Pierwszą część tegorocznego raportu IPCC można już przeczytać po polsku. Tłumaczenie „Podsumowania dla Decydentów” zaprezentowali naukowcy z interdyscyplinarnego zespołu ds. kryzysu klimatycznego przy prezesie PAN. W dokumencie znaleźć można m.in. aktualne ustalenia na temat zmian klimatycznych, możliwe scenariusze przyszłości oraz informacje o perspektywach ograniczenia problemu.
Naukowcy z Zespołu doradczego ds. Kryzysu klimatycznego przy Prezesie PAN zaprezentowali tłumaczenie 40-stronnicowego „Podsumowania dla Decydentów„. Dokument ten stanowi pierwszą część 6. Raportu Przeglądowego Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC). Znaleźć w nim można kluczowe informacje na temat problemu zmian klimatycznych, które – w formie streszczenia – zebrano na potrzeby rządzących.
„Wzywamy do podjęcia konsekwentnych działań na wszystkich poziomach decyzyjnych, zmierzających do głębokich redukcji emisji CO2 i innych gazów cieplarnianych w najbliższych dekadach oraz do realizacji scenariusza, w którym emisje CO2 spadają do zera netto około 2050 r., po czym następuje pochłanianie CO2” – piszą naukowcy z zespołu ds. kryzysu klimatycznego przy prezesie PAN, publikując tłumaczenie dokumentu.
Czytaj także: Z naukowej perspektywy każde opóźnienie to strata. Z politycznej – niekoniecznie
Co wiemy o zmianach klimatu?
Dostępny po polsku fragment raportu IPCC to w pierwszej kolejności pigułka na temat tego, co wiemy o zmianach klimatu. W zwięzłym podsumowaniu eksperci Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) wskazali na kluczowe wskaźniki ocieplenia planety.
Oto istotne fakty w tym zakresie, wymienione w podsumowaniu opublikowanym na stronach PAN:
- Zaobserwowany wzrost stężenia gazów cieplarnianych od około 1750 r. jest bezdyskusyjnie spowodowany działaniami człowieka.
- Począwszy od 1850 r. każda z ostatnich czterech dekad była kolejno coraz cieplejsza niż którakolwiek z wcześniejszych.
- Częstotliwość i intensywność ulewnych opadów wzrosła od lat 50. XX w. na większości obszarów lądów, dla których naukowcy posiadają dane. Główną przyczyną tego zjawiska jest antropogeniczna zmiana klimatu. Jednocześnie z powodu zwiększonej ewapotranspiracji (parowania) doszło do nasilenia susz rolniczych i środowiskowych.
- Średnia roczna powierzchnia lodu morskiego w Arktyce spadła do poziomu najniższego od co najmniej 1850 r. Globalny charakter wycofywania się lodowców od 1950 r. jest bezprecedensowy.
- Globalny średni poziom morza podnosił się od 1900 r. szybciej niż w jakimkolwiek innym stuleciu na przestrzeni co najmniej 3 tys. lat. Odsetek silnych cyklonów tropikalnych wzrósł na świecie w ciągu ostatnich czterech dziesięcioleci.
- Od lat 50. XX w. wzrosła możliwość wystąpienia złożonych zjawisk ekstremalnych, takich jak jednoczesne występowanie fal upałów i susz, pogody sprzyjającej pożarom oraz wieloprzyczynowych powodzi.
Czytaj także: Odejdziemy od węgla w latach 40-tych? Polska podpisała deklarację na COP26
Jaka czeka nas przyszłość?
Innym ważnym elementem „Podsumowania dla Decydentów” są prognozy. Szczególnie, że odnoszą się one do przyszłości przez pryzmat możliwych scenariuszy zatrzymania ocieplenia. Możemy się zatem z nich dowiedzieć, jak podejmowane dziś działania wpłyną na zjawiska w kolejnych dekadach.
Tak naukowcy z Polskiej Akademii Nauk podsumowują zebrane w dokumencie prognozy:
- Średnia globalna temperatura powierzchni w okresie 2081-2100 r. będzie wyższa niż w okresie 1850-1900 r. o 1,0-1,8°C w scenariuszu bardzo niskich emisji gazów cieplarnianych, o 2,1-3,5°C w scenariuszu pośrednim oraz o 3,3-5,7°C w scenariuszu bardzo wysokich emisji. Ostatni okres, gdy globalna temperatura powierzchni utrzymywała się na poziomie 2,5°C lub więcej powyżej tej z okresu 1850-1900 r., miał miejsce ponad 3 mln lat temu.
- Zjawiska ekstremalne stają się coraz intensywniejsze wraz z każdym kolejnym przyrostem globalnego ocieplenia.
- Prognozuje się, że postępujące ocieplenie jeszcze bardziej nasili rozmarzanie wieloletniej zmarzliny oraz spadek zasięgu sezonowej pokrywy śnieżnej, lodu pokrywającego lądy i arktycznego lodu morskiego. Jest praktycznie pewne, że średni globalny poziom morza w XXI w. będzie nadal wzrastał.
Za przetłumaczenie dokumentu odpowiedzialni są: Przewodniczący Zespołu ds. Kryzysu klimatycznego przy Prezesie PAN prof. dr hab. Szymon Malinowski (Wydział Fizyki UW, naukaoklimacie.pl), dr Aleksandra Kardaś (Wydział Fizyki UW, naukaoklimacie.pl), mgr Marcin Popkiewicz (naukaoklimacie.pl), dr hab. Jacek Pniewski (Wydział Fizyki UW, naukaoklimacie.pl) i mgr Anna Sierpińska (naukaoklimacie.pl).
_
Z całością „Podsumowania dla Decydentów” (w j. polskim) można zapoznać się tutaj. Pełny komunikat Zespołu ds. Kryzysu klimatycznego przy Prezesie PAN dostępny jest tutaj.
Zdjęcie: Shutterstock/bardzo.photo
