Jak wprowadza się prawo, które może ratować zdrowie i życie ludzi? I czy bez aktywistów udałoby się doprowadzić do zakazu spalania węgla? O tym rozmawiamy w kolejnym odcinku podcastu „Proste pytania” w ramach naszego cyklu „Pożegnanie z węglem”
W najnowszej serii Smoglabu mówimy o tym, jak odejść od węgla, przynajmniej tego używanego w ogrzewaniu domów. Nie da się tego zrobić bez dobrego prawa zakazującego jego spalania w piecach. Takim narzędziem są uchwały antysmogowe. To akty prawne uchwalane przez wojewódzkich radnych, określające standardy paliw dopuszczanych do ogrzewania na terenie całego regionu. Mogą one też zawierać wyjątki – na przykład w jednym z miast województwa normy mogą być ostrzejsze niż w innych.
Czytaj również: Pozew za smog z krakowskiego „obwarzanka” [KOMENTARZE GMIN]
Tak jest na przykład w Krakowie, który zakazał palenia drewnem i węglem w piecach. To inspiracja dla innych miast. O wprowadzeniu takich samych regulacji zdecydował już Sopot. We Wrocławiu nie można będzie palić węglem i drewnem poza kominkami od 2028 roku. Ostatnio zamiar wprowadzenia prawa zakazującego spalania węgla w w w całym regionie wyraził marszałek województwa śląskiego.
Uchwały antysmogowe pomaga – tak samo jak deklaracje rządu
A więc dzieje się, i dobrze. Zresztą według rządu do końca dekady powinniśmy pozbyć się pieców węglowych we wszystkich miastach – to zapis Polityki Energetycznej Polski do 2040 roku. Czy byłoby to możliwe bez aktywistów? Być może, choć trochę trudno w to uwierzyć. Walki z zanieczyszczeniem domagał się od 2015 roku Krakowski Alarm Smogowy, który dał początek większej organizacji – Polskiemu Alarmowi Smogowemu.
To między innymi dzięki wysiłkom jego członków w życie mogą wejść kolejne zakazy palenia węglem w piecach. Dlatego postanowiłem porozmawiać z rzecznikiem prasowym Polskiego Alarmu Smogowego (PAS), Piotrem Siergiejem. Zapytałem o to, w jaki sposób uchwały antysmogowe stały się ważnym narzędziem walki z zanieczyszczeniem – które są przecież nadal nowością w polskim prawodawstwie.
– Tak naprawdę możliwość ich wprowadzania pojawiła się dopiero w 2015 roku. Pierwszy był Kraków, który zdecydował się na pierwszą i do tej pory najbardziej restrykcyjną uchwałę – przypomina Siergiej.
Zdaniem aktywisty władze kolejnych miast i regionów są coraz odważniejsi. Uchwały antysmogowe wzorowane na tej krakowskiej mogą być spotykane coraz częściej. Siergiej zwraca też uwagę na postęp w myśleniu o jakości powietrza.
– Jeszcze sześć lat temu rozmowa o odchodzeniu od węgla w miastach byłaby nie do pomyślenia. Dziś jesteśmy już w zupełnie innym miejscu – cieszy się rzecznik PAS.
“Proste pytania” to cykl podcastów, które publikujemy na platformach Spotify, Google Podcasts, Castbox i Spreaker. W kolejnych odcinkach, zgodnie z tytułem, zadaję proste pytania. Odpowiedzi bywają jednak skomplikowane. W centrum uwagi zawsze jest ekologia.
Projekt „Pożegnanie z węglem” powstaje dzięki wsparciu European Climate Foundation
