Wokół nas codziennie piętrzą się odpady. Złe nawyki Polaków to m.in. wynik długoletnich zaniedbań w edukacji ekologicznej. Na szczęście młodzież coraz chętniej angażuje się w inicjatywy społeczne, w tym związane z właściwą gospodarką odpadami. Efekt? Młodzi sprzątają po poprzednim pokoleniu. Międzynarodowy Dzień Recyklingu to dobry moment, żeby o tym przypomnieć.
Jedną z takich inicjatyw jest Program Mniej Plastiku realizowany w ramach olimpiady Zwolnieni z Teorii. Angażuje on młodych Polaków w działania mające na celu zapobieganie powstawaniu plastikowych śmieci. Szerzy też wiedzę jak z nimi powstępować, gdy już zostały wytworzone. Od lutego trwa druga edycja programu.
Młodzież angażuje się w ekologię
Ekologia nie jest już tylko trendem szerzonym przez działaczy społecznych. Jak wynika z badania Growth from Knowledge, ochrona środowiska jest ważna dla 61 proc. Polaków. 75 proc. gospodarstw domowych oszczędza energię i wodę oraz segreguje odpady. Życie w sposób, który nie szkodzi środowisku, staje się nowym wymiarem codzienności. Zwłaszcza dla młodych, urodzonych w czasach widocznych już skutków zmian klimatycznych. Dla nich segregacja odpadów i minimalizacja zużycia plastiku są ważną częścią życia.
– Ekologia to trzeci najpopularniejszy temat projektów. Tylko w tej edycji zajmuje się nim aż 325 zespołów. Te wybory odzwierciedlają zainteresowania młodych ludzi i są swoistym głosem pokolenia, który wskazuje, co jest dla nich najważniejsze i wymaga ulepszenia. Ukazuje to powszechne obawy młodego pokolenia o postępujące zmiany klimatu – mówi Emir Chahed z Fundacji Zwolnieni z Teorii.
Chahed podkreśla, że osoby zrzeszone w projekcie są odpowiedzialne, świadome ekologicznie i kreatywne. Ich działania dają wymierne efekty. Organizatorzy przewidują, że z roku na rok chętnych ulepszać stan środowiska będzie coraz więcej.
Co jest najistotniejszym problemem w odniesieniu do plastiku? Na to pytanie odpowiedział SmogLabowi Piotr Rymarowicz, prezes Towarzystwa na Rzecz Ziemi:
– Plastik „wala się” wszędzie. Według mnie głównym problemem jest zanieczyszczenie środowiska/krajobrazu odpadami plastiku. Kolejny to fakt, że niektóre z nich nie nadają się do recyklingu, jak np. PCW (polichlorek winylu – przyp. red.). Do tego dochodzą oczywiście wszystkie problemy związane z mikroplastikiem – wylicza specjalista.
Zobacz także: Farmaceuta codziennie sprząta z synem las w Gdyni [FILM]
Młodzi sprzątają i edukują
W obecnej edycji Programu Zwolnieni z Teorii bierze udział prawie 100 osób działających w 21 zespołach. Młodzi uczestnicy realizują projekty społeczne na rzecz redukcji lub recyklingu plastiku. Działają zgodnie ze strategią REset Plastic Grupy Schwarz, będącej właścicielem sklepów sieci Lidl i Kaufland. Strategia REset Plastic obejmuje kilka obszarów działania: projektowanie, redukowanie, niwelowanie wykorzystania plastiku, recykling, innowacje i edukację. Wszystko wynika ze świadomości, że każdy z nas jest odpowiedzialny za środowisko.
Wśród zespołów jest elbląski Earth Day Everyday. Zespół realizuje prelekcje o ekologii dla ponad 500 uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Wzięło w nich udział już kilkaset osób. Prelekcje traktują nie tylko o odpadach, ale również marnowaniu żywności, czy zanieczyszczeniu oceanów. Młode aktywistki prowadzą także badania ankietowe dotyczące tego, jak istotna jest ekologia wśród ich rówieśników i organizują wywiady z ekologami.
– W trakcie warsztatów dogłębnie poruszamy problem jednorazowego plastiku, jednego z największych wyzwań, z którymi mierzą się współcześnie naukowcy i ekolodzy. Tłumaczymy swoim rówieśnikom, że wyprodukowanie plastikowej butelki na wodę kosztuje nas dodatkowe 5 litrów wody zużywanej w trakcie produkcji. Zachęcamy też do korzystania z tego co mamy i ograniczania zużywania jednorazowego plastiku np. reklamówek podczas zakupów. To się opłaca nie tylko planecie, ale też nam – mówi Mirella Kłosińska, liderka Earth Day Everyday.
Jak mówi SmogLabowi, na sobotę 19.03. licealiści planują akcję sprzątania elbląskiego parku leśnego pod nazwą „Bażantarnia w Twoich rękach”. Nie chodzi w niej jedynie o miły, wiosenny spacer lasem, ale o coś znacznie więcej. – Toksyczne odpady wsiąkają w glebę, co zanieczyszcza ją samą oraz wody. Dodatkowo, śmieci leżące w lesie są dużym zagrożeniem dla zwierząt, które, przez specyficzne zapachy wydzielane przez odpady, mylą je z jedzeniem.
Warsztaty dla młodych
Młodzi, którzy w ramach Zwolnionych z Teorii realizują projekty na temat redukcji lub recyklingu plastiku, mogą skorzystać z trzech warsztatów, które pomogą im lepiej przygotować się do działania. Pierwszy z nich będzie dotyczył obiegu zamkniętego i redukcji plastiku w życiu codziennym. Pozostałe dwa wyposażą młodych w kompetencje do działań z mediami i na platformach internetowych. Jeden z warsztatów poprowadzi Daria Rogowska, która aktywnie działa na rzecz podnoszenia świadomości ekologicznej.
– W 1950 r. wyprodukowano 1,5 mld ton plastiku, a w 2015 r. już 332 mld ton. To ogromny skok! Plastik jest powszechnie stosowany w wielu obszarach, dlatego trzeba wykorzystywać też ten, który już mamy. Działać musimy my sami, ale też instytucje i przedsiębiorstwa. Taką inicjatywą jest program Mniej Plastiku, który zwraca uwagę na problem i angażuje młodych ludzi z całej Polski w działania na rzecz planety – mówi Daria Rogowska autorka bloga „Ekocentryczka”.
Zwolnieni z teorii, ale nie z praktyki
W Olimpiadzie Zwolnieni z Teorii każdego roku biorą udział setki młodych. Od rówieśników wiedzą, że dzięki realizacji swojego własnego projektu społecznego mogą realnie wpłynąć na otoczenie i produktywnie spędzić czas ze znajomymi, organizując pożyteczne inicjatywy. Dodatkowo, zdobyte przez nich kompetencje miękkie mogą później wykorzystać na rynku pracy. Oprócz tego otrzymują certyfikaty ukończenia Programu Mniej Plastiku i Project Management Institute (rozpoznawalny certyfikat zarządzania projektami).
Organizowana przez Zwolnionych z Teorii praktyczna, ogólnopolska olimpiada, daje uczniom możliwość przygotowania własnych projektów społecznych. Po realizacji własnej inicjatywy uczestników prowadzi nowoczesna platforma edukacyjna. Dzięki niej młodzi wiedzą jak działać i uczą się zarządzania projektem w profesjonalny sposób. Jak zapewniają organizatorzy, bardzo cenią sobie pracę w zespole. Uważają, że poważnych zmian nie da się dokonać w pojedynkę.
Młodzi sprzątają świat. Mogą go zmienić na lepszy
Program Mniej Plastiku wspiera Lidl Polska, ale to nie jedyne działanie z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu, w które angażuje się sprzedawca. Do jego działań na rzecz redukcji plastiku oraz zwiększania recyklingu zaliczyć można znakowanie części owoców i warzyw naturalnym światłem, dzięki czemu nie są sprzedawane w opakowaniach oraz oferowanie klientom torebek wielokrotnego użytku.
– W Lidlu wierzymy, że młodzi mogą zmieniać świat, dlatego z ogromnym zainteresowaniem i otwartością wspieramy ich działania, uznając redukcję plastiku za jeden z naszych priorytetów – mówi Aleksandra Robaszkiewicz, Head of Corporate Communications and CSR w Lidl Polska .
W asortymencie Lidla znajdują się produkty w opakowaniach wytworzonych w 100 proc. z materiału z recyklingu. To np. woda marki Saguaro, biodegradowalne chusteczki dla dzieci oraz kosmetyki bez mikroplastiku. W ofercie czasowej były dostępne buty, do których produkcji wykorzystano plastik zebrany z terenów przybrzeżnych. Sprzedawano także artykuły gospodarstwa domowego wytworzone z surowców z recyklingu.
Małe wielkie kroki ku czystszemu środowisku
– Zobowiązaliśmy się, że będziemy dążyć do zmniejszenia zużycia plastiku w opakowaniach jednostkowych oraz zbiorczych produktów marek Lidla, oraz do tego, aby 100 proc. opakowań marek własnych Lidla maksymalnie nadawało się do recyklingu do 2025 r. Dążymy także do tego, aby wykorzystanie recyklatu (surowca pozyskiwanego w zakładach recyklingowych – przyp. red.) w plastikowych opakowaniach produktów marek własnych wyniosło średnio 25 proc. – dodaje Aleksandra Robaszkiewicz.
Jednocześnie zapewnia, że Lidl, jako sprzedawca detaliczny żywności, ma pełną świadomość swojej odpowiedzialności za środowisko naturalne. W związku z tym, sieć stara się wprowadzać coraz to nowe ulepszenia.
– Ważne są zmiany na poziomie jednostki, nawet najmniejsze. Mimo, że jesteśmy pojedynczymi ludźmi, razem możemy znacznie więcej. Choćby korzystanie z wielorazowych butelek z filtrem jest małym krokiem do wielkiej zmiany – tłumaczy w rozmowie ze SmogLabem Mirella Kłosińska. -Zachęcam każdego mojego rówieśnika do realizacji swojego własnego projektu społecznego w ramach Zwolnionych z Teorii. Jest to nie tylko wspaniałe doświadczenie, ale także możliwość nauczenia się wielu rzeczy o sobie samemu – podsumowuje.
–
Zdjęcie tytułowe: Dragon Images/Shutterstock
