Udostępnij

Mikroplastik może szkodzić dżdżownicom i pośrednio całym ekosystemom

13.09.2019

Naukowcy z Anglia Ruskin University wskazują na kolejne potencjalne zagrożenie, związane z obecnością drobin mikroplastiku – tym razem w glebie. Okazuje się, że jego obecność może poważnie szkodzić dżdżownicom, niezwykle istotnym jako spulchniającym i użyźniającym glebę. Ponadto zmienia pH gleby, ograniczając tym samym wzrost niektórych roślin.

Wyniki badań opublikowane w czasopiśmie „Environmental Science & Technology” rzucają nowe światło na wpływ, jaki na glebę może mieć obecność mikroplastiku. Naukowcy chcieli sprawdzić, jak na drobiny tworzyw sztucznych (a konkretnie popularnych PLA oraz HDPE) reagują żyjące w niej dżdżownice. Okazało się, że nie dość, że hamują one ich wzrost, to u części powodują nawet utratę masy ciała. Ponadto wykryto, że mikroplastik zmienia pH gleby, co hamować może z kolei wzrost niektórych gatunków roślin.

Choć oczywiście potwierdzenie i wyjaśnienie przyczyn związku wymaga dalszych badań, wstępne wyniki to jasny sygnał, że warto je prowadzić.

Przypomnijmy: Mikroplastikiem określa się drobiny tworzyw sztucznych, których średnica nie przekracza  od 0,1 μm do 5 mm. W przypadku zanieczyszczenia stosuje się rozróżnienie na mikroplastik pierwotny (trafiający do środowiska bezpośrednio w formie drobin) i mikroplastik wtórny (który dopiero w środowisku, z upływem czasu, rozpada się do postaci mikrodrobin).

!

Czytaj także: Niedopałki papierosów zatruwają glebę i ograniczają wzrost roślin

Po upływie 30 dni w obecności tworzywa sztucznego HDPE (stosowanego m.in. do produkcji butelek plastikowych i toreb foliowych) w przypadku dżdżownic z różowymi końcówkami (Aporrectodea rosea) nastąpił spadek masy ciała o średnio 3,1 procent. W tym samym czasie u dżdżownic, które nie były narażone na kontakt z mikroplastikiem, wystąpił wzrost o 5,1 procent.

Ponadto, obecność obydwu tworzyw sztucznych doprowadziło do spowolnienia wzrostu pędu życicy, co naukowcy wiążą bezpośrednio ze zmianą pH gleby, wywołaną przez mikroplastik. Niewykluczone więc, że i inne gatunki roślin reagują na obecność tworzyw.

„Możliwe, że mechanizmy reakcji na obecność mikroplastiku mogą być podobne do tych zaobserwowanych u wodnych robaków, badanych wcześniej. Skutki [obecności tworzyw sztucznych – SM] obejmują podrażnienie i niedrożność przewodu pokarmowego, ograniczenie wchłaniania składników odżywczych i [tym samym] ograniczenie wzrostu” – powiedział dr Bas Boots z Anglia Ruskin University, współautor badania.

Na istotną rolę dżdżownic dla ekosystemów zwraca uwagę inny współautor badania, Connor Russel:

Dżdżownice można określić 'inżynierami ekosystemów’, ponieważ pomagają one utrzymać glebę w zdrowiu. Robią to poprzez spożywanie martwej materii organicznej, przyczyniając się w ten sposób do większej dostępności składników odżywczych w glebie. (…) Jest wysoce prawdopodobne, że wszelkie zanieczyszczenia wpływające na zdrowie fauny glebowej, takiej jak dżdżownice, mogą oddziaływać [pośrednio – SM] na inne elementy ekosystemu, np. wzrost roślin.

 

Źródło: Anglia Ruskin University

Zdjęcie: Shutterstock/Witaya Proadtayakogool

Autor

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Udostępnij

Zobacz także

Wspierają nas

Partner portalu

Joanna Urbaniec

Dziennikarka, fotografik, działaczka społeczna. Od 2010 związana z grupą medialną Polska Press, publikuje m.in. w Gazecie Krakowskiej i Dzienniku Polskim. Absolwentka Krakowskiej Szkoła Filmowej, laureatka nagród filmowych, dwukrotnie wyróżniona nagrodą Dziennikarz Małopolski.

Przemysław Błaszczyk

Dziennikarz i reporter z 15-letnim doświadczeniem. Obecnie reporter radia RMF MAXX specjalizujący się w tematach miejskich i lokalnych. Od kilku lat aktywnie angażujący się także w tematykę ochrony środowiska.

Hubert Bułgajewski

Ekspert ds. zmian klimatu, specjalizujący się dziedzinie problematyki regionu arktycznego. Współpracował z redakcjami „Ziemia na rozdrożu” i „Nauka o klimacie”. Autor wielu tekstów poświęconych problemom środowiskowym na świecie i globalnemu ociepleniu. Od 2013 roku prowadzi bloga pt. ” Arktyczny Lód”, na którym znajdują się raporty poświęcone zmianom zachodzącym w Arktyce.

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Martyna Jabłońska

Koordynatorka projektu, specjalistka Google Ads. Zajmuje się administacyjną stroną organizacji, współpracą pomiędzy organizacjami, grantami, tłumaczeniami, reklamą.

Przemysław Ćwik

Dziennikarz, autor, redaktor. Pisze przede wszystkim o zdrowiu. Publikował m.in. w Onet.pl i Coolturze.

Karolina Gawlik

Dziennikarka i trenerka komunikacji, publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach opowiada o Ziemi i jej mieszkańcach. Autorka krótkiego dokumentu „Świat do naprawy”, cyklu na YT „Można Inaczej” i Kręgów Pieśni „Cztery Żywioły”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Jakub Jędrak

Członek Polskiego Alarmu Smogowego i Warszawy Bez Smogu. Z wykształcenia fizyk, zajmuje się przede wszystkim popularyzacją wiedzy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie.

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Od 2020 r. redaktor Odpowiedzialnego Inwestora, dla którego pisze głównie o energetyce, górnictwie, zielonych inwestycjach i gospodarce odpadami. Zainteresowania: szeroko pojęta ochrona przyrody; prywatnie wielbicielka Wrocławia, filmów wojennych, literatury i poezji.

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Tomasz Borejza

Zastępca redaktora naczelnego SmogLabu. Dziennikarz naukowy. Wcześniej/czasami także m.in. w: Onet.pl, Przekroju, Tygodniku Przegląd, Coolturze, prasie lokalnej oraz branżowej.