Udostępnij

Najsłynniejszy polski ogród na dachu kończy 20 lat. Wyprzedził modę o dekady [ROZMOWA]

14.05.2022

Staw, fontanna i ponad trzy tysiące metrów kwadratowych bujnej zieleni. Miejsce spotkań, sesji zdjęciowych i stały punkt na mapie zwiedzania stolicy. Mowa oczywiście o dachu Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego (BUW), którego koncepcja zdecydowanie wyprzedziła swoje czasy. Właśnie trwa jubileuszowy rok, bo nowatorską inwestycję oddano do użytku dwie dekady temu. Udało nam się porozmawiać z Barbarą Siedlicką, uniwersyteckim ogrodnikiem i opiekunką tego miejsca od początku jego powstania.

Wycieczki szkolne, wycieczki zagraniczne, studenci, licealiści i mieszkańcy Warszawy. W tym miejscu spotkamy wszystkich, choć każdy znajdzie zaciszny kawałek zielonej trawy tylko dla siebie. Ogrody „BUWu” kończą właśnie 20 lat. Projekt wyjątkowy, bo powstawał, gdy o zielonych dachach w Polsce jeszcze nikt nie marzył.

Został otwarty dokładnie 12 czerwca 2002 roku i jest jednym z największych takich miejsc w Europie. Jego dwie części łączy strumień z kaskadowo płynącą wodą, choć wtedy o błękitnej infrastrukturze jeszcze nikt na poważnie nie myślał.

Za projekt ogrodu odpowiada Irena Bajerska (1943-2021), polska architektka krajobrazu. Jej dzieło mówi samo za siebie. Jest też najlepszym dowodem na to, że wyróżnienie, które przyznano Bajerskiej było słuszne. Projektantka akademickich ogrodów znalazła się bowiem wśród stu najbardziej wpływowych kobiet stulecia w kategorii design i architektura (1918-2018). O uniwersyteckie ogrody pytamy Barbarę Siedlicką, osobę, która o bibliotecznym zielonym dachu wie wszystko.

Czytaj także: Światowy lider zielonych dachów. Zobaczcie, jak to się robi!

 class=
Ogrody „BUW”, kwiecień 2022 – fot. Maciej Fijak

„Talent i wyobraźnia projektanta”

Maciej Fijak, SmogLab.pl: Z moich wyliczeń wynika, że obchodzimy w tym roku dwudziestolecie powstania ogrodów na dachu Biblioteki, czy to się zgadza?

Barbara Siedlicka, ogrodnik uniwersytecki Uniwersytetu Warszawskiego: Tak, jest dwudziestolecie, ale sam ogród powstawał przez dwa lata. Więc tak naprawdę były to lata 2000-2002. Wtedy już wszystko było skończone, budynek Biblioteki i dolny ogród, przez dwa lata powstawał górny ogród. Zajmuję się tym terenem od samego początku.

Można powiedzieć, że ten projekt był awangardowy, jak na czasy w których powstawał.

Ma pan rację. Podczas oprowadzania grup w pierwszych latach po jego powstaniu mówiłam, że jesteśmy jednym z  największych tego typu ogrodów w Europie. A na pewno największym w Polsce. Miejscem otwartym i dostępnym. Teraz, gdy oprowadzam wycieczki to zaczynam od zdania, że po dwudziestu latach można zweryfikować talent i wyobraźnie projektanta.

Dlaczego trzeba było aż dwudziestu lat?

Bo dopiero po dwudziestu latach widać ten cały pomysł. To co się dzieje z brakiem wyobraźni w obecnych czasach, na przykład przy sadzeniu drzew, to jest straszne. W naszym ogrodzie każde drzewo chce się dobrze zaprezentować. Tak jak każdy człowiek. Wszystko w ogrodzie jest  przemyślane.

 class=
Ogrody „BUW”, kwiecień 2022 – fot. Maciej Fijak

Ogrody BUW: „Przepyszny widok na miasto”

Dwie dekady temu Państwo zrobili nie tylko zielony ogród na dachu uczelni. Nie dość, że dziś jest soczyście zielony, to widać w nim także inne kolory. Oprócz tego ogród jest błękitny, bo pomyśleli Państwo także o wodzie.

Tutaj znów muszę wrócić do cudownej wyobraźni projektantki, Ireny Bajerskiej, która niestety odeszła od nas w zeszłym roku. To była pani z wielką  klasą, wiedzą, wyobraźnią, nadzwyczajność wśród projektantów. Dziś to się chyba już nie zdarza. Nie wiem czy projektanci budynku byliby z tego zadowoleni, ale 9 na 10 osób nas odwiedzających pyta: gdzie jest ogród na dachu? Ja zawsze dopytuję: czy szukają państwo biblioteki?  Ale nie, oni szukają naszych ogrodów. To jest bardzo miłe. Rzeczywiście ten podział na kolorowe ogrody to pomysł na uatrakcyjnienie tego dachu.

Co jeszcze wyróżnia ogród „BUWu”?

Te pergole, wijące się ścieżki, to jest świetnie zaplanowane. No i ten przepyszny widok na miasto. Ogród jest jednak dużym wyzwaniem dla opiekunów. W tej chwili jest już trochę samograjem. Ale tylko trochę, bo architekci zapomnieli o jednej rzeczy – windzie towarowej. Wszystko jest wnoszone i znoszone na plecach ogrodników, wszystkie chwasty, nowe rośliny…

 class=
Ogrody „BUW”, kwiecień 2022 – fot. Maciej Fijak

Czy w Warszawie jest potencjał, aby powstawało więcej takich miejsc?

Muszę przyznać, że po powstaniu naszego ogrodu one wyrosły jak grzyby po deszczu. Popatrzmy na okolicę. W towarzystwie biblioteki w tej chwili mamy Centrum Nauki Kopernik – z zielonym dachem, po drugiej stronie ulicy Dobrej Wydział Filologii UW – zielony dach. To szczególnie ważne w tych czasach, ta zieleń chłodzi budynek w lecie, a w zimie ociepla. Plus daje niesamowitą przestrzeń na wypoczynek. Ludzie wychodzą z biblioteki, kładą się na trawniku i się uczą. Wszystkie zakończenia roku akademickiego dużych wydziałów kończą się w naszym ogrodzie. Tu odbywają się pokazy kina letniego, koncerty.

Kiedy można do ogrodów zaglądać?

Zapraszamy przez cały rok , ale najpiękniej jest wiosną i jesienią . Jedynie w zimie zamykamy ogród na dachu od listopada do końca marca, ale ciekawy ogród dolny jest otwarty.

 class=
Ogrody BUW – mapa fot. buw.uw.edu.pl

Autor

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Udostępnij

Zobacz także

Wspierają nas

Partnerzy portalu

Partner cyklu "Miasta Przyszłości"

Partner cyklu "Żyj wolniej"

Partner naukowy

Bartosz Kwiatkowski

Dyrektor Frank Bold, absolwent prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprezes Polskiego Instytutu Praw Człowieka i Biznesu, ekspert prawny polskich i międzynarodowych organizacji pozarządowych.

Patrycja Satora

Menedżerka organizacji pozarządowych z ponad 15 letnim stażem – doświadczona koordynatorka projektów, specjalistka ds. kontaktów z kluczowymi klientami, menadżerka ds. rozwoju oraz PR i Public Affairs.

Joanna Urbaniec

Dziennikarka, fotografik, działaczka społeczna. Od 2010 związana z grupą medialną Polska Press, publikuje m.in. w Gazecie Krakowskiej i Dzienniku Polskim. Absolwentka Krakowskiej Szkoła Filmowej, laureatka nagród filmowych, dwukrotnie wyróżniona nagrodą Dziennikarz Małopolski.

Przemysław Błaszczyk

Dziennikarz i reporter z 15-letnim doświadczeniem. Obecnie reporter radia RMF MAXX specjalizujący się w tematach miejskich i lokalnych. Od kilku lat aktywnie angażujący się także w tematykę ochrony środowiska.

Hubert Bułgajewski

Ekspert ds. zmian klimatu, specjalizujący się dziedzinie problematyki regionu arktycznego. Współpracował z redakcjami „Ziemia na rozdrożu” i „Nauka o klimacie”. Autor wielu tekstów poświęconych problemom środowiskowym na świecie i globalnemu ociepleniu. Od 2013 roku prowadzi bloga pt. ” Arktyczny Lód”, na którym znajdują się raporty poświęcone zmianom zachodzącym w Arktyce.

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Martyna Jabłońska

Koordynatorka projektu, specjalistka Google Ads. Zajmuje się administacyjną stroną organizacji, współpracą pomiędzy organizacjami, grantami, tłumaczeniami, reklamą.

Przemysław Ćwik

Dziennikarz, autor, redaktor. Pisze przede wszystkim o zdrowiu. Publikował m.in. w Onet.pl i Coolturze.

Karolina Gawlik

Dziennikarka i trenerka komunikacji, publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach opowiada o Ziemi i jej mieszkańcach. Autorka krótkiego dokumentu „Świat do naprawy”, cyklu na YT „Można Inaczej” i Kręgów Pieśni „Cztery Żywioły”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Jakub Jędrak

Członek Polskiego Alarmu Smogowego i Warszawy Bez Smogu. Z wykształcenia fizyk, zajmuje się przede wszystkim popularyzacją wiedzy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie.

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Od 2020 r. redaktor Odpowiedzialnego Inwestora, dla którego pisze głównie o energetyce, górnictwie, zielonych inwestycjach i gospodarce odpadami. Zainteresowania: szeroko pojęta ochrona przyrody; prywatnie wielbicielka Wrocławia, filmów wojennych, literatury i poezji.

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Tomasz Borejza

Zastępca redaktora naczelnego SmogLabu. Dziennikarz naukowy. Wcześniej/czasami także m.in. w: Onet.pl, Przekroju, Tygodniku Przegląd, Coolturze, prasie lokalnej oraz branżowej.