Jakość powietrza w Polsce na tle Unii Europejskiej

35023
12
Podziel się:
polska smog 2016

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy, nazywana dalej Dyrektywą CAFE, nakłada dwie normy jeśli chodzi o pył zawieszony PM10. Pierwsza dotyczy stężenia średniorocznego – maksymalne dopuszczalne średnie roczne stężenie pyłu PM10 w powietrzu to 40 µg/m3. Ustanowiona została również norma dla stężenia średniodobowego – 50 µg/m3, z zaznaczeniem, że w przeciągu roku może wystąpić maksymalnie 35 dni kiedy norma dla średniego stężenia dobowego może zostać przekroczona. Ocena jakości powietrza w obrębie Unii Europejskiej w zakresie zanieczyszczenia pyłem PM10 opiera się właśnie o te dwie normy: średnie roczne stężenie nie może przekraczać 40 µg/m3, a w ciągu roku nie może być więcej niż 35 dni kiedy to stężenie średniodobowe było wyższe niż 50 µg/m3. Pamiętać jednak należy, że wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia są ostrzejsze – według WHO średnioroczne stężenie PM10 nie powinno przekraczać 20 µg/m3.

rys1_pm10

Powyższa mapa odnosi się do normy dobowej dla PM10 i obrazuje trzydzieste szóste najwyższe stężenie w ciągu 2014 roku odnotowane na danej stacji pomiarowej. Ciemne czerwone punkty oznaczają stężenia wyższe niż 75 µg/m3 (a więc znacznie powyżej normy), jasno czerwone punkty to stężenia w zakresie 50-75 µg/m3 (powyżej normy), punkty żółte: 40-50 µg/m3, punkty jasno zielone to 20-40 µg/m3, a punkty ciemnozielone to stacje gdzie trzydzieste szóste najwyższe stężenie PM10 w roku było niższe niż 20 µg/m3. Norma nie została zatem dotrzymana wszędzie tam gdzie kolor punktu jest jasno lub ciemnoczerwony. Jak widać niemal na wszystkich stacjach w Polsce odnotowano przekroczenie normy dobowej dla PM10. Problem z dotrzymaniem tej normy mają również takie kraje jak Bułgaria, Chorwacja, Słowacja i Włochy. W przypadku Polski dobowe stężenia pyłu PM10 mogą być bardzo wysokie i często przekraczają normę kilkukrotnie.

Gdy przyjrzymy się przez ile dni w roku dobowe stężenia PM10 są przekraczane na poszczególnych stacjach, okazuje się, że w czołówce znajdują się miasta z Polski oraz Bułgarii. W 2011 roku, na około 400 stacji, z których porównano dane, aż sześć miast z Polski (Kraków, Nowy Sącz, Zabrze, Gliwice, Sosnowiec, Katowice) znalazło się w pierwszej dziesiątce. W Krakowie dopuszczalny poziom dobowe stężenia PM10 był przekroczony przez 151 dni, a w pozostałych miastach przez ponad 120 dni. Jak już wspomniano powyżej, prawo wspólnotowe i polskie zezwala jedynie na 35 takich dni w roku.

rys2_dni

rys3_pm10pl

rys4_stacje

rys5_stacje2

W celu oceny jakości powietrza Polska została podzielona na 46 stref. Strefa to: i) aglomeracja o liczbie mieszkańców większej niż 250 tysięcy; ii) miasto o liczbie mieszkańców powyżej 100 tysięcy; iii) pozostały obszar województwa, niewchodzący w skład miast powyżej 100 tysięcy mieszkańców oraz aglomeracji. Każdego roku strefom przyznawane są klasy: klasa A jeśli na stacjach położnych w strefie spełnione zostały normy jakości powietrza dla danego zanieczyszczenia oraz klasa C jeśli normy te zostały przekroczone.

W 2014 roku na 46 stref w jedynie 4 strefach zostały dotrzymane obydwie normy określone prawem dla stężeń PM10 – norma dla stężenia dobowego oraz norma dla stężenia rocznego. W 42 strefach przynajmniej jedna z tych norm nie została dotrzymana. Jest to sytuacja gorsza niż w 2013 i 2012 roku, kiedy to do klasy A zaliczono odpowiednio 10 i 8 stref. Równie zły wynik osiągnięto w 2011 roku.

1 2 3 4 5 6 7
Podziel się: