Udostępnij

Rzeka wróciła na miejsce po stu latach. Pomógł upór mieszkańców [FOTO]

25.06.2023

Kilkadziesiąt lat starań mieszkańców, ponadpartyjne porozumienie różnych opcji politycznych i współpraca między miejskimi wydziałami. Efekt? Strumień w centrum miasta wrócił na powierzchnię. Chłodzi, nawadnia, pomaga w retencji przy opadach, jest miejscem zabaw najmłodszych i spotkań dorosłych. Gdzie?

W Oslo – czyli norweskiej stolicy. Przygotowania do tego wydarzenia opisywaliśmy na łamach SmogLabu pół roku temu – w grudniu 2022 r. Wtedy nasi czytelnicy musieli obejść się smakiem – prezentowaliśmy jedynie wizualizacje. Dziś znamy już efekt końcowy.

 class=
Plan parku Klosterenga w Oslo fot. Maciej Fijak

A ten jest naprawdę pozytywny. Wróćmy jednak na moment do historii. W latach 20 XX w. nieczystości towarzyszące miejskiemu przemysłowi i hodowli zwierząt trafiały do strumienia. Ten był równocześnie źródłem wody pitnej dla okolicznej ludności. Aby zapewnić dostęp do czystej wody dla mieszkańców, strumień postanowiono skanalizować.

Sprawę postanowili niemal sto lat później naprawić sami mieszkańcy. Stwierdzili, że im więcej wody w centrum miasta tym lepiej. Dla ludzi, zwierząt i roślinności. Od 2002 r. grupa sąsiadów walczyła o to, aby w miejscu dawnego koryta stworzyć park, a samą rzekę przywrócić na powierzchnię. Udało im się to 20 lat później!

 class=
Przywrócona rzeka to także miejsce ochłody – dla dorosłych i najmłodszych fot. Maciej Fijak

20 lat walki o park Klosterenga

– Zaczęliśmy działać 20 lat temu, a pomysł na park powstał ponad 30 lat temu, kiedy trwały prace nad przekształceniem Starego Miasta w Oslo z ruchliwej, zakorkowanej dzielnicy w dzielnicę ekologiczną, przyjazną środowisku – mówił nam Vebjørn Torsetnes ze stowarzyszenia „Przyjaciół Klosterengi” (nazwa parku) w grudniu 2022 r. Przyjaciele Klosterengi to 60 spółdzielni mieszkaniowych reprezentujących około 2500 mieszkańców mieszkających wzdłuż parku.

 class=
Podczas intensywnych opadów ponad pół kilometra przywróconej na powierzchnię rzeki ma wspomagać miejską retencję fot. Maciej Fijak

Park Klosterenga to nie tylko zieleń, ale też kultura. Integralną częścią założenia parkowego jest kilkadziesiąt rzeźb. Ich autor, Bård Breivik, nie doczekał ukończenia dzieła swojego życia. Jednak na otwarciu parku poświęcono mu dużo miejsca i wspomnień. Przywrócenie rzeki ma także wymiar praktyczny i przyrodniczy. Jest elementem większego programu przywracania wody na powierzchnię w Oslo. Ma to przeciwdziałać powodziom błyskawicznym podczas ulewnych deszczy.

Imprezę otwarcia prowadził na zaproszenie miasta nie kto inny jak lider okolicznej grupy mieszkańców, wspomniany Vebjørn Torsetnes. Razem z lokalnymi politykami przypominał długą historię walki o zielone płuca miasta i dziękował wszystkim zaangażowanym. Jego stowarzyszenie współorganizowało całe wydarzenie, co z perspektywy polski jest niepopularnym ruchem. Samorządowcy raczej unikają takich sytuacji.

 class=
Tysiące mieszkańców przybyło na imprezę towarzyszącą otwarciu parku Klosterenga fot. Maciej Fijak

– Gratulacje dla okolicznych mieszkańców, dzielnicy Stare Oslo i dla całego miasta! Nowy park Klosterenga to wspólny sukces od pierwszego dnia otwarcia. Przyjemne miejsce spotkań dla wszystkich! – napisał w swoich mediach społecznościowych Raymond Johansen, burmistrz miasta.

Sąsiedzki festiwal na otwarcie

Podczas otwarcia urządzono dwudniowy sąsiedzki festiwal. Były występy muzyczne, gry i zabawy, ciasta i napoje oraz debaty z lokalnymi politykami. W tym czasie park odwiedziło kilka tysięcy mieszkańców, którzy wyglądali na zachwyconych nowym miejscem z dostępem do wody.

  • To prawdopodobnie najmilsze obecnie miejsce w Oslo – pisze największy norweski dziennik Aftenposten.

W przywróconej na powierzchnie rzece bawiły się setki dzieci i dorosłych. Otwarcie parku i przekierowanie rzeki do nowego koryta zbiegło się w czasie z rekordowymi upałami. W stolicy Norwegii było niemal 30 stopni. – Nie jest to zwyczajny park. To dopracowana mieszanka przestrzeni publicznej: ścieżek, trawy, drzew, kwiatów, strumienia, boiska piłkarskiego i kamiennych rzeźb – czytamy we wspomnianym dzienniku.

 class=
„Nowa” rzeka od razu spodobała się mieszkańcom fot. Maciej Fijak

450 elementów artystycznych, 100 tys. roślin

Na ponad półkilometrowym przywróconym odcinku rzeki znajdziemy 450 różnego rodzaju elementów artystycznych. W ramach prac posadzono ponad 100 tys. roślin. W większości są to rośliny małowymagające, wszystkie pochodzą od lokalnych dostawców i są gatunkami rodzimymi. Podczas rewitalizacji czy tworzenia parków w Polsce zdarza się, że rośliny przyjeżdżają z dalekich zakątków Europy czy Świata.

 class=
Parkowe rzeźby łączą ze sobą wodę i sztukę fot. Maciej Fijak

Norwegowie dbają, aby tak nie było również powodu śladu węglowego. Z tego samego powodu 100 proc. floty maszyn na placu budowy było napędzanych prądem. A ten z kolei jest niemal w całości „zielony”. Pochodzi w ponad 98 proc. z hydroelektrowni.

 class=
Klosterenga Park w Oslo fot. Maciej Fijak

Czytaj także: Mała retencja – chroni przed suszą i powodzią. Jak działa?

Autor

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Udostępnij

Zobacz także

Wspierają nas

Partnerzy portalu

Partner cyklu "Miasta Przyszłości"

Partner cyklu "Żyj wolniej"

Partner naukowy

Bartosz Kwiatkowski

Dyrektor Frank Bold, absolwent prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprezes Polskiego Instytutu Praw Człowieka i Biznesu, ekspert prawny polskich i międzynarodowych organizacji pozarządowych.

Patrycja Satora

Menedżerka organizacji pozarządowych z ponad 15 letnim stażem – doświadczona koordynatorka projektów, specjalistka ds. kontaktów z kluczowymi klientami, menadżerka ds. rozwoju oraz PR i Public Affairs.

Joanna Urbaniec

Dziennikarka, fotografik, działaczka społeczna. Od 2010 związana z grupą medialną Polska Press, publikuje m.in. w Gazecie Krakowskiej i Dzienniku Polskim. Absolwentka Krakowskiej Szkoła Filmowej, laureatka nagród filmowych, dwukrotnie wyróżniona nagrodą Dziennikarz Małopolski.

Przemysław Błaszczyk

Dziennikarz i reporter z 15-letnim doświadczeniem. Obecnie reporter radia RMF MAXX specjalizujący się w tematach miejskich i lokalnych. Od kilku lat aktywnie angażujący się także w tematykę ochrony środowiska.

Hubert Bułgajewski

Ekspert ds. zmian klimatu, specjalizujący się dziedzinie problematyki regionu arktycznego. Współpracował z redakcjami „Ziemia na rozdrożu” i „Nauka o klimacie”. Autor wielu tekstów poświęconych problemom środowiskowym na świecie i globalnemu ociepleniu. Od 2013 roku prowadzi bloga pt. ” Arktyczny Lód”, na którym znajdują się raporty poświęcone zmianom zachodzącym w Arktyce.

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Martyna Jabłońska

Koordynatorka projektu, specjalistka Google Ads. Zajmuje się administacyjną stroną organizacji, współpracą pomiędzy organizacjami, grantami, tłumaczeniami, reklamą.

Przemysław Ćwik

Dziennikarz, autor, redaktor. Pisze przede wszystkim o zdrowiu. Publikował m.in. w Onet.pl i Coolturze.

Karolina Gawlik

Dziennikarka i trenerka komunikacji, publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach opowiada o Ziemi i jej mieszkańcach. Autorka krótkiego dokumentu „Świat do naprawy”, cyklu na YT „Można Inaczej” i Kręgów Pieśni „Cztery Żywioły”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Jakub Jędrak

Członek Polskiego Alarmu Smogowego i Warszawy Bez Smogu. Z wykształcenia fizyk, zajmuje się przede wszystkim popularyzacją wiedzy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie.

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Od 2020 r. redaktor Odpowiedzialnego Inwestora, dla którego pisze głównie o energetyce, górnictwie, zielonych inwestycjach i gospodarce odpadami. Zainteresowania: szeroko pojęta ochrona przyrody; prywatnie wielbicielka Wrocławia, filmów wojennych, literatury i poezji.

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Tomasz Borejza

Zastępca redaktora naczelnego SmogLabu. Dziennikarz naukowy. Wcześniej/czasami także m.in. w: Onet.pl, Przekroju, Tygodniku Przegląd, Coolturze, prasie lokalnej oraz branżowej.