Udostępnij

Morskie ptaki narażone na nową chorobę. Wszystko przez dietę pełną plastiku

04.07.2023

Naukowcy odkryli nową dziwną chorobę – plastikozę. Co ważne, wywiera ona potężny wpływ na ptaki morskie burzyki bladodziobe (Ardenna carneipes). Ptaki te spożywają odpady plastikowe nasycone glonami.

Burzyk bladodzioby to średniej wielkości ptak morski o ciemnych piórach i potężnym haczykowatym dziobie. Zamieszkuje on australijską wyspę Lord Howe, ok. 600 km od wschodnich wybrzeży Australii. Co więcej, obszar ten widnieje na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Australijsko-brytyjski zespół naukowy odkrył nową chorobę u burzyków bladodziobych, która jest przyczyną powstawania rozległych blizn w tkankach przewodu pokarmowego.

Naturalny materiał skalny – pumeks, nie wywiera szkodliwego wpływu na organizmy tych ptaków. Jest przez nie zjadany dla łatwiejszego trawienia. Co więcej, naukowcy uważają, że plastikoza może zaszkodzić innym gatunkom morskich ptaków. Jej przyczyną jest spożywanie przez ptaki nadmiernych ilości zanieczyszczeń makroplastikowych w oceanie (75 proc.).

Najnowsze majowe badania na łamach Journal of Hazardous Materials, przedstawiło badania histologiczne u burzyków bladodziobych. Czyli tych ptaków morskich, u których zidentyfikowano zanieczyszczenie oceanicznym plastikiem.

 class=
Fot. Naukowcy zidentyfikowali chorobę zwaną plastikozą u burzyka bladodziobego. Źródło: Duncan/Flickr

Badania histologiczne żołądków u burzyków

Naukowcy odkryli wysoki stopień zależności między odpowiednią ilością spożytego plastiku a żołądkiem gruczołowym. Jest on pierwszą częścią ptasiego żołądka. Poza tym zaobserwowano kluczową korelację.

Mianowicie – im więcej spożytego plastiku, tym więcej blizn w tkance żołądka. Stwierdzili, że choroba u burzyków może być bardzo poważna. Może ona grozić stopniowym rozpadem gruczołów kanalikowych w przedsionku żołądka. Ponadto utrata tych gruczołów może narazić te ptaki na zwiększenie infekcji oraz napływ patogenów. Poza tym może to spowodować niewydolność trawienia pokarmu i wchłaniania niektórych witamin.

Naukowcy badając żołądki burzyków stwierdzili chorobę zwłóknieniową. Wówczas nazwali ją plastikozą. Obecny w środowisku plastik zaczął coraz bardziej wpływać na organizmy dzikich zwierząt w środowisku naturalnym. W organizmach ptaków przełykających małe kawałki plastiku tworzył się stan zapalny przewodu pokarmowego.

Po jakimś czasie ten stan zapalny zanika i wytwarzają się w zniekształconej tkance żołądka blizny. Powodują one trudności w trawieniu. Mają one negatywny wpływ na wzrost i przeżycie burzyków bladodziobych.

Podczas tegorocznego marcowego badania użyto barwnik Trichrome Masson. Jest to siedmioodczynnikowy zestaw do barwienia włókien mięśniowych i kolagenowych. Za jego pomocą pokazano dowody naukowe, świadczące o wystąpieniu zwłóknienia wywołanego przez tworzywa sztuczne. Właśnie kolagen posłużył jako marker tworzenia się blizny w brzuchu 30 piskląt burzyka bladodziobego (Ardenna carneipes).

Ważne zmiany fizjologiczne. Morskie ptaki po spożyciu makroplastiku

Ptaki zainfekowane na zewnątrz wydają się zdrowe. Jednak wewnątrz ich organizmów zachodzą nieprzyjemne zmiany fizjologiczne. Te mogą być bolesne. Wkrótce badania ujawnią więcej szczegółów z zakresu ekotoksykologii ornitologicznej jak mogą być rozległe obrażenia u burzyków bladodziobych.

Naukowcy apelują by badaniami objąć następne gatunki ptaków oraz innych grup morskich zwierząt. Alex Bond, główny kustosz odpowiedzialny za ptaki w Muzeum Historii Naturalnej, powiedział: To badanie jest pierwszym, w którym zbadano tkankę żołądka. Pokazuje ono, że spożycie plastiku może spowodować poważne uszkodzenia układu pokarmowego u tych ptaków.

Naukowcy z grupy badawczej Adrift Lab, zauważyli, że na razie zaobserwowano pojedyncze osobniki burzyków bladodziobych narażonych na spożywanie plastikowych odpadów. Poza tym nadal nie wiadomo, czy podobne zaburzenia fizjologiczne po zjedzeniu makroplastku pojawiły się już w populacjach tego gatunku.

 class=
Rys. Obrazy przedstawiają blizny (niebieskie) w żołądkach burzyka bladodziobego, od najmniej dotkniętych po lewej stronie do najbardziej dotkniętych po prawej stronie. Naukowcy przypisywali blizny po połknięciu fragmentów plastiku. Żródło: Charlton-Howard i in., 2023 , CC BY

Morskie ptaki obciążone plastikiem

Wcześniejsze badanie z 2014 r. wykazało zmniejszenie kondycji ciała piskląt burzyków bladodziobych. U tych ptaków morskich przyczyną okazało się obciążenie ich organizmów zanieczyszczeniami. Jak wiadomo te pochodziły z fragmentów makroplastiku.

Z kolei badanie z 2019 r. opisało korelację między ilością spożytego plastiku a różnymi aspektami chemii krwi. Zaobserwowano, że burzyki miały w swoich organizmach niższy poziom wapnia we krwi. Poza tym miały również wyższy poziom cholesterolu i kwasu moczowego po zjedzeniu odpadów plastikowych.

Oprócz tego kolejne badanie z 2021 r. ujawniło nagromadzenie plastiku w jelitach u liczącej 90 proc. populacji burzyków bladodziobych. Co istotne, naukowcy zauważyli, że plastikowe odpady pływające w oceanie zaczynają pachnieć jak jedzenie. Więc to zapach glonów w makroplastiku wprowadza ptaki w błąd.

W styczniowym badaniu z 2023 r. zauważono u burzyków bladodziobych uszkodzenia wielu narządów. Przyczyną było spożycie fragmentów makroplastiku. Były to pierwsze badania opisowe nadprodukcji tkanki bliznowatej w żołądku gruczołowym ptaków. Czyli tam, gdzie zachodzą procesy trawienia chemicznego. Właśnie tak zdiagnozowano u zwierząt pierwsze zwłóknienia tkankowe.

Ponadto dr Matthew Savoca, ekolog behawioralny na Uniwersytecie Kalifornijskim w Stanford, na łamach serwisu popularno-naukowego The Conversation napisał:

– Ten proces zwany zwłóknieniem oznacza, że organizm reaguje na uraz lub uszkodzenie. U ludzi zwłóknienie występuje w płucach długoletnich palaczy i osób z powtarzającym się, długotrwałym narażeniem na działanie azbestu. – Jak dodał, nagromadzenie nadmiernej tkanki bliznowatej prowadzi do osłabienia funkcji narządów. – Ponadto może umożliwić chorobom przedostanie się do organizmu przez uszkodzone narządy – wytłumaczył.

Źródła:

  • www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0304389423003722
  • www.audubon.org/news/plastic-pollution-so-pervasive-its-causing-new-disease-seabirds
  • www.theguardian.com/environment/2023/mar/03/plasticosis-new-disease-caused-by-plastics-discovered-in-seabirds
  • theconversation.com/seabirds-that-swallow-ocean-plastic-waste-have-scarring-in-their-stomachs-scientists-have-named-this-disease-plasticosis-201506
  • www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0269749113006532
  • pubs.acs.org/doi/10.1021/acs.est.9b02098
  • www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0269749121016687
  • www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0304389422019112

Zdjęcie tytułowe: Imogen Warren/Shutterstock


Autor

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Udostępnij

Zobacz także

Wspierają nas

Partner portalu

Partner cyklu "Miasta Przyszłości"

Partner cyklu "Żyj wolniej"

Joanna Urbaniec

Dziennikarka, fotografik, działaczka społeczna. Od 2010 związana z grupą medialną Polska Press, publikuje m.in. w Gazecie Krakowskiej i Dzienniku Polskim. Absolwentka Krakowskiej Szkoła Filmowej, laureatka nagród filmowych, dwukrotnie wyróżniona nagrodą Dziennikarz Małopolski.

Przemysław Błaszczyk

Dziennikarz i reporter z 15-letnim doświadczeniem. Obecnie reporter radia RMF MAXX specjalizujący się w tematach miejskich i lokalnych. Od kilku lat aktywnie angażujący się także w tematykę ochrony środowiska.

Hubert Bułgajewski

Ekspert ds. zmian klimatu, specjalizujący się dziedzinie problematyki regionu arktycznego. Współpracował z redakcjami „Ziemia na rozdrożu” i „Nauka o klimacie”. Autor wielu tekstów poświęconych problemom środowiskowym na świecie i globalnemu ociepleniu. Od 2013 roku prowadzi bloga pt. ” Arktyczny Lód”, na którym znajdują się raporty poświęcone zmianom zachodzącym w Arktyce.

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Martyna Jabłońska

Koordynatorka projektu, specjalistka Google Ads. Zajmuje się administacyjną stroną organizacji, współpracą pomiędzy organizacjami, grantami, tłumaczeniami, reklamą.

Przemysław Ćwik

Dziennikarz, autor, redaktor. Pisze przede wszystkim o zdrowiu. Publikował m.in. w Onet.pl i Coolturze.

Karolina Gawlik

Dziennikarka i trenerka komunikacji, publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach opowiada o Ziemi i jej mieszkańcach. Autorka krótkiego dokumentu „Świat do naprawy”, cyklu na YT „Można Inaczej” i Kręgów Pieśni „Cztery Żywioły”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Jakub Jędrak

Członek Polskiego Alarmu Smogowego i Warszawy Bez Smogu. Z wykształcenia fizyk, zajmuje się przede wszystkim popularyzacją wiedzy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie.

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Od 2020 r. redaktor Odpowiedzialnego Inwestora, dla którego pisze głównie o energetyce, górnictwie, zielonych inwestycjach i gospodarce odpadami. Zainteresowania: szeroko pojęta ochrona przyrody; prywatnie wielbicielka Wrocławia, filmów wojennych, literatury i poezji.

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Tomasz Borejza

Zastępca redaktora naczelnego SmogLabu. Dziennikarz naukowy. Wcześniej/czasami także m.in. w: Onet.pl, Przekroju, Tygodniku Przegląd, Coolturze, prasie lokalnej oraz branżowej.