Poznaliśmy rekomendacje Warszawskiego Panelu Klimatycznego, w ramach którego mieszkańcy wypracowywali pomysły na uczynienie stolicy bardziej przyjazną dla klimatu i środowiska. Dotyczą m.in. zarządzania energią w budynkach użyteczności publiczne, efektywności energetycznej i wsparcia OZE.
Urząd Miasta Warszawy opublikował rekomendacje wypracowane przez uczestników i uczestniczki Warszawskiego Panelu Klimatycznego. Wzięło w nim udział 90 mieszkańców stolicy, wylosowanych wcześniej w każdej z dzielnic miasta. Panel realizowany był przez trzy niezależne organizacje społeczne: Fundację Pracownia Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia”, Fundację Pole Dialogu i Fundację Civis Polonus, a finansowanie zapewniło miasto.
W zestawieniu, opublikowanym przez organizatorów panelu, znalazły się rekomendacje cieszące się największym poparciem wśród uczestników. Dotyczyły m.in. zarządzania energią w budynkach użyteczności publicznej i nieruchomościach należących do miasta. Mieszkańcy dyskutowali też o efektywności energetycznej, wsparciu OZE i planowaniu przestrzennym. Uczestnicy panelu zaproponowali na przykład zwiększenie współpracy z sąsiednimi gminami w zakresie walki ze smogiem, stworzenie warszawskiego standardu „zielonego budynku”, który ma wspierać budownictwo przyjazne dla klimatu i montaż paneli fotowoltaicznych na dachach miejskich instytucji. Paneliści zaproponowali również szereg akcji edukacyjnych, modernizację systemów wietrzenia szkół i uruchomienie miejskiego doradztwa energetycznego dla mieszkańców i przedsiębiorców.
Czytaj także: Unia Europejska ma nowy cel klimatyczny: 55 proc. redukcji emisji do 2030 roku
Władze Warszawy bardzo pozytywnie oceniają pomysły, które zyskały poparcie w ramach panelu. „Przyjęte przez panelistów i panelistki rekomendacje są bardzo trafne. Okazuje się, że mieszkańcy – którzy nie są przecież ekspertami w danej dziedzinie – po wysłuchaniu ekspertów i różnych organizacji związanych z tematem panelu, podejmują słuszne decyzje. Warto podkreślić, że paneliści i panelistki przy podejmowaniu decyzji brali pod uwagę trudną sytuację budżetową miasta. Dzięki temu nie jest to lista pobożnych życzeń, lecz zbiór rekomendacji, które są możliwe do wdrożenia. Choć nie wszystkie od razu” – komentuje Karolina Gałecka, rzeczniczka prasowa UM Warszawy.
Nowe standardy dla przetargów?
Nieco bardziej krytycznie na rekomendacje mieszkańców Warszawy patrzy Bartosz Piłat, ekspert Polskiego Alarmu Smogowego. Widzi zarówno propozycje bardzo dobre, jak i takie, które nie do końca wydają się zrozumiałe.
„Są to poniekąd postulaty laików, którzy nie do końca mają pojęcie o obowiązujących przepisach. Generalnie dwie trzecie z tych postulatów – i efektywność, której dotyczą – mogą być osiągnięte poprzez wprowadzenie odpowiednich standardów do przetargów publicznych. Można w ten sposób określić warunki dotyczące na przykład ilości i źródeł wykorzystywanej energii, poziomu retencji czy powierzchni biologicznie czynnej. To jest klucz: jeśli Warszawa jako miasto postawi takie warunki w swoich przetargach, powinno to doprowadzić do dużej zmiany, która wystarczy w perspektywie wieloletniej” – komentuje Piłat.
Czytaj także: OZE coraz bardziej popularne w Polsce. Numerem jeden fotowoltaika
„Szansa na realizację tych postulatów zależy przede wszystkim od determinacji władz samorządowych, czyli warszawskiego ratusza i rad dzielnic. Prawda jest taka, że w ramach obowiązujących przepisów, chociaż często zawiłych, zawsze coś da się zrobić” – podkreśla ekspert PAS.
Miasto może wiele, lecz nie wszystko
Bartosz Piłat zaznacza jednak, że realizacja części postulatów zależy przede wszystkim od prawa krajowego. A to nie jest zbyt przychylne np. tworzeniu spółdzielni energetycznych. Paneliści zasugerowali w tym przypadku analizę możliwości wytwarzania energii przez potencjalnych prosumentów zbiorowych i spółdzielnie energetyczne.
„Nie do końca rozumiem, co miałaby wykazać taka analiza, szczególnie że istnieją tu poważniejsze problemy. Po pierwsze, żeby mówić o zbiorowej produkcji energii, znaleźć trzeba chętnych do takiego przedsięwzięcia. Trzeba więc liczyć na oddolne zaangażowanie. Druga sprawa to fakt, że ustawa o spółdzielczości mocno utrudnia startowanie ze spółdzielniami, ponieważ zakłada, że musi być co najmniej 10 członków-założycieli. Jest to zresztą archaiczny przepis z PRL-u, który miał utrudniać zakładanie spółdzielni” – tłumaczy Piłat.
Czytaj także: Ella zmarła z powodu zanieczyszczeń powietrza. Bezprecedensowy wyrok 7 lat po jej śmierci
Jego zdaniem analizy na ten temat nie pomogą i nie wniosą niczego nowego do dyskusji o mieście. „Trzeba budować świadomość i pomagać tym, którzy są chętni instalować takie rozwiązania. Lepszą pomocą byłoby specjalistyczne doradztwo, choćby w zakresie tego, czy dach w obecnym stanie nadaje się pod inwestycję. Inne dobre i bardziej skuteczne rozwiązanie to uproszczenie procedur biurokratycznych. Uczestnicy panelu postulują w tym zakresie skróceniu czasu ubiegania się o dotację miejską na ekologiczne źródła energii. I to jest to. To jest coś, co zadziała i to niezależnie, czy mówimy o wsparciu na wymianę kotłów, z którym są problemy, czy innych rozwiązań” – podkreśla ekspert PAS.
Co z rekomendacjami zrobią władze Warszawy?
O to, jak wyglądają plany władz Warszawy odnośnie realizacji rekomendacji panelu, zapytaliśmy w magistracie. Zgodnie z zapowiedziami prezydenta Rafała Trzaskowskiego, wszystkie pomysły z poparciem co najmniej 80 proc. panelistów i panelistek mają zostać wdrożone przez miasto.
Czytaj także: Unia Europejska ogranicza emisje, ale starania spowalnia kilka krajów. W tym Polska
„Niektóre z rekomendacji będzie można wdrożyć już w przyszłym roku. Uruchomienie innych potrwa dłużej, a część z nich ma określony termin na realizację – rok 2030” – mówi nam Karolina Gałecka, rzecznik prasowy UM Warszawy. „Pod koniec stycznia 2021 r. zostanie ogłoszony raport z przeprowadzonego panelu. Wraz z raportem prezydent przedstawi wstępną „mapę drogową” wdrożenia rekomendacji – dodaje Gałecka i podkreśla, że jednym z punktów ustalonych przez panelistów jest powołanie specjalnego zespołu, który będzie monitorował postępy we wprowadzaniu nowych rozwiązań.
_
Z całością opublikowanych rekomendacji Warszawskiego Panelu Klimatycznego można zapoznać się tutaj.
Zdjęcie: Shutterstock/udmurd
