– Biorąc pod uwagę zeszłoroczną kampanię wiedzieliśmy, że prędzej czy później płuca się zmienią. Nie spodziewaliśmy się jednak, że do tego stopnia. Czuję złość, gdy wyobrażam sobie w jakim stanie są płuca naszych dzieci i na jak duże niebezpieczeństwo jesteśmy narażeni oddychając tak bardzo zanieczyszczonym powietrzem – mówi Magdalena Kidoń – aktywistka Krzeszowickiego Alarmu Smogowego. Najwyższy czas, aby mieszkańcy też zdali sobie z tego sprawę i przestali ogrzewać swoje domy przestarzałymi kotłami na węgiel czy drewno – dodaje.
Krzeszowice to pierwsza gmina w Małopolsce, w której stanęły płuca w ramach kampanii Polskiego Alarmu Smogowego Zobacz czym oddychasz. Jest to też pierwszy etap akcji „Małopolska bez smogu” realizowanej przez Radio Kraków i Polski Alarm Smogowy we współpracy z Województwem Małopolskim. Takie same instalacje stoją obecnie w trzech lokalizacjach (Krzeszowice w Małopolsce, Otwock na Mazowszu i Jelenia Góra w województwie dolnośląskim), a do końca sezonu grzewczego odwiedzą 18 miejscowości. Hasło kampanii „Zobacz czym oddychasz. Zmień to” ma na celu zwrócenie uwagi na dramatyczną jakość powietrza spowodowaną spalaniem węgla i drewna w gospodarstwach domowych. Pomimo obowiązujących uchwał antysmogowych tempo wymiany „kopciuchów” w Polsce jest zbyt wolne. To właśnie ogrzewanie domów za pomocą węgla i drewna jest główną przyczyną zanieczyszczenia powietrza w Polsce i odpowiada za około połowę emisji pyłu i aż 90% emisji rakotwórczego benzo[a]pirenu.
W ramach kampanii oprócz mobilnych płuc, w Krzeszowicach oraz Kętach od 13 listopada prowadzone są pomiary jakości powietrza. Na 12 dni dobowa norma dla stężenia pyłu PM10 (50 µg /m3) została przekroczona przez 5 dni w Kętach, a przez 6 dni w Krzeszowicach. W całym roku takich przekroczeń może być zaledwie 35. Dla porównania, w tym samym czasie średnie stężenie ze stacji w Krakowie przekroczyło normę dobową jedynie w ciągu jednego dnia. Warto zaznaczyć, że stężenia badanych zanieczyszczeń zarówno w Kętach i w Krzeszowicach były wyższe niż stężenia odnotowane w Krakowie. Średnia dla całych pomiarów w Kętach wyniosła: 52 µg /m3, w Krzeszowicach: 49 µg /m3, a w Krakowie 41 µg /m3.
– W Krzeszowicach w 2019 roku zlikwidowano zaledwie 104 kotły. Nie wiemy ile źródeł jeszcze zostało do wymiany, ponieważ nie ma pełnej inwentaryzacji budynków. Trudno zagwarantować, że w gminie do końca 2022 roku wszystkie kopciuchy zostaną zlikwidowane. A przecież do tego zobowiązuje nas uchwała antysmogowa. Najwyższy czas, aby podejść do tego problemu poważne i skutecznie przekonywać mieszkańców do korzystania z pomocy finansowej w ramach programu Czyste Powietrze. To już ostatni dzwonek – przekonuje Łukasz Kidoń, aktywista Krzeszowickiego Alarmu Smogowego.
Aktualnie pomiary PAS są prowadzone w Kalwarii Zebrzydowskiej, Makowie Podhalańskim, Myślenicach, Sułkowicach, Skale, Wieliczce oraz w Niepołomicach. Dane są dostępne na stronie:
W najbliższych tygodniach pomiary prowadzone w ramach akcji „Małopolska bez smogu” realizowanej przez Radio Kraków i Polski Alarm Smogowy we współpracy z Województwem Małopolskim oraz model płuc zostaną przewiezione do Kalwarii Zebrzydowskiej, a następnie do Niepołomic. Kampania realizowana jest w ramach projektu LIFE IP MALOPOLSKA.
Harmonogram kampanii
1-14.11.2020 – Warszawa (woj. mazowieckie)
14-28.11.2020 – Otwock, Jelenia Góra (woj. mazowieckie, dolnośląskie)
14-25.11. 2020 – Krzeszowice (woj. małopolskie)
29.11-13.12.2020 – Brzezie, Wałbrzych (woj. małopolskie, dolnośląskie)
25.11-7.12.2020 – Kalwaria Zebrzydowska (woj. małopolskie)
8-19.12.2020 – Myślenice (woj. małopolskie)
14-28.12.2020 – Pszczyna, Racibórz (woj. śląskie)
30.12-13.01.2021 – Sosnowiec, Izabelin (woj. śląskie, mazowieckie)
14-28.01.2021 – Gierałtowice, Niepołomice (woj. śląskie, małopolskie)
29.01-12.02.2021 – Poraj, Bydgoszcz (woj. śląskie, kujawsko-pomorskie)
13-28.02.2021 – Rybnik, Brzeszcze (woj. śląskie)
Źródło: informacja prasowa PAS.