Kuchenki gazowe mogą być bardziej szkodliwe niż bierne palenie

Naukowcy biją na alarm. Kuchenki gazowe mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi. Badania przeprowadzone w 87 domach stanów Kalifornia i Kolorado w USA wykazały niebezpiecznie podwyższone stężenia benzenu w pomieszczeniach mieszkalnych. Miasta Berkeley i Nowy Jork oraz stan Nowy Jork zdecydowały się na zaprzestanie montowania instalacji gazowych w nowoczesnym budownictwie.

Amerykańscy naukowcy z Uniwersytetu Stanforda i PSE Healthy Energy, instytutu badawczego non-profit, przeprowadzili w 87 domach w Kalifornii i Kolorado badania testowe kuchenek gazowych i propanowych pod względem częstości emisji benzenu i innych związków chemicznych w pomieszczeniach mieszkalnych.

Wykazały one przekroczenie norm zdrowotnych, określonych przez Światową Organizację Zdrowia i Agencję Ochrony Środowiska Stanów Zjednoczonych (EPA).

Kuchenki gazowe. Ostrzeżenia naukowców przed chorobami

W swoim artykule opublikowanym w czasopiśmie Environmental Science & Technology badacze stwierdzili, że nawet niskie dawki benzenu unoszącego się w powietrzu mogą spowodować ryzyko powstania groźnych chorób nowotworowych. takich jak chłoniak i białaczka, prowadzących do uszkodzenia szpiku kostnego. A jego stężenie może być nawet wyższe niż podczas biernego palenia papierosów. Krótsza ekspozycja na benzen hamuje produkcję komórek krwi.

– Obserwowanie, jak stężenie zanieczyszczeń rośnie tak szybko w moim własnym domu i myślenie o tym, co dzieje się dzień po dniu, było motywacją do zmiany – powiedział Rob Jackson, profesor Stanford i współautor badań, podczas briefingu prasowego w gazecie „Today”. Powiedział, że badania skłoniły go do pozbycia się kuchenki gazowej po przetestowaniu we własnym domu metod zastosowanych w badaniu.

Sytuacja związana z wykorzystywaniem w domach kuchenek gazowych stała się na tyle poważna, że część polityków zaczęła reagować. Pierwsze kroki zostały podjęte w miastach Berkeley i Nowy Jork oraz w stanie Nowy Jork.

• Czytaj także: Powietrze w mieszkaniach nawet pięciokrotnie gorsze niż na zewnątrz. Powodem kuchenki gazowe

Benzen w mieszkaniu

Benzen został zdefiniowany przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem jako znany czynnik rakotwórczy. Bardzo często ludzie są nieświadomie narażeni na jego działanie w wyniku palenia papierosów. A także, gdy wdychają dymy z pożarów lasów, czy nawet podczas emisji z rury wydechowej spalinowego samochodu. Mało kto wie jednak, że wytwarza się on również w płomieniach kuchenki gazowej.

Według Światowej Organizacji Zdrowia i Komisji Europejskiej poziom stężenia benzenu w pomieszczeniach jest na tyle niebezpieczny, że należy go zredukować.

– Naprawdę trudno mi wymyślić silniejszą chemiczną przyczynę białaczki niż benzen — powiedział hematolog i onkolog Jan Kirsch podczas briefingu prasowego. Naukowiec ten nie brał udziału w prowadzeniu tych badań.

Co najgorsze, benzen jest silniejszy, niż większość innych czynników rakotwórczych już przy niższych poziomach stężenia. Kirsch jednak uspokaja. — Nie chodzi o to, by wywołać panikę. Chodzi o to, że istnieje ryzyko i chcemy je zmniejszyć.

Co się dzieje po włączeniu pieca gazowego?

Naukowcy odkryli, że wystarczy, gdy jest włączony maksymalnie jeden palnik gazowy albo piekarnik, na temperaturę około 177 st. C przez 45 minut — wówczas stężenie benzenu w kuchni niebezpiecznie przekracza dopuszczalną normę. Jest ono wtedy od 10 do 25 razy wyższe dla kuchenek gazowych niż elektrycznych. – Benzen jest substancją rakotwórczą i budzi obawy — podkreślił Jeffrey Siegel, prof. inżynierii lądowej na Uniwersytecie w Toronto, którego badania są skoncentrowane na jakości powietrza w pomieszczeniach oraz wentylacji. Zdaniem naukowca żadna ilość benzenu nie jest dobra dla zdrowia.

Sytuacja jest na tyle kłopotliwa, że w samych Stanach Zjednoczonych 1/3 gospodarstw domowych korzysta z kuchenek gazowych. Firmy gazowe wręcz zachęcają do ich zakupu poprzez masowe promocje i reklamy firm gazowych.

Jackson uważa, że ludzie dla swojego bezpieczeństwa zdrowotnego i swoich rodzin powinni zdecydować się na zakup urządzeń o czystszym spalaniu. Jednak najlepszym rozwiązaniem jest po prostu nabycie kuchenek indukcyjnych elektrycznych.

– Dorastałem w domu z kuchenką gazową. Nie zastanawiałem się nad tym dwa razy – powiedział podczas briefingu prasowego doktorant Stanford i główny autor badania Yannai S. Kashtan. – Bardzo się cieszę, że teraz mieszkam gdzieś z kuchenką elektryczną.

A co po jego wyłączeniu?

Najnowsze badanie wykazało również, że po wyłączeniu pieca benzen w powietrzu unosi się we wszystkich pomieszczeniach mieszkalnych. Nawet do kilku godzin. A jego stężenie jest w szczególności niebezpieczne, gdy trafia do sypialni.

Spalane drewno, węgiel, nafta czy gaz powodują pogorszenie jakości powietrza w pomieszczeniach poprzez znaczące emisje benzenu. Nie ma większego znaczenia czy kuchenka gazowa jest starego, czy nowego typu. Badanie nie wykazało zbytniej różnicy pod względem norm stężenia benzenu. Choć naukowcy zwrócili uwagę, że dobrze zaprojektowana wentylacja urządzenia ma duże znaczenie. Same okapy nad kuchenkami często powodowały konkretną cyrkulację powietrza po mieszkaniu, zamiast usuwać benzen i inne toksyczne związki chemiczne na zewnątrz.

Nadal nie spełniają one odpowiednich dobrych norm wentylacyjnych w ponad 1/3 gospodarstw domowych.

Inne szkodliwe substancje chemiczne

Włączone kuchenki gazowe powodują emisje nie tylko benzenu, ale i również tlenku węgla (CO), który hamuje oddychanie komórkowe. A także formaldehydu (CHCO), substancji rakotwórczej.

Ponadto, badanie z 2023 r., opublikowane na łamach czasopisma medycznego Environmental Research and Public Health, pokazało wzrost zachorowalności dzieci na astmę z powodu stosowania kuchenek gazowych — to blisko 13 proc. przypadków. Czynnikiem powodującym tę chorobę jest dwutlenek azotu, związek chemiczny, który podrażnia drogi oddechowe.

Kuchenki gazowe przyczyną zmian klimatu

W infrastrukturze gazowej, w tym w urządzeniach kuchennych, występuje „wyciek” metanu, gazu cieplarnianego, który obok dwutlenku węgla ma poważny wpływ na globalne ocieplenie. Miasta Berkeley w Kalifornii i Nowy Jork oraz stan Nowy Jork postanowiły stopniowo wycofywać połączenia gazowe w nowych budynkach. – Powinniśmy zachęcać do korzystania z kuchenek indukcyjnych, szczególnie w społecznościach o niższych dochodach – powiedział Jackson. – Przestaliśmy gotować na węglu 100 lat temu w Stanach Zjednoczonych, ponieważ gaz jest czystszy, a dziś uważam, że powinniśmy w końcu przestać gotować na gazie, ponieważ elektryczność jest czystsza.

Dodał przy tym, że obecnie mamy do dyspozycji lepszą technologię.

• Czytaj także: Chroniąc się przed smogiem możemy narazić się na śmiertelne niebezpieczeństwo

Źródła:

• www.thestar.com/life/gas-stoves-may-produce-higher-levels-of-cancer-causing-chemical-than-second-hand-smoke-new/article_d291eddf-7151-58da-9c22-a7dd9e4c8f90.html
• www.theverge.com/23767216/pollution-gas-stoves-benzene-secondhand-smoke-stanford-study
• www.theguardian.com/environment/2023/jun/20/gas-stoves-benzene-levels-study
• pubs.acs.org/doi/10.1021/acs.est.2c09289

–

Zdjęcie tytułowe: DGLimages/Shutterstock