Udostępnij

Mikroplastik może szkodzić dżdżownicom i pośrednio całym ekosystemom

13.09.2019

Naukowcy z Anglia Ruskin University wskazują na kolejne potencjalne zagrożenie, związane z obecnością drobin mikroplastiku – tym razem w glebie. Okazuje się, że jego obecność może poważnie szkodzić dżdżownicom, niezwykle istotnym jako spulchniającym i użyźniającym glebę. Ponadto zmienia pH gleby, ograniczając tym samym wzrost niektórych roślin.

Wyniki badań opublikowane w czasopiśmie „Environmental Science & Technology” rzucają nowe światło na wpływ, jaki na glebę może mieć obecność mikroplastiku. Naukowcy chcieli sprawdzić, jak na drobiny tworzyw sztucznych (a konkretnie popularnych PLA oraz HDPE) reagują żyjące w niej dżdżownice. Okazało się, że nie dość, że hamują one ich wzrost, to u części powodują nawet utratę masy ciała. Ponadto wykryto, że mikroplastik zmienia pH gleby, co hamować może z kolei wzrost niektórych gatunków roślin.

Choć oczywiście potwierdzenie i wyjaśnienie przyczyn związku wymaga dalszych badań, wstępne wyniki to jasny sygnał, że warto je prowadzić.

Przypomnijmy: Mikroplastikiem określa się drobiny tworzyw sztucznych, których średnica nie przekracza  od 0,1 μm do 5 mm. W przypadku zanieczyszczenia stosuje się rozróżnienie na mikroplastik pierwotny (trafiający do środowiska bezpośrednio w formie drobin) i mikroplastik wtórny (który dopiero w środowisku, z upływem czasu, rozpada się do postaci mikrodrobin).

!

Czytaj także: Niedopałki papierosów zatruwają glebę i ograniczają wzrost roślin

Po upływie 30 dni w obecności tworzywa sztucznego HDPE (stosowanego m.in. do produkcji butelek plastikowych i toreb foliowych) w przypadku dżdżownic z różowymi końcówkami (Aporrectodea rosea) nastąpił spadek masy ciała o średnio 3,1 procent. W tym samym czasie u dżdżownic, które nie były narażone na kontakt z mikroplastikiem, wystąpił wzrost o 5,1 procent.

Ponadto, obecność obydwu tworzyw sztucznych doprowadziło do spowolnienia wzrostu pędu życicy, co naukowcy wiążą bezpośrednio ze zmianą pH gleby, wywołaną przez mikroplastik. Niewykluczone więc, że i inne gatunki roślin reagują na obecność tworzyw.

„Możliwe, że mechanizmy reakcji na obecność mikroplastiku mogą być podobne do tych zaobserwowanych u wodnych robaków, badanych wcześniej. Skutki [obecności tworzyw sztucznych – SM] obejmują podrażnienie i niedrożność przewodu pokarmowego, ograniczenie wchłaniania składników odżywczych i [tym samym] ograniczenie wzrostu” – powiedział dr Bas Boots z Anglia Ruskin University, współautor badania.

Na istotną rolę dżdżownic dla ekosystemów zwraca uwagę inny współautor badania, Connor Russel:

Dżdżownice można określić 'inżynierami ekosystemów’, ponieważ pomagają one utrzymać glebę w zdrowiu. Robią to poprzez spożywanie martwej materii organicznej, przyczyniając się w ten sposób do większej dostępności składników odżywczych w glebie. (…) Jest wysoce prawdopodobne, że wszelkie zanieczyszczenia wpływające na zdrowie fauny glebowej, takiej jak dżdżownice, mogą oddziaływać [pośrednio – SM] na inne elementy ekosystemu, np. wzrost roślin.

 

Źródło: Anglia Ruskin University

Zdjęcie: Shutterstock/Witaya Proadtayakogool

Autor

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Udostępnij

Zobacz także

Wspierają nas

Partnerzy portalu

Partner cyklu "Miasta Przyszłości"

Partner cyklu "Żyj wolniej"

Partner naukowy

Bartosz Kwiatkowski

Dyrektor Frank Bold, absolwent prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprezes Polskiego Instytutu Praw Człowieka i Biznesu, ekspert prawny polskich i międzynarodowych organizacji pozarządowych.

Patrycja Satora

Menedżerka organizacji pozarządowych z ponad 15 letnim stażem – doświadczona koordynatorka projektów, specjalistka ds. kontaktów z kluczowymi klientami, menadżerka ds. rozwoju oraz PR i Public Affairs.

Joanna Urbaniec

Dziennikarka, fotografik, działaczka społeczna. Od 2010 związana z grupą medialną Polska Press, publikuje m.in. w Gazecie Krakowskiej i Dzienniku Polskim. Absolwentka Krakowskiej Szkoła Filmowej, laureatka nagród filmowych, dwukrotnie wyróżniona nagrodą Dziennikarz Małopolski.

Przemysław Błaszczyk

Dziennikarz i reporter z 15-letnim doświadczeniem. Obecnie reporter radia RMF MAXX specjalizujący się w tematach miejskich i lokalnych. Od kilku lat aktywnie angażujący się także w tematykę ochrony środowiska.

Hubert Bułgajewski

Ekspert ds. zmian klimatu, specjalizujący się dziedzinie problematyki regionu arktycznego. Współpracował z redakcjami „Ziemia na rozdrożu” i „Nauka o klimacie”. Autor wielu tekstów poświęconych problemom środowiskowym na świecie i globalnemu ociepleniu. Od 2013 roku prowadzi bloga pt. ” Arktyczny Lód”, na którym znajdują się raporty poświęcone zmianom zachodzącym w Arktyce.

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Martyna Jabłońska

Koordynatorka projektu, specjalistka Google Ads. Zajmuje się administacyjną stroną organizacji, współpracą pomiędzy organizacjami, grantami, tłumaczeniami, reklamą.

Przemysław Ćwik

Dziennikarz, autor, redaktor. Pisze przede wszystkim o zdrowiu. Publikował m.in. w Onet.pl i Coolturze.

Karolina Gawlik

Dziennikarka i trenerka komunikacji, publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach opowiada o Ziemi i jej mieszkańcach. Autorka krótkiego dokumentu „Świat do naprawy”, cyklu na YT „Można Inaczej” i Kręgów Pieśni „Cztery Żywioły”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Jakub Jędrak

Członek Polskiego Alarmu Smogowego i Warszawy Bez Smogu. Z wykształcenia fizyk, zajmuje się przede wszystkim popularyzacją wiedzy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie.

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Od 2020 r. redaktor Odpowiedzialnego Inwestora, dla którego pisze głównie o energetyce, górnictwie, zielonych inwestycjach i gospodarce odpadami. Zainteresowania: szeroko pojęta ochrona przyrody; prywatnie wielbicielka Wrocławia, filmów wojennych, literatury i poezji.

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Tomasz Borejza

Zastępca redaktora naczelnego SmogLabu. Dziennikarz naukowy. Wcześniej/czasami także m.in. w: Onet.pl, Przekroju, Tygodniku Przegląd, Coolturze, prasie lokalnej oraz branżowej.