „Tylko pełne i konsekwentne wdrożenie uchwały antysmogowej pozwoli Małopolsce uwolnić się od problemu zanieczyszczeń powietrza. Nie ma naszej akceptacji dla łagodzenia oraz odkładania w czasie tych przepisów. Za takie opóźnienia zapłacimy wszyscy naszym zdrowiem” – przekonują podpisani pod dokumentem.
Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa jest organizacją, która skupia władze krakowskich uczelni. Ma dbać o standardy kształcenia studentów, wysoki poziom badań naukowych i rozwój szkolnictwa wyższego. Kolegium uczestniczy także w debacie publicznej dotyczącej Krakowa i makroregionu Małopolski.
Zobacz także: Łódź walczy o czyste powietrze mimo prób majstrowania przy uchwale [NASZ FILM]
Rektor UEK: przyspieszyć transformację
Podczas konferencji prasowej na terenie kampusu akademickiego Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, rektor tej uczelni – prof. Stanisław Mazur, podkreślał, że walka o czyste powietrze łączy różne środowiska: akademickie, władz publicznych, biznesu i organizacji pozarządowych. – Spotykamy się, by jasno powiedzieć: chcemy pełnej realizacji zapisów uchwały antysmogowej – przekonywał prof. Mazur.
– Głosy, które pojawiają się w przestrzeni publicznej, mówią o tym, że być może powinniśmy zmienić tę drogę. Nasze rozumienie tej sytuacji jest zupełnie odmienne. Uważamy, że rosnące ceny energii muszą nas prowadzić do przyspieszenia tej transformacji energetycznej. To się dzieje na całym świecie – mówił rektor UEK-u.
Monika Wojtaszek-Dziadusz z Polskiego Alarmu Smogowego wskazywała, że czyste powietrze to nie tylko aspekt zdrowotny, ale także ekonomiczny. – Reprezentuję alarm smogowy z małej, podkrakowskiej gminy. Jednak mówię nie tylko w imieniu mieszkańców Zabierzowa, ale także gmin i mieszkańców całej Małopolski. Nasze dzieci mają takie same płuca, jak dzieci w Krakowie. Jednak krakowskie dzieci już mają zagwarantowaną poprawę powietrza. Dzieci z Zabierzowa czy Nowego Targu oddychają zanieczyszczonym powietrzem, którego normy są wielokrotnie przekroczone – alarmowała Wojtaszek-Dziadusz na wspólnej konferencji prasowej.
– Głęboko wierzę, że władze województwa, które wiele lat temu podjęły tę odważną decyzję o wprowadzeniu uchwały antysmogowej, w żadnym wypadku nie wycofają się z obietnic. Wierzę, że oni będą strażnikami tych przepisów i nie pozwolą, aby tę uchwałę psuć. Przesuwanie terminów uchwały w tym momencie, to jak przesuwanie długodystansowcom mety na samym końcu biegu. To niedopuszczalne – wskazywała antysmogowa działaczka z Zabierzowa.
„Zdrowie największą wartością”
Głos w sprawie zabrał także, prof. Tomasz Grodzicki, prorektor ds. Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. – Występuję, jako przedstawiciel służby zdrowia, uczelni medycznej. Mamy świadomość, że zdrowie jest największą wartością. Różne rzeczy można posiadać, ale zdrowie jeśli odchodzi to często bezpowrotnie. Szkód, które pojawiają się wcześnie w życiu, potem już nie jesteśmy w stanie naprawić – mówił prof. Grodzicki.
Po konferencji prasowej krakowscy rektorzy, razem z reprezentantami krakowskich korporacji i działaczami antysmogowymi podpisali wspólną deklarację na rzecz czystego powietrza.
Uchwała antysmogowa dla Małopolski obowiązuje od 2017 r., jednak najważniejsze przepisy wchodzą w życie z końcem 2022 r. Chodzi o zakaz użytkowania najbardziej trujących, bezklasowych kotłów, które nie spełniają wymogów co najmniej klasy 3. Kolejnym ważnym etapem będzie rok 2027. Od 1 stycznia tego roku zakaz będzie dotyczył także kotłów na drewno i węgiel klasy 3 oraz 4. Bezterminowo można używać kotłów klasy 5, które zostały zainstalowane przed 1 lipca 2017 r. Osobne przepisy obowiązują dla stolicy Małopolski – Krakowa. Tam całkowity zakaz stosowania węgla i drewna obowiązuje od 1 września 2019 r., a naukowe opracowania udowadniają, że powietrze w Krakowie od tego czasu znacząco się poprawiło.
Zobacz także: Kraków i gminy „obwarzanka” przeciw opóźnianiu wejścia w życie uchwały antysmogowej