Udostępnij

Mieszkańcy Małopolski do radnych: nie chcemy być więźniami we własnych domach

24.09.2020

“Ten program tak naprawdę nie jest kierowany do mieszkańców tylko do urzędników. Ja nie mam odwagi pójść do sąsiada i powiedzieć: trujesz mnie. Urzędnicy nie mogą się bać” – mówi mieszkanka Rzepiennika Strzyżewskiego w naszym filmie o kontrowersjach wokół Programu Ochrony Powietrza. Inna rozmówczyni wskazuje: osłabienie programu to nie krok wstecz w rozwoju, ale krok przeciwko życiu. 

Przypomnijmy: część małopolskich gmin i radnych sejmiku dąży do osłabienia Programu Ochrony Powietrza (jest on uchwalany co trzy lata). W osłabionym projekcie usunięto między innymi zakaz ogrzewania paliwami stałymi w uzdrowiskach i obowiązek wymiany kotłów na inne niż węglowe. Zrezygnowano też z szybkiej reakcji na zgłoszenie spalania odpadów, wydłużając czas do dwóch dni roboczych. Tymczasem poprzedni POP został zrealizowany jedynie w 18 procentach.

Do głosowania małopolskich radnych pozostało kilka dni (28 września), więc pojechaliśmy spotkać się z mieszkańcami wybranych gmin (Tuchów – czołówka najbardziej zanieczyszczonych miast według rankingu WHO; gminy tak zwanego “krakowskiego obwarzanka” – tamtejszy smog jest tak intensywny, że zanieczyszcza sam Kraków; Rzepiennik Strzyżewski – wójt tej gminy sprzeciwiał się zapisom programu na ostatnim posiedzeniu sejmiku).

Nasi rozmówcy opowiadają m.in. o częstszych wizytach u lekarzy w czasie okresu grzewczego i smrodzie nie do wytrzymania. O tym, jak sąsiedzi nie chcą się dać przekonać do wymiany kotłów, a po stronie gmin brakuje kogoś, kto mógłby ich do tego zmotywować. Niektórzy z nich przeprowadzili się do domów na uboczu, żeby odetchnąć, tymczasem są dni, kiedy stają się “więźniami we własnych domach”. 

Czytaj także: “Szukajmy rozwiązań, nie wymówek”. Skawina apeluje o ambitny Program ochrony powietrza

Jakie są uwagi radnych?

Szereg radnych, nie zwracając uwagi na potrzeby mieszkańców, chce osłabienia Programu Ochrony Powietrza:

  1. Wydłużenia czasu reakcji na zgłoszenie spalania odpadów,
  2. Ograniczenia liczby kontroli palenisk gdy jest smog
  3. Kontynuowania dotacji z pieniędzy publicznych do kotłów węglowych
  4. Zniesienia wszelkich ograniczeń dotyczących kominków
  5. Zniesienia odpowiedzialności gmin z realizacji uchwały antysmogowej
  6. Możliwości wykorzystania pieniędzy na ochronę powietrza na… budowę i modernizację dróg

Na szczęście wpłynęły też pozytywne poprawki, zwiększające ambicję działań antysmogowych:

  1. Konieczność prowadzenia szybkich i skutecznych kontroli palenisk (np. przy podejrzeniu spalania odpadów)
  2. Odejście od finansowania ze środków publicznych kotłów węglowych,
  3. Ograniczenia dla użytkowania kominków w celach rekreacyjnych gdy za oknem smog,
  4. Szerokie działania informacyjne o obowiązku wymiany kotłów.

Wkrótce dowiemy się, co wybiorą radni. Jak mówi nam w filmie mieszkaniec Tuchowa, politycy także powinni spojrzeć na ten program, jako na szansę:

Możliwe, że politycy boją się tego, że będą musieli zmusić mieszkańców do wymiany kotłów, a później ci mieszkańcy ich rozliczą przy urnie wyborczej. Ja myślę, że powinni wyciągnąć wniosek z tego taki: mamy 2022 rok, więc pomożemy tym osobom, które nie mogą wymienić źródeł ogrzewania i zostaniemy w 2023 roku za to pochwaleni.

Czytaj także: Pierwsze województwo, które zakaże używania kominków, kiedy jest smog

__

Zdjęcie: Martyna Taras

Autor

Karolina Gawlik

Dziennikarka i pieśniarka, opiekunka projektu Mantra Ziemia łączącego świadomą sztukę i głęboką ekologię. Publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach najchętniej opowiada o prawdzie ludzkiego serca oraz naturze jako podmiocie. Autorka dokumentu „Świat do naprawy”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Udostępnij

Zobacz także

Wspierają nas

Partnerzy portalu

Partner cyklu "Miasta Przyszłości"

Partner cyklu "Żyj wolniej"

Partner naukowy

Bartosz Kwiatkowski

Dyrektor Frank Bold, absolwent prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprezes Polskiego Instytutu Praw Człowieka i Biznesu, ekspert prawny polskich i międzynarodowych organizacji pozarządowych.

Patrycja Satora

Menedżerka organizacji pozarządowych z ponad 15 letnim stażem – doświadczona koordynatorka projektów, specjalistka ds. kontaktów z kluczowymi klientami, menadżerka ds. rozwoju oraz PR i Public Affairs.

Joanna Urbaniec

Dziennikarka, fotografik, działaczka społeczna. Od 2010 związana z grupą medialną Polska Press, publikuje m.in. w Gazecie Krakowskiej i Dzienniku Polskim. Absolwentka Krakowskiej Szkoła Filmowej, laureatka nagród filmowych, dwukrotnie wyróżniona nagrodą Dziennikarz Małopolski.

Przemysław Błaszczyk

Dziennikarz i reporter z 15-letnim doświadczeniem. Obecnie reporter radia RMF MAXX specjalizujący się w tematach miejskich i lokalnych. Od kilku lat aktywnie angażujący się także w tematykę ochrony środowiska.

Hubert Bułgajewski

Ekspert ds. zmian klimatu, specjalizujący się dziedzinie problematyki regionu arktycznego. Współpracował z redakcjami „Ziemia na rozdrożu” i „Nauka o klimacie”. Autor wielu tekstów poświęconych problemom środowiskowym na świecie i globalnemu ociepleniu. Od 2013 roku prowadzi bloga pt. ” Arktyczny Lód”, na którym znajdują się raporty poświęcone zmianom zachodzącym w Arktyce.

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Martyna Jabłońska

Koordynatorka projektu, specjalistka Google Ads. Zajmuje się administacyjną stroną organizacji, współpracą pomiędzy organizacjami, grantami, tłumaczeniami, reklamą.

Przemysław Ćwik

Dziennikarz, autor, redaktor. Pisze przede wszystkim o zdrowiu. Publikował m.in. w Onet.pl i Coolturze.

Karolina Gawlik

Dziennikarka i trenerka komunikacji, publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach opowiada o Ziemi i jej mieszkańcach. Autorka krótkiego dokumentu „Świat do naprawy”, cyklu na YT „Można Inaczej” i Kręgów Pieśni „Cztery Żywioły”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Jakub Jędrak

Członek Polskiego Alarmu Smogowego i Warszawy Bez Smogu. Z wykształcenia fizyk, zajmuje się przede wszystkim popularyzacją wiedzy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie.

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Od 2020 r. redaktor Odpowiedzialnego Inwestora, dla którego pisze głównie o energetyce, górnictwie, zielonych inwestycjach i gospodarce odpadami. Zainteresowania: szeroko pojęta ochrona przyrody; prywatnie wielbicielka Wrocławia, filmów wojennych, literatury i poezji.

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Tomasz Borejza

Zastępca redaktora naczelnego SmogLabu. Dziennikarz naukowy. Wcześniej/czasami także m.in. w: Onet.pl, Przekroju, Tygodniku Przegląd, Coolturze, prasie lokalnej oraz branżowej.