Udostępnij

Ruszył pierwszy prosument zbiorowy w Polsce. Czym jest i jakie korzyści oznacza?

12.08.2023

Do tej pory „boom” na fotowoltaikę w Polsce obejmował przede wszystkim budynki jednorodzinne. Wprowadzona w ubiegłym roku formuła prosumenta zbiorowego ma na celu poszerzenie grupy lokalnie wytwarzającej prąd także o budownictwo wielolokalowe. Pierwszy prosument zbiorowy ruszył w lipcu w Rykach, w woj. lubelskim. Co oznacza taki rodzaj uczestnictwa w systemie energetycznym?

Ostatnie lata w polskiej energetyce minęły pod znakiem „boomu” na mikroinstalacje fotowoltaiczne, za sprawą których rozrosło się grono indywidualnych prosumentów. Liczy ono już 1,3 miliona gospodarstw domowych.

Nowe ramy prawne — zaproponowane przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii w kwietniu 2022 roku, w postaci definicji prosumenta zbiorowego — mają w założeniu poszerzyć grono wytwarzających lokalnie energię o budownictwo wielolokalowe. To szansa dla 500 tys. istniejących w kraju budynków tego rodzaju.

Pierwszy prosument zbiorowy w Polsce ruszył na Lubelszczyźnie

Pierwszy prosument zbiorowy w Polsce ruszył przed miesiącem w Rykach, w woj. lubelskim. To owoc współpracy Interdyscyplinarnego Centrum Analiz Energetycznych NCBJ (IDEA/NCBJ), spółki pracowniczej Enercode Sp. z o.o. (utworzonej przez pracowników IDEA/NCBJ i będącej częścią tej jednostki), jak również Ministerstwa Rozwoju i Technologii, a także firm PEB oraz IB Company.

– Koncepcja inwestycji rozpoczęła się w 2019 roku. Została zrealizowana przez firmę PEB Sp. z o.o. i IBCompany Sp. z o.o. w latach w 2022-2023 roku. Pomysł ewoluował w czasie, aż pojawił się prosument zbiorowy. Wówczas postanowiliśmy wykorzystać tę możliwość – powiedział w oświadczeniu Paweł Bryłowski, przedstawiciel firmy PEB.

– Przyszłość fotowoltaiki to budynki wielorodzinne, w których konsumpcja wyprodukowanej energii odbywa się na miejscu i nie obciąża sieci. Jeśli pojawi się inicjatywa dopłat do magazynów energii, będzie można stworzyć warunki optymalnego wykorzystania zeroemisyjnej energii dla mieszkańców – podkreśla Bryłowski. – Docelowo 43 budynki będą prosumentami zbiorowymi, co obejmie ok. 600 mieszkań. Każdy z mieszkańców będzie mieć dostęp do energii z OZE, jeżeli wyrazi taką chęć – dodaje.

Nowa fala inwestycji w fotowoltaikę w Polsce? Prosument zbiorowy stwarza nowe szanse

– Prosument zbiorowy może i najprawdopodobniej zainicjuje nową falę inwestycji w fotowoltaikę w Polsce. Co więcej, z naszych obliczeń wynika, że opłaca się uzupełnić instalację PV o magazyny energii, co da pierwszy rozsądny model biznesowy dla technologii magazynowania. Powstające magazyny, jako źródło elastyczności, przyczynią się w rezultacie do zwiększenia bezpieczeństwa krajowego systemu energetycznego – komentuje kierownik zakładu IDEA/NCBJ, dr inż. Karol Wawrzyniak.

– Jesteśmy dumni, że dzięki naszej ekspertyzie i wsparciu merytorycznemu, udało się zainicjować wdrożenie pierwszego prosumenta zbiorowego w życie – podkreśla Wawrzyniak.

Prosument zbiorowy w Rykach. Optymalizacja i analityka za sprawą nowo opracowanych narzędzi

NCBJ w oficjalnym komunikacie zwraca uwagę, że proces uruchamiania pierwszego prosumenta zbiorowego wymagał ekspertyzy i połączenia wielu wspierających narzędzi. Zostały one wcześniej opracowane przez specjalistów z IDEA. Chodzi m.in. o system optymalizujący wykorzystanie energii w ramach instytucji prosumenta zbiorowego i innych form społeczności energetycznych (narzędzie „Chronos”). To ponadto specjalistyczny instrument analityczny, który pokazuje wielkość i konfigurację niezbędnej instalacji, z uwzględnieniem nowego systemu rozliczeń net-billing (narzędzie „Aura”).

– Opracowane rozwiązania, takie jak „Chronos” czy „Aura”, pozwoliły na kompleksowe przygotowanie i obsługę wytwarzania energii z odnawialnych źródeł – zwraca uwagę Tomasz Chmiel, specjalista IDEA/NCBJ. – W Rykach dzięki naszej współpracy udało się nie tylko zoptymalizować wydatki na energię, ale także zapewnić mieszkańcom bezpieczeństwo energetyczne w postaci stabilizacji. A wręcz obniżki cen za energię. Moim zdaniem najważniejszym elementem wspomnianej definicji prosumenta zbiorowego jest dobrze skonstruowana umowa o współpracy między prosumentami. Jej stworzenie wymagało od wszystkich stron wiele pracy – podkreśla Chmiel.

Prosument zbiorowy. „Rozszerzenie rewolucji prosumenckiej na nowych odbiorców”

– Prosument zbiorowy daje możliwość uczestnictwa ludziom, którzy nie mają własnego kawałka dachu, np. mieszkańcom bloków. To rozszerzenie rewolucji prosumenckiej na nowych odbiorców — wspólnoty mieszkaniowe, biura, małe firmy — komentuje dla SmogLabu Bernard Swoczyna z Instrat, główny ekspert w programie Energia & Klimat.

– W dotychczasowym modelu najłatwiej było produkować swój prąd właścicielom domów jednorodzinnych i rolnikom, przez co osiedla domków mogły w słoneczne godziny eksportować prąd, a gęstsza zabudowa była zmuszona do importu. Nowe przepisy wyrównują to, co ułatwi bilansowanie sieci niskich napięć – zwraca uwagę Swoczyna.

– Mechanizm rozliczeń nie będzie aż tak korzystny, jak dla pierwszych prosumentów indywidualnych kilka lat temu. Prosumenci zbiorowi będą więc raczej produkować tylko część potrzebnej im energii i zużywać ją na bieżąco. To jednak wciąż postęp, oddanie większej inicjatywy obywatelom i otwarcie nowych możliwości dla rozwoju energii słonecznej – podkreśla ekspert Instrat.

Kongres Energetyki Rozproszonej. Dyskusje o energetyce rozproszonej i prosumenckiej w Krakowie

Prosumenci stają się coraz bardziej istotną częścią systemu energetycznego Polski. Stąd też coraz częstsze dyskusje naukowe i eksperckie, związane z energetyką rozproszoną i prosumencką.

Jedno z tego rodzaju wydarzeń będzie miało miejsce już w przyszłym miesiącu. W dniach 25–26 września 2023 roku na terenie kampusu AGH w Krakowie odbędzie się I Kongres Energetyki Rozproszonej. Wydarzenie będzie kontynuowało linię programową wytyczoną przez Forum Energetyki Rozproszonej, którego pięć edycji odbyło się w ostatnich latach. SmogLab objął patronat medialny nad wydarzeniem.

_

Zdjęcie: Materiały prasowe NCBJ

Autor

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Udostępnij

Zobacz także

Wspierają nas

Partnerzy portalu

Partner cyklu "Miasta Przyszłości"

Partner cyklu "Żyj wolniej"

Partner naukowy

Bartosz Kwiatkowski

Dyrektor Frank Bold, absolwent prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprezes Polskiego Instytutu Praw Człowieka i Biznesu, ekspert prawny polskich i międzynarodowych organizacji pozarządowych.

Patrycja Satora

Menedżerka organizacji pozarządowych z ponad 15 letnim stażem – doświadczona koordynatorka projektów, specjalistka ds. kontaktów z kluczowymi klientami, menadżerka ds. rozwoju oraz PR i Public Affairs.

Joanna Urbaniec

Dziennikarka, fotografik, działaczka społeczna. Od 2010 związana z grupą medialną Polska Press, publikuje m.in. w Gazecie Krakowskiej i Dzienniku Polskim. Absolwentka Krakowskiej Szkoła Filmowej, laureatka nagród filmowych, dwukrotnie wyróżniona nagrodą Dziennikarz Małopolski.

Przemysław Błaszczyk

Dziennikarz i reporter z 15-letnim doświadczeniem. Obecnie reporter radia RMF MAXX specjalizujący się w tematach miejskich i lokalnych. Od kilku lat aktywnie angażujący się także w tematykę ochrony środowiska.

Hubert Bułgajewski

Ekspert ds. zmian klimatu, specjalizujący się dziedzinie problematyki regionu arktycznego. Współpracował z redakcjami „Ziemia na rozdrożu” i „Nauka o klimacie”. Autor wielu tekstów poświęconych problemom środowiskowym na świecie i globalnemu ociepleniu. Od 2013 roku prowadzi bloga pt. ” Arktyczny Lód”, na którym znajdują się raporty poświęcone zmianom zachodzącym w Arktyce.

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Martyna Jabłońska

Koordynatorka projektu, specjalistka Google Ads. Zajmuje się administacyjną stroną organizacji, współpracą pomiędzy organizacjami, grantami, tłumaczeniami, reklamą.

Przemysław Ćwik

Dziennikarz, autor, redaktor. Pisze przede wszystkim o zdrowiu. Publikował m.in. w Onet.pl i Coolturze.

Karolina Gawlik

Dziennikarka i trenerka komunikacji, publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach opowiada o Ziemi i jej mieszkańcach. Autorka krótkiego dokumentu „Świat do naprawy”, cyklu na YT „Można Inaczej” i Kręgów Pieśni „Cztery Żywioły”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Jakub Jędrak

Członek Polskiego Alarmu Smogowego i Warszawy Bez Smogu. Z wykształcenia fizyk, zajmuje się przede wszystkim popularyzacją wiedzy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie.

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Od 2020 r. redaktor Odpowiedzialnego Inwestora, dla którego pisze głównie o energetyce, górnictwie, zielonych inwestycjach i gospodarce odpadami. Zainteresowania: szeroko pojęta ochrona przyrody; prywatnie wielbicielka Wrocławia, filmów wojennych, literatury i poezji.

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Tomasz Borejza

Zastępca redaktora naczelnego SmogLabu. Dziennikarz naukowy. Wcześniej/czasami także m.in. w: Onet.pl, Przekroju, Tygodniku Przegląd, Coolturze, prasie lokalnej oraz branżowej.