Udostępnij

Rosyjskie trolle szczują na ekologów. Dlaczego to robią?

17.07.2024

NATO wypuściło właśnie raport o wpływie zmiany klimatu na bezpieczeństwo. W tym są rzeczy oczywiste. Takie jak katastrofy naturalne. I mniej oczywiste. Takie jak cyberbezpieczeństwo, a dokładnie dezinformacja i to, że na ludzi zajmujących się zmianą klimatu uwzięły się rosyjskie trolle. A dlaczego? I to jest naprawdę ważne.  

Autorzy raportu alarmują: „Wspierani przez Kreml aktorzy zostali odkryci jako promujący negację zmian klimatu w krajach Sojuszu. Robią to jednocześnie aktywnie starając się wywrócić polityki ograniczające wpływ zmian klimatu oraz inwestycje w energię odnawialną.” Jednocześnie zwracają uwagę, że robią to nie tylko trolle internetowe, ale nawet oficjalne rosyjskie instytucje propagandowe – takie jak choćby państwowe media.

Te w swoich przekazach podkręcają wszystkie wątpliwości dotyczące zmiany klimatu lub przedstawiają ją jako zjawisko pozytywne. Zdarza im się także opowiadać o tym, że rozwój zielonej energetyki to zachodni imperializm, który jest wymierzony w gospodarkę ich kraju. Co do tego pierwszego – mam wątpliwości. Natomiast jak chodzi o drugie, to rzeczywiście tak jest. Rozwój zielonych źródeł energii to jest duże zagrożenie dla eksportującej ropę, gaz i węgiel putinowskiej Rosji.

Ale do tego „dlaczego” Rosjanie to robią, jeszcze wrócimy. Na razie zostańmy jeszcze na chwilę przy raporcie, bo jest w nim jeszcze kilka ciekawych stwierdzeń, na które warto zwrócić uwagę. Po pierwsze aktywność trolli znacząco wzrosła po wybuchu wojny w Ukrainie i nałożeniu przez wiele krajów embarga na paliwa sprzedawane przez Moskwę. – Według Oceny Środowiska Informacyjnego NATO dla okresu od maja 2022 do maja 2024 Rosja była główną siłą napędową wrogiej komunikacji prowadzonej w internetowych dyskusjach (w mediach społecznościowych i na stronach portali internetowych), których tematem była transformacja energetyczna – napisali autorzy raportu „NATO Climate Change and Security Impact Assessment. A jak wygląda ta „wroga komunikacja”, to już doskonale wie każdy użytkownik sieci. Rosyjskie konta regularnie oczerniały aktywistów klimatycznych. Nie brzydząc się przy tym, zwraca uwagę raport, seksistowskimi atakami na kobiety.

Co ma seksizm do klimatu?

A czy kobieta może znać się na energetyce?

Oczywiście może, ale jak ktoś choć raz uczestniczył w takiej dyskusji, to z pewnością widział takie pytanie lub komentarz sugerujący to samo, tylko w odmiennej formie. Poza tym pojawiają się teorie spiskowe i podważanie ludzkiego wpływu na zmianę klimatu.

Czyli wszystko to, co w temacie krąży także po polskiej sieci.

Ale to, że tak się dzieje to tylko jedna ważna rzecz. Drugą, moim zdaniem ważniejszą, jest to dlaczego tak się dzieje. Po pierwsze rozwój zielonych źródeł energii nie jest na rękę Rosjanom. Nie jest z powodów finansowych, bo więcej prądu produkowanego przez kraje europejskie na miejscu z wiatru i słońca, to mniejsza konieczność importu gazu, węgla i ropy, na których Rosjanie zbijają kokosy. Nie jest im na rękę także ze względów politycznych, bo mniejsza zależność od tego importu, to także większe bezpieczeństwo energetyczne rozwijających własne elektrownie odnawialne krajów, którego efektem jest mniejsza obawa o to, że dostawca paliw zakręci kurek. W takim na przykład Nord Streamie, od którego chciano uzależnić europejskie kraje Sojuszu.

A mniej strachu o zakręcony kurek, to oczywiście mniejsza podatność na naciski.

Ale to tylko jeden powód, bo jest i drugi. Większość ludzi słysząc o rosyjskich trollach myśli o tym, że te załatwiają konkretne interesy. I zakłada, że jak te propagują jakąś sprawą lub z czymś walczą, to rzecz w tym, że Moskwie jest to na rękę. I tak rzeczywiście bywa. Ale co najmniej równie często chodzi o coś innego. Trolle ze wschodu bardzo lubią, kiedy ludzie w krajach, którymi chcą manipulować, rzucają się sobie do gardeł. Sieją więc zamęt. Znajdują nośne tematy pozwalające z łatwością rozgrzewać konflikty. I grzeją je w tzw. „opór”. Nierzadko – takie przykłady są znane choćby z amerykańskich kampanii wyborczych – występując po obu stronach dyskusji. Jednocześnie atakując jakąś sprawę lub osobę i jej broniąc. Robiąc to przy użycie możliwie dzielących i konfliktogennych argumentów. A kiedy już zaczną, to kwestią czasu jest dołączenie do takiej awantury innych, realnych ludzi. Ta może dotyczyć kryzysu środowiskowego, ale może też na przykład migracji. Nie ma to na ogół wielkiego znaczenia dla tych, którzy nakręcają awanturę i ludzi przeciwko sobie.

Nie ma, ponieważ tym, na czym najbardziej zależy Rosjanom jest osłabienie krajów, które uznają za wrogie. A nic nie osłabia ich tak skutecznie, jak rozbicie społecznej spójności i rozgrzana do czerwoności polaryzacja. Dolewają więc do niej oliwy, kiedy tylko się da.

I robią to od lat, a my nic a nic się na tym nie uczymy.

Być może dlatego, że nawet politycy, których odpowiedzialnością jest troska o Państwo, wolą te głębokie podziały wykorzystywać do swoich celów, niż zacząć z nimi walczyć.

Fot. Shutterstock/Vchal

Autor

Tomasz Borejza

Dziennikarz naukowy. Członek European Federation For Science Journalism. Publikował w Tygodniku Przegląd, Przekroju, Onet.pl, Coolturze, a także w magazynach branżowych. Autor książki „Odwołać katastrofę”.

Udostępnij

Zobacz także

Wspierają nas

Partnerzy portalu

Partner cyklu "Miasta Przyszłości"

Partner cyklu "Żyj wolniej"

Partner naukowy

Bartosz Kwiatkowski

Dyrektor Frank Bold, absolwent prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprezes Polskiego Instytutu Praw Człowieka i Biznesu, ekspert prawny polskich i międzynarodowych organizacji pozarządowych.

Patrycja Satora

Menedżerka organizacji pozarządowych z ponad 15 letnim stażem – doświadczona koordynatorka projektów, specjalistka ds. kontaktów z kluczowymi klientami, menadżerka ds. rozwoju oraz PR i Public Affairs.

Joanna Urbaniec

Dziennikarka, fotografik, działaczka społeczna. Od 2010 związana z grupą medialną Polska Press, publikuje m.in. w Gazecie Krakowskiej i Dzienniku Polskim. Absolwentka Krakowskiej Szkoła Filmowej, laureatka nagród filmowych, dwukrotnie wyróżniona nagrodą Dziennikarz Małopolski.

Przemysław Błaszczyk

Dziennikarz i reporter z 15-letnim doświadczeniem. Obecnie reporter radia RMF MAXX specjalizujący się w tematach miejskich i lokalnych. Od kilku lat aktywnie angażujący się także w tematykę ochrony środowiska.

Hubert Bułgajewski

Ekspert ds. zmian klimatu, specjalizujący się dziedzinie problematyki regionu arktycznego. Współpracował z redakcjami „Ziemia na rozdrożu” i „Nauka o klimacie”. Autor wielu tekstów poświęconych problemom środowiskowym na świecie i globalnemu ociepleniu. Od 2013 roku prowadzi bloga pt. ” Arktyczny Lód”, na którym znajdują się raporty poświęcone zmianom zachodzącym w Arktyce.

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Martyna Jabłońska

Koordynatorka projektu, specjalistka Google Ads. Zajmuje się administacyjną stroną organizacji, współpracą pomiędzy organizacjami, grantami, tłumaczeniami, reklamą.

Przemysław Ćwik

Dziennikarz, autor, redaktor. Pisze przede wszystkim o zdrowiu. Publikował m.in. w Onet.pl i Coolturze.

Karolina Gawlik

Dziennikarka i trenerka komunikacji, publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach opowiada o Ziemi i jej mieszkańcach. Autorka krótkiego dokumentu „Świat do naprawy”, cyklu na YT „Można Inaczej” i Kręgów Pieśni „Cztery Żywioły”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Jakub Jędrak

Członek Polskiego Alarmu Smogowego i Warszawy Bez Smogu. Z wykształcenia fizyk, zajmuje się przede wszystkim popularyzacją wiedzy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie.

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Od 2020 r. redaktor Odpowiedzialnego Inwestora, dla którego pisze głównie o energetyce, górnictwie, zielonych inwestycjach i gospodarce odpadami. Zainteresowania: szeroko pojęta ochrona przyrody; prywatnie wielbicielka Wrocławia, filmów wojennych, literatury i poezji.

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Tomasz Borejza

Zastępca redaktora naczelnego SmogLabu. Dziennikarz naukowy. Wcześniej/czasami także m.in. w: Onet.pl, Przekroju, Tygodniku Przegląd, Coolturze, prasie lokalnej oraz branżowej.