Udostępnij

Los lasów deszczowych pod znakiem zapytania. Czy pomoże tegoroczny COP30 w sercu Amazonii?

03.02.2025

Co czeka lasy deszczowe w 2025 roku i czy wybór Donalda Trumpa na prezydenta USA może im zaszkodzić?

Global Canopy’s Deforestation Action Tracker monitoruje światowe instytucje finansowe, które podejmują znaczące zobowiązania dotyczące klimatu. W swoim raporcie zaznaczyła, że tylko 10 proc. inwestorów instytucjonalnych, którzy zobowiązali się do ochrony klimatu, posiada solidną politykę w zakresie redukcji wylesiania. Ta jest szczególnie ważna z punktu widzenia ochrony zielonych płuc świata, czyli Amazonii.

Tropikalne lasy deszczowe Amazonii są zagrożone

W Stanach Zjednoczonych ponownie wybrany na prezydenta został Donald Trump. Polityk wywodzący się z partii republikańskiej, słynący ze swojego negacjonistycznego stanowiska względem zmian klimatu oraz dążący do poluzowania przepisów ochrony środowiska naturalnego. Za poprzedniej kadencji prezydenckiej wycofał Stany Zjednoczone z Porozumienia Klimatycznego, które w grudniu 2015 r. zostało ustalone przez prawie wszystkie kraje świata. To samo wydarzyło się w 2025 roku, o czym tydzień temu poinformowało ONZ.

Brak roli przywódczej USA jako lidera w polityce ochrony środowiska i ochrony klimatu grozi tym, że inne kraje, w których interesy środowiskowe są w kolizji z gospodarczymi, mogą poluzować nie tylko przepisy ochrony klimatu, ale też ochrony przyrody. Może mieć to wpływ także na środowiskową politykę Brazylii. Czy obecnemu prezydentowi Luiz Inácio Lula da Silva uda się ochronić w Amazonii tropikalne lasy deszczowe?

Fot. Wylesianie amazońskiej puszczy deszczowej. Drzewa wycinane i palone nielegalnie, aby otworzyć teren pod uprawę roli i hodowlę zwierząt w Jamanxim National Forest, Para, Brazylia. Środowisko. Źródło: PARALAXIS / Shutterstock

Widmo wylesiania Amazonii w Brazylii

Trzeba przyznać, że brazylijski prezydent Lula wiele zrobił na rzecz redukcji wylesiania oraz redukcji emisji gazów cieplarnianych. Niestety wybrani niedawno lokalni i regionalni przywódcy w dorzeczu Amazonii są przeciwko jego polityce środowiskowej. Optują za przywróceniem polityki poprzedniego prezydenta, Jaira Bolsonaro. Dążą do ukrócenia wszelkich działań na rzecz środowiska i klimatu. Ich celem jest poszerzenie działalności wyrębów lasów (w tym nielegalnych), górnictwa oraz rolnictwa. A wszystko to miałoby się odbywać kosztem naturalnych lasów deszczowych Amazonii.

Wielu brazylijskich polityków jest przeciwko reformom, jakie wdrożył prezydent da Silva. W związku z prezydenturą Trumpa cała polityka handlowa Brazylii może ulec zmianie na niekorzyść lasów tropikalnych Amazonii.

Rhett Butler w Mongabay zasugerował, że w ramach eksportu zwiększony popyt na soję, wołowinę i olej palmowy może skusić ludzi do dalszego wylesiania lasów tropikalnych.

Tak więc, lokalne wysiłki na rzecz ochrony przyrody mogą stracić znaczenie, szczególnie jeśli zapotrzebowanie na te produkty drastycznie wzrośnie. W wielu przypadkach może to wynikać także z ingerencji państwa, gdy to zacznie szukać najtańszych środków by podreperować budżet krajowy. Wówczas przyroda z kretesem przegrywa, a dzieje się tak dlatego, że w wielu krajach nie ma ona jeszcze dużej wartości ekonomicznej.

2025 rok będzie kluczowy. Czy świat zrozumie, że bez pełnej ochrony środowiska i klimatu po prostu nie będzie funkcjonować tak jak dawniej? Listopadowy szczyt klimatyczny COP30 odbędzie się teraz w sercu Amazonii, w mieście Belém.

Nowe nadzieje. Czy coś zmieni się na lepsze?

– Organizacja COP30 daje Brazylii szansę na odzyskanie przywództwa w dyplomacji klimatycznej pod przewodnictwem prezydenta Luiza Inácio Luli da Silvy. Od jego powrotu kraj zmniejszył wylesianie, przywracając programy ochrony środowiska i zalesiając zdegradowane tereny. Wybór Belém na gospodarza podkreśla centralną rolę Amazonii w globalnych dyskusjach klimatycznych i jej głębokie słabości – powiedział Butler.

Można rzec, dwa priorytety w jednym. Połączenie polityki klimatycznej z polityką środowiskową, z dużym naciskiem na tę drugą – taki jest ambitny cel organizatorów najbliższego COP. Czy da to decydentom impuls do nowych działań makroekonomicznych, ale w sposób zrównoważony względem środowiska i klimatu?

– Globalne siły ekonomiczne odegrają kluczową rolę w określeniu trajektorii lasów tropikalnych w 2025 r. Od cen towarów po wahania walutowe, dynamika ta będzie wpływać na wskaźniki wylesiania i możliwości ochrony – stwierdził Butler.

Zdjęcie tytułowe: MattoFar8 / Shutterstock

Autor

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Udostępnij

Zobacz także

Wspierają nas

Partnerzy portalu

Partner cyklu "Miasta Przyszłości"

Partner cyklu "Żyj wolniej"

Partner naukowy

Bartosz Kwiatkowski

Dyrektor Frank Bold, absolwent prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprezes Polskiego Instytutu Praw Człowieka i Biznesu, ekspert prawny polskich i międzynarodowych organizacji pozarządowych.

Patrycja Satora

Menedżerka organizacji pozarządowych z ponad 15 letnim stażem – doświadczona koordynatorka projektów, specjalistka ds. kontaktów z kluczowymi klientami, menadżerka ds. rozwoju oraz PR i Public Affairs.

Joanna Urbaniec

Dziennikarka, fotografik, działaczka społeczna. Od 2010 związana z grupą medialną Polska Press, publikuje m.in. w Gazecie Krakowskiej i Dzienniku Polskim. Absolwentka Krakowskiej Szkoła Filmowej, laureatka nagród filmowych, dwukrotnie wyróżniona nagrodą Dziennikarz Małopolski.

Przemysław Błaszczyk

Dziennikarz i reporter z 15-letnim doświadczeniem. Obecnie reporter radia RMF MAXX specjalizujący się w tematach miejskich i lokalnych. Od kilku lat aktywnie angażujący się także w tematykę ochrony środowiska.

Hubert Bułgajewski

Ekspert ds. zmian klimatu, specjalizujący się dziedzinie problematyki regionu arktycznego. Współpracował z redakcjami „Ziemia na rozdrożu” i „Nauka o klimacie”. Autor wielu tekstów poświęconych problemom środowiskowym na świecie i globalnemu ociepleniu. Od 2013 roku prowadzi bloga pt. ” Arktyczny Lód”, na którym znajdują się raporty poświęcone zmianom zachodzącym w Arktyce.

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Martyna Jabłońska

Koordynatorka projektu, specjalistka Google Ads. Zajmuje się administacyjną stroną organizacji, współpracą pomiędzy organizacjami, grantami, tłumaczeniami, reklamą.

Przemysław Ćwik

Dziennikarz, autor, redaktor. Pisze przede wszystkim o zdrowiu. Publikował m.in. w Onet.pl i Coolturze.

Karolina Gawlik

Dziennikarka i trenerka komunikacji, publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach opowiada o Ziemi i jej mieszkańcach. Autorka krótkiego dokumentu „Świat do naprawy”, cyklu na YT „Można Inaczej” i Kręgów Pieśni „Cztery Żywioły”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Jakub Jędrak

Członek Polskiego Alarmu Smogowego i Warszawy Bez Smogu. Z wykształcenia fizyk, zajmuje się przede wszystkim popularyzacją wiedzy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie.

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Od 2020 r. redaktor Odpowiedzialnego Inwestora, dla którego pisze głównie o energetyce, górnictwie, zielonych inwestycjach i gospodarce odpadami. Zainteresowania: szeroko pojęta ochrona przyrody; prywatnie wielbicielka Wrocławia, filmów wojennych, literatury i poezji.

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Tomasz Borejza

Zastępca redaktora naczelnego SmogLabu. Dziennikarz naukowy. Wcześniej/czasami także m.in. w: Onet.pl, Przekroju, Tygodniku Przegląd, Coolturze, prasie lokalnej oraz branżowej.